Қазіргі заманғы Ресей кітап басу ісі

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

                   Журналистика факультеті

                    «Баспа ісі» мамандығы

                         Конспект

        Пәні:Отандық және шетелдік баспа ісі тарихы

              Тақырыбы:Қазіргі заманғы Ресей кітап басу ісі

              Орындаған:Өнербай Әмина Бақытбекқызы

              Қабылдаған:Смайыл Дәрмен Байтұрғанұлы

                                  Алматы

                                    2022

1.Қазіргі заманғы Ресей кітап басу ісі

Қазіргі заманғы Ресей кітап басу ісі КСРО ыдырағаннан кейін нарықтық экономикаға қалыптаса алмай,үлкен дағдарысты өткерді.XX ғасырдың соңында сапалы кітаптардың саны күрт төмендеп,жеке меншік баспалар көптеп ашыла бастады.Дегенмен жаңа ғасырға аяқ алыс жаман болмады.Қоғам өзгеріп,адамдарда заманға сай талғам қалыптаса бастады.Аудитория қалыптастыра алады деген кітаптардың басып шығарылуына жол ашылып,баспа ісінің технологиялық,техникалық тұрғыда мүмкіндіктері арта бастады.Осындай факторлардың әсер етуіне байланысты 2000 жылдардан бастап кітап өнімдері айтарлықтай көбейе түсті.Ресей баспалары сауда саясатын кітап нарығымен үйлестіріп,кітап нарығы жандана бастады.Баспа ісі маркетинг,менеджмент,PR салаларын дамытып,қоғам сұранысын білуге ұмтылыс,баспа,баспахана техникаларын сатуға арналған арнайы дүкендердің ашылуы сынды өзгерістер орын алды.

Ресей Федерациясы аумағында бұрынғы СССР кезінде баспа саны шамамен 200 дей,республика ретінде 100 ден сәл артық болған.Ал 2001 жылы 308 қалада 5930 баспа үйі,2002 жылы 328 қалада 6128 баспа үйі болды.Баспалардың негізгі бөлігі орналасқан Мәскеу қаласында 2000 жылы 2515,2001 жылы 2997,2002 жылы 3125,Санкт-Петербург қаласында 2000 жылы 591,2001 жылы 705,2002 жылы 714 баспа үйі болды.

Бүгінгі күні Ресейде арнайы лицензиясы бар 10000-нан астам баспа бар.Олардың жартысына жуығы-жұмыс істеп тұрғандар.Олардың басым бөлігі-мемлекеттік емес баспалар.Қазіргі Ресей баспа ісінде «Эксмо»,«АСТ»,«Азбука-Аттикус»,«Дрофа» сынды баспалар кітап нарығында жоғары беделге ие.

Барлық дәрежедегі оқырмандардың арасында танымал,шығарылымы бойынша бірінші орындағы баспа-«АСТ» баспасы.1990 жылы құрылған аталған баспа-мемлекеттік емес.1990 жылдың соңына қарай баспа классикалық әдебиеттер сериясын шығара бастады.1996 жылдан бастап баспа «Классика» мектебі-оқушылар мен мұғалімдерге арналған кітаптар сериясын шығаруда.Ресей және шетел классикалық әдебиеті мектеп бағдарламасында міндетті қосымша оқу болып табылады.

Беделі жоғары баспалардың тағы бірі-«Эксмо» баспасы.Баспа 1991 жылы құрылған.Көркем әдебиет шығармаларын,ғылыми-танымдық әдебиет,балалар мен жасөспірімдерге арналған кітаптарды басып шығарады.Баспа 2001 жылдан бастап әлемдік классика әдебиетіне де назар қойып,«Эксмо-классика» атты сериясын шығара бастады.

Жеке меншік баспалар арасында көзге түсіп тұрған баспалардың бірі-«Дрофа» баспасы.Баспа 1991 жылдан бері жұмыс істейді.1995 жылдан бері балаларға арнап оқулықтар мен танымдық кітаптар шығара бастады.

2.Ресей баспа ісі дамуындағы алғышарттар

Кеңес өкіметі жылдарында баспа ісін өндірісітік қызмет саласы ретінде ұзақ жылдар бойы негізінен партия органдары басқарды.Ірі баспалар мен баспаханалар тікелей Коммунистік партияның Орталық Комитетіне,республикалық және облыстық партия ұйымдарына бағынды.1963 жылы КСРО Министрлер Кеңесінің жанынан баспасөз комитеті құрылды.1978 жылы алғаш рет толыққанды мамандандырылған бөлім-Баспа және полиграфия,кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитет (КСРО Мемлекеттік баспа комитеті) құрылды.Одақтас республикаларда да тиісті бөлімдер (РСФСР Мемлекеттік баспа комитеті)құрылды.Жаңа жүйе баспа ісінің барлық саласын тиімді басқаруға мүмкіндік берді.КСРО Мемлекеттік баспа комитетінің құрамына Главиздат(Баспалар бас басқармасы),Главполиграфпром(Полиграфия өндірісі бас басқармасы),Главкниготорг(Кітап саудасының бас басқармасы) атаулы үш ірі басқарма кірді.Аталған басқармалар өндірісті,полиграфиялық кәсіпорындарды және кітап өнімдерін таратуды басқарды.Мемлекеттік баспа комитеті тақырыптық шығарылым жоспарларын жоспарлау мен үйлестіруден бастап,қағаз және басқа материалдармен қамтамасыз етуге дейінгі барлық баспа процестерін басқарды.