Идеал франчайзидің портреті

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

Әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

[pic 1]

                   Факультеті: «ЭжБЖМ»

                   Кафедрасы: «Қаржы және есеп»

                   Мамандығы: Қаржы

СӨЖ

Тақырыбы: Идеал франчайзидің портреті

                                 Орындаған:Сәрсенбек А.

                                      Тексерген:Бейсенбаев Ж.

Алматы, 2022ж

Жоспар:

1. Франчайзинг ұғымына анықтама.

2. Франчайзингтің пайда болу тарихы.

3. Франчайзинг формалары.

4. Франчайзинг түрлері.

5. Франчайзи және франшизаның сатып алу себептері.

6. Қалай франчайзи болуға болады?

7. Идеал франчайзи портреті.

8. Қорытынды.

9. Пайдаланылған әдебиеттер.

Идеал франчайзидің портреті.

1.Франчайзинг ұғымына анықтама.

   Франчайзинг, франшизинг (ағылш. franchіse — лицензия, айрықша құқықтық); франшиза (фр. franchise — жеңілдік) – коммерциялық концессия, нарықтық субъектілер арасындағы қарым-қатынастардың түрі, бір тарап (франча́йзер) екінші тарапқа (франчайзиге) ақы (роялти) үшін белгілі бір бизнес түрін, әзірленген бизнес-моделін және оның жүргізу әдісін пайдалануға береді. Бұл лицензиялаудың дамыған түрі, онда бір тарап (франчайзер) екінші тарапқа (франчайзиге) өз атынан тауарлық белгілер және/немесе франчайзердің брендін пайдалана отырып ақылы әрекет етуге құқық береді.

   Жалпы мағынада франчайзинг тауар белгісін немесе коммерциялық белгіні «жалдау» болып табылады. Франчайзингті пайдалану франчайзер (франчайзинг беруші) мен франчайзи (оны алған) арасындағы келісіммен реттеледі. Шарттың мазмұны тауар белгісін пайдаланудың ең ұсақ бөлшектерін қамтитын қарапайымнан өте күрделіге дейін әртүрлі болуы мүмкін. Әдетте, келісім-шарт франчайзингті пайдаланғаны үшін шегерімдердің мөлшерін реттейді (ол тұрақты болуы мүмкін, белгілі бір кезеңге бір реттік, сатудың пайызын құрайтын). Шегерімдерге қойылатын талаптар болмауы мүмкін, бірақ бұл жағдайда франчайзи франчайзерден белгілі бір тауар/жұмыс/қызмет көлемін сатып алуға міндеттенеді.

   Тауар белгісін/брендті пайдалану шарттары келісім-шарттардың жеке тармағы ретінде қызмет етуі мүмкін. Бұл шарттар өте бос болуы мүмкін (мысалы, франчайзи белгілі бір салада брендті пайдалануға құқылы) немесе қатаң (мысалы, франчайзи дүкендегі жабдықты франчайзердің талаптарына қатаң сәйкес пайдалануға міндеттенеді) болуы мүмкін. - сөрелердің өлшемі мен түсінен бастап қызметкерлердің формасына дейін).

   Филипп Котлер франчайзингтің келесі элементтерін анықтайды:

   Франчайзер өзінің тауарлық белгісін, ноу-хауын пайдаланғаны үшін роялти алады, көбінесе шикізатты, компоненттерді жеткізуді және қызметкерлерді оқытуды қамтамасыз етеді.

   Франчайзи франчайзер әзірлеген схема бойынша бизнес жүргізу құқығын сатып алады (алымдарды төлейді). Франчайзи өз сайтын дайындау, іске қосу және пайдалану шығындарын өзі көтереді.

   Франчайзинг - бұл франчайзердің талаптарына сәйкес келетіндей бизнесті жүргізудің барлық аспектілері мен шарттарын сипаттайтын жүйе.

Біржолғы сыйақы (неміс тілінен Pauschale «қалың кесінді») – франчайзинг құны, франчайзи бастапқы кезеңде франчайзерге төлейтін тұрақты сома. Әдетте бұл жалпы іске қосу шығындарының 9-11% құрайды. Кіреді: іскерлік кітап (қызметті ұйымдастыру ережелері), бренд-бук (корпоративтік сәйкестік элементтерін құру және пайдалану ережелері, жарнама), персоналды басқару және оқыту, сату әдістері, рецепттер мен технологиялар, бухгалтерлік есеп нысандары, есеп беру, нұсқаулықтар және т.б. .