Молекулалық физика

Молекулалық физика ( СРС)

I тақырыптық блок. Статистикалық  физика және термодинамика

1.Құрылымдық элементтер деген не?

 (11бет)

Зат мөлшері — заттың белгілі массасындағы қүрылымдық элементтері санымен сипатталады. Қүрылымдық элеменггеріне атомдар,молекулалар, иондар жоне т.б. бөлшектер немесе арнайы бөлшектер тобы жатуы мүмкін. СИ жүйесіндегі зат мөлшерінің өлшем бірлігі моль деп аталады. Мольдер саны v (ни) символымен белгіленеді.

Массасы 0,012 кг 12С көміртегі изотопында қанша атом болса, сонша қүрылымдық элементтеріне ие жүйедегі заттың мөлшері мольге тең деп алынады. Сондықтан, анықтамасы бойынша кез келген заітың бірлік мөлшерінде (бір мольде) қүрылымдық элементгер саны бірдсй. Осы санды Авогадро турақтысы немесе Авогадро саны деп атайды. Бұл түрақты итальян ғалымы А.Авогадро қүрметіне аталган, белгісі NA. Авогадротүрақтысы іргелі физикалық түрақтылар қатарьша кіреді.

Мольді өндіретін эталон болмайды, молекулалық шамапар өлніенбейді, олар есентеледі.Заттың бір молінің массасын мольдік масса деп атайды. Мольдік массаны М орпімен белгілейді.Мольдік масса бір молекуланың массасы мен Авогадро санының көбейтіндісіне тең.   Авогадро саны:

[pic 1]

2.        Атом және молекула массасын анықтау мысалдарын келтіріңіз?

(10 бет)

[pic 2]

Атомдар мен молекулалардың массасын шартгы келісім бойынша массаның атомдық бірлігі және салыстырмалы молекулалық масса Мг бойынша анықтайды. Массаның атомдық бірлігі (м.а.б.) ден атом массасының салыстырмалы мәнін айтады. Ол былай анықталады:массаның атомдық бірлігі дегеніміз І2С коміртегі изотопыныц 1/12 бөлігіне тең массасы, демек

[pic 3]

Салыстырмалы молекулалық масса олшем бірліксіз шама.Химиялық элсменттердің атомдық массасы (трансуран элементтерден басқасы) элементтердің нериодтық жүйссінде (Д.И.Менделеев жүйесі) көрсетілген. Халықаралық өлшем бірліктср жүйесінде массаның өлшем бірлігі килограмм (кг). Осы Халықаралық олшем бірліктер жүйесі бойынша 1 м.а.б,-1,6605655 (86)10 ' кг (1984 ж.), ал мысалы, сутегі атомының массасы пі„= 1,68-10 24г, диаметрі d-0,5-l(f см деп есептеледі.

3.        Авогадро заңын түсіндіріңіз?

( 11  бет)

Авогадро заңы — идеал газға қатысты негізгі заңдардың бірі; температурасы (Т) мен қысымы (p) бірдей әр түрлі газдың бірдей көлеміндегі (V) молекулалар саны да бірдей болады. Оны 1811 жылы Италян ғалымы А. Авогадро (1776 — 1856) ашқан. АВОГАДРО ЗАҢЫ бойынша 1 кмоль-ге тең кез келген идеал газ қалыпты жағдайда (р=101325 Па=760 мм сынап бағанасы және Т=0 C) 22,4136 м³ көлемді алады. Ал 1 мольдегі молекула саны Авогадро тұрақтысы деп аталады.

[pic 4]

1 моль зат құрамында 6,02 * 10 23 тең бөлшектер бар.

Бұл заңның салдары мынада Кез келген газдың 1 молі қалыпты жағдайда (P 0 = 101,3 кПа және Т 0 = 298К) 22,4 литрге тең көлемді алады.

[pic 5]

V= зат мөлшері,N=молекула саны,M=мольдік масса,m= молекула массасы

4.        Мольдік масса ұғымын түсіндір.

(11 бет)

Заттың мольдік массасы - бір мольдің мөлшерінде алынған заттың массасы. M=m*N_{A}.Заттың мольдік массасы заттың салыстырмалық молекулалық массасымен кг/моль қатынасы арқылы байланысқан. Заттың кез келген мөлшерінің массасын былай анықтауға болады.

[pic 6]

5.        Тығыздық

(20 бет)

Тығыздық. Зат массасының осы зат көлеміне қатынасымен өлшене отырып, сол затты сипаттайтын өте маңызды физикалық қасиеттердің бірі.

Заттың тығыздығын анықтау үшін міндетті түрде көлемдері 1 м3 немесе 1 см3 болатын денелерді жасаудың қажеттігі жоқ. Ол үшін алдымен тығыздығы анықталатын дененің массасы мен көлемін өлшеп алып, сонан соң массаны көлемге бөлсек болғаны. Сонда біз көлем бірлігіне сәйкес келетін массаны, яғни тығыздықты табамыз. Сонымен заттың тығыздығын табу үшін дененің массасын оның келеміне бөлу керек. Заттың тығыздығын - р, дененің массасын - m, оның көлемін - V әріптерімен белгіеді.