Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші модернизациясының жүзеге асырудағы рөлі

М. Қозыбаев атындағы Солтүстік  Қазақстан мемелекеттік университеті[pic 1]

РЕФЕРАТ

Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші модернизациясының жүзеге асырудағы рөлі

Орындаған: Әскербек А.Ә.

Тексерген: Бимаканова З.Ш.

Петропавл,

2020

Мазмұны

1. Кіріспе3
2. Рухани жаңғыру4
3. "Прагматизм" және "Ұлттық бірегейлікті сақтау"......................................4
4. "Жаһандық әлемдегі қазіргі қазақстандық мәдениет"................................6
5. Қолданылған әдебиеттер тізімі.................................................................... 7

Кіріспе

Жаңғырту-1) объектіні жетілдіру, жақсарту, жаңарту, оны жаңа талаптар мен нормаларға, техникалық шарттарға, сапа көрсеткіштеріне сәйкес келтіру. Негізінен машиналар, жабдықтар, технологиялық процестер (мысалы, компьютерді жаңғырту) жаңғыртылады; 2) тарихнамалық мән — дәстүрлі қоғамнан модераторлық қоғамға, аграрлық — индустриалды қоғамға көшу макропроцессі. Бұл процесс барлық елдерде бір мезгілде болған жоқ, соның салдарынан ғалымдар озық елдер мен модернизациялауды қуып жетуші елдер туралы айтады. Жаңғыртуды зерттеумен жаңғырту теориясы айналысады.

Жаңғырту теориясы бірнеше кезеңдерді бастан өткізді. Жаңғырту теориясының жандану жолағы 80 жылдармен байланысты басталды, 1989 жылдан бастап посткоммунистік қоғамдардың Еупопаға "кіру", немесе "қайтып оралу" деген талпыныстарында шоғырланады. Бұл теория осы жаңа тарихи процестерді түсіну үшін пайдалы болуы мүмкін, сондықтан " қазіргі уақыттағы  модернизация ұғымын елемеу, 60-шы жылдары болған әлеуметтік өзгерістерді зерделеу кезінде оған назар аудару сияқты қателік болар еді".

"Рухани жаңғыру" бағдарламасы Елбасының "Болашаққа көзқарас: рухани жаңғыру" мақаласының ережелері негізінде әзірленді. Онда ұлттың жаңа тарихи кезеңдегі негізгі мақсаты белгіленген: рухани және мәдени құндылықтарды сақтау және көбейту, әлемнің дамыған 30 мемлекетіне кіру. Бағдарлама осы мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған бірнеше жобаны көздейді.

Ең алдымен, ел Президенті бүгінгі күні адамзат жинақтаған орасан зор өркениетті тәжірибені талдау тұрғысынан пайымдау бойынша орасан зор жұмыс атқарғанын атап өту қажет. Мемлекет басшысының Жаңғырту сатысындағы рухани дамудың үстемдігіне қатысты пайымдауы-бұл дүниетанымдық теоретикалық-тәжірибелік дискурстағы "жаңа" сөз. "Сананы жаңғырту" дефинициясының мазмұнын негіздеп, Президент жаңғыртудың 6 бағытын бөліп отыр:

1. Бәсекеге қабілеттілік.

2. Прагматизм.

3. Ұлттық бірегейлікті сақтау.

4. Білім табынуы.

5. Қазақстанның революциялық дамуы емес, эволюциялық дамуы.

6. Сананың ашықтығы.

Барлық осы бағыттар өте өзекті және уақыт шақыруларына нақты жауап береді. Олардың әрқайсысын ашуға тоқтамай – ақ, біз екінші және үшінші бағыттарға назар аударғым келеді - "прагматизм" және "ұлттық бірегейлікті сақтау".

Ел Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың "алдымен – экономика, содан кейін – саясат"деген белгілі ұстанымын есіңізге сала кетейік. Оның сабақтастық дамуы қоғамдық сананы жаңғырту бағыттарының берілген сипаттамасында байқалады деп ойлаймын. Әлемнің алдыңғы қатарлы елдерін ортақ табысқа әкелген прагматизм игілікке қол жеткізудің әмбебап кілті болып табылады деп есептеймін. Оның арқасында капитализм қоғамдық-экономикалық формация ретінде жаздағы социализмді сөзсіз жеңді.

Мақалада біздің ұлттық кодымызда прагматизмнің болуына нақты негіздеме берілген. Ұлы даланың қатал табиғи жағдайлары мен құрғақшылығына байланысты Номадизм, біздің ата-бабаларымыздың шынайы прагматизм үлгісі ретінде өмір сүрудің экологиялық дұрыс тәртібін қалыптастырды. Өткен ғасырларда қоғамдық-саяси ойдың дамуын талдап, Мемлекет басшысы "Темір" тұжырымын – радикалды идеологиялар ғасырынан өтті. Біздің болашаққа деген ұран-бұл реализм мен прагматизм.

"Ұлттық бірегейлікті сақтау" екінші бағытына қатысты – Президент эвристикалық тезис ұсынады: дамудың әмбебап үлгісі жоқ, тек ұлттық модель бар. Бұл постулат қазіргі заман дәуіріндегі ұлттық құрылыстың іргетасы болып табылады деп ойлаймын. Жалпы тіл, мәдениет, тарих-бұл барлық ғасырлардағы күшті мемлекеттің базисі. Біз бұл бағытта ерекше назар аударғым келетіні – бұл ең алдымен ұлттық рух. Мұнда біз Елбасының "Тарих толқынында" атты тамаша монографиясына, қысқа тарихи экскурс жасағымыз келеді. Біздің рухымыздың қайнар көзі қазіргі Қазақстан аумағында біздің дәуірімізге дейінгі II мыңжылдықта өмір сүрген ариев заманынан бастау алады. Содан кейін саяси аренаға I мыңжылдықта патшаланған Найзағайлы сақтар шығады. Кейін Ұлы Ғұн дәуірі басталады, ол біздің дәуірімізге дейінгі 4 ғасырдан түріктердің үстемдігіне дейінгі кезеңді қамтиды. Болашақта болған ұлы тарихи оқиғалар елдің ақпараттық-мәдени кеңістігінде кеңінен көрініс тапты. Сондықтан, оларды қайтадан аударуға еш қажеті жоқ,. Жалпы алғанда, ұлттық рухымыздың генезисіне, қалыптасуына және дамуына қызмет еткен ортақ құрамдастар осындай деп санаймыз. Елбасы ұсынған ұлттық рух туралы тезис біздің пікірімізше, Ұлы Дала Елі дамуының басты қозғаушы күші болып табылатынын атап өткім келеді.