Жалпы мәліметтер

Жалпы мәліметтер. Жеңіл автокӛліктердің дӛңгелектері бҧзылмайтын жиекті темір дискіден тҧрады. Дӛңгелектер қҧрышты және жеңіл қорытпалы тҥрлеріне бӛлінеді.

Қҧрыштан жасалатын дӛңгелектерді парақты темірден таңбалау әдісімен, одан әрі қҧраушы элементтерді дәнекерлеу арқылы жасайды. Қҧрышты дӛңгелектердің басымдығы бағасының аса қымбат болмауы және жақсы қолданыстық қасиеттері болып табылады. Кемшіліктерге дӛңгелектің салмағының ауырлығы мен мҧқият теңгерімді талап ететін жасаудағы кең рҧқсатылымды жатқызуға болады.

Жеңіл қорытпалы дӛңгелектерді қҧю немесе қҧрастыру әдісімен жасайды. Материалдар ретінде алюминий, магний және титан негізіндегі қорытпалар қолданылады. Магний қорытпасы негізіндегі дӛңгелектер арнайы коррозияға қарсы жабындыны талап етеді. Жеңіл қорытпалы дӛңгелектер олардың конструкциялары, сыртқы келбеті мен дизайны бойынша кең алауна тҥрлілігін алуға мҥмкіндік береді. Жеңіл қорытпалы дӛңгелектерді дәлділігі жоғары металлкескіш станоктарда ӛндейді, бҧл олардың автомобиьлге орнатылғаннан кейін соғылуын болдырмайды. Бҧл дӛңгелектерде конструкциясы болады және қолданыс кезінде сирек деформацияланады. Жеңіл қорытпалы дӛңгелектердің қорғаныш жабындысы тҧрақтылығы бойынша қҧрышты дӛңгелектердің лакбояулы немесе хромдалған жабындыларынан кем тсҥпейді.

Қҧрышты және жеңіл қорытпалы дӛңгелектер кҥшпекке болттармен — ҥштен алтыға дейін — немесе гайкалармен бекітіледі. Болттар да, гайкалар да конус бҧрышының 60° конустық немесе сфералық қысу кҥші болуы тиіс; жеңіл қорытпалы дӛңгелектерді бекіту ҥшін бастары бар арнайы болттарды немесе гайкаларды қолданады. Бекіткіш элементтерде ең кӛп қолданылатын диаметрі 12 және 14 мм-лі 1,25 немесе 1,5 қадамды ең кемі бес кескіндеме орамы бар бҧранданы қолданылады.

• Дӛңгелектердің негізгі параметрлері:
• орнықтырғыш диаметр, дюйммен ӛлшенеді (12; 13; 14; 15 және т.б.);
• дюйммен ӛлшенетін шина жиегінің орнықтырғыш ені (4,0; 4,5; 5,0; 5,5 және т.б.) (Шетел каталогтарында бекіткіш саңылаулардың және кҥшпектердің айналасының диаметр, мм-ді P. C.Dдеп белгілейді);
• дӛңгелектердің ҥстіне шығарылатын максималды салмақ жҥктемесі.

Жеңіл автомобильдерде пневматикалық камералы және камерасыз шиналарды қолданады. Камералық шина дӛңгелек тысынан және камерадан тҧрады. Дӛңгелек тысы кӛлденеңді синтетикалық материалдан немесе резеңкелі қабатты металлдан тҧратын резеңкеленген кордтан; брекерден; протектордан; қырынан және борттан тҧрады.