Шпаргалка по "Экологии"

1.       Стафилококтар. Морфологиялық, дақылдық және биохимиялық қасиеттері. Стафилококтардың түрлері, айырмашылықтары. Экологиясы. Сыртқы орта факторларының әсеріне тұрақтылығы.

Таксономиясы.

Тұқымдастығы: Micrococcaceae.

Туыстастығы: Staphylococcus.

Түрі: медицинада маңызды үш түрін ажыратамыз: Staphylococcus aureus, S.epidermidis және S.saprophyticus.

Морфологиясы. Пішіні шар тәрізді, диаметрі 0,5-1,5 мкм жасушалар. Грамм оң боялады, кеңістікте дұрыс емес бөлініп жүзім шоғырына ұқсас шоқтық түзеді. Жалғыз және қосақталған жасушалар да кездеседі. Талшықтары болмайды, спора түзбейді. Кейбір штамдары капсула түзеді. Көптеген стафилококтар беткей орналасқан капсула түзеді, L-пішінін түзуі мүмкін. Жасуша қабырғасында рибитолтейхой және глицеролтейхой қышқылдары А протейінімен байланысқан жасуша қабырғасында көптеген пептидоглюкандар кездеседі.

Дақылдандыру. Стафилококтар карапайым ортада жақсы өседі рН 7,0-7,5.  Факультативті анаэробтар, хемоорганотрофтар. Каталазасы болады, оксидазасы болмайды. Анаэробты жағдайда өсіргенде қосымша урацил және көмірсуларды, аэробты өсіргенде витаминдер мен амин қышқылдарды қажет етеді. Жоғары осмостық қысымға төзімді, соған байланысты құрамында тұздың жоғары концентрациясы бар. Элективті қоректі ортада сүтті тұзды агарда немесе сарыуызды тұзды агарда өсе алады. Сарыуызды тұзды агарда айнала шеті тегіс, бұлыңғыр, домалақ пішінді пигменттелген сарғыш, сары, қызыл-сары түстң колониялар түзеді. Колониялардың түсі липохромды пигментпен байланысты болады, оттегі бар жағдайда түзіледі, қан, көмірсулар, сүт қосылған қоректік орталарда айқын белгіленеді. Құрамында 8-10% NaCl бар ортада жақсы өседі. Сарыуызды тұзды агарда лецитовителлаза ферменттің түзілуіне байланысты колониялар айналасында тәж тәрізді сақина орналасады. Қанды агарда колониялар айналасында гемолиз аймағы пайда болады. Сұйық қоректік ортаныстафилококтар біркелкі лайландырады. Кейін кілегей тұнба пайда болады.

Биохимиялық қасиеті. Биохимиялық белсенділігі жоғары, стафилококктар сахаролитикалық және протеолитикалық ферменттер түзеді. Сугаролитикалық ферменттер қышқыл түзу үшін бірқатар қанттарды: лактоза, глюкоза, сахароза, мальтоза, глицерин және басқаларын ыдыратады. Стефилококктің протеолитикалық қасиеттері казеинді еріту, желатинді сұйылту басқа ақуыз субстраттарын ыдырату қабілетімен көрінеді. Анаэробты жағдайда глюкозаны қышқылдарға дейін ыдыратады, бұл стафилококтардық микрококтардан айырмашылығы болып табылады.

Стафилококктар сыртқы ортаға тұрақты болып келеді.  Шаңда олар 100 күнге дейін, іріңде - 200 күнге дейін созылады. Тікелей күн сәулесі оларды 10-12 сағатта өлтіреді. 70-80 ° C температурада стафилококктар 20-30 минутта,

150 ° C температурада - 10 минутта өледі.

Стафилококктар натрий хлоридінің жоғары концентрациясына төзімді. Стафилококктардың галофилділігі тұзды тағамдар мен концентраттардың болуы мүмкін екендігіне ықпал етеді. Стафилококктар көптеген дезинфекциялаушы заттарға сезімтал. Олар да

анилинді бояғыштарға сезімтал және оларды пайдалануға мүмкіндік беретін йод стафилококкты пиодерманы емдеуге арналған жергілікті препараттар. Фуксин және жарқын жасыл - бұл оқшаулауға арналған таңдамалы медианың бөлігі

энтеробактериялар (Эндо, Плоскирев ортасы) өсуді тежейтін факторлар ретінде грам-позитивті бактериялар, оның ішінде стафилококктар.

Стафилококктар табиғи түрде антибиотиктерге төзімді емес.

2.       Іріңді-қабыну үрдістегі стафилококтардың этиологиялық ролі. Госпитальды стафилококты инфекция. Стафилококты инфекциялардың зертханалық диагностикасы. Материал, әдістер.

Зерттеуге арналған материал - қан, ірің, шырыш, зәр, қақырық, несеп, мұрын-жұтқыншақтың шырышты қабығының жағындысы, тамақ қалдықтары.

Зерттеу әдістері. Жетелдетілген әдіс, бактериологиялық әдіс, серологиялық әдіс және микроскопиялық зерттеу.