Ойлау мәдениетінің қалыптасуы мен дамуы

Қожа Ахмет Ясауи  атындағы Халықаралық  қазақ-түрік  университеті

Әлеуметтік ғылымдар факультеті

                                                   Қоғамдық ғылымдар  кафедрасы

ФИЛОСОФИЯ ПӘНІ БОЙЫНША

ДӘРІС САБАҚТАРЫНЫҢ ТЕЗИСІ

Мамандық, шифр: Барлық мамандықтар

2-курс, қазақ тобы, 3,4 семестр, 5 кредит

Оқу нысаны: күндізгі

Түркістан

Әдістемелік нұсқау  Қожа Ахмет Ясауи университетінде Білім беру үдерісін ұйымдастыру бойынша нормативтік құжаттар жинағы-1 (оқу-әдістемелік) сәйкес дайындалып, қоғамдық кафедрасының №_____  «____» _________ 201___ ж. мәжілісінде талқыланды.  

Құрастырған(дар):  Р.Ж. Ақназарова

Кафедра меңгерушісі ф.ғ.к., доцент, профессор м.а.  ___________  А. Малдыбек

Әдістемелік нұсқау  әлеуметтікғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің  №_____  «____» _________ 201___ ж. мәжілісінде мақұлданды.

Оқу-әдістемелік кеңесінің төрайымы:                             А. Алимбаева

1-Лекция. Тақырыбы: Ойлау мәдениетінің қалыптасуы мен дамуы

Лекция жоспары: 

1. Ойлау мәдениеті. Көркемдік рефлексия.
2. Философияның пайда болу алғышарттары.
3. Философияның мақсаты мен мәні.
4. Философияның анықтамасының, формаларының және бағыттарының көптүрлілігі.

Лекция мақсаты: Философияның мәнін, пәнін және қызметтерін түсіндіру.

Лекция мәтіні:

1. Философия мәнін талқылаудың негізгі типтері. Әлемге деген қатынас және дүниетаным   түсініктері. Дүниетаным және философия. Философияның негізгі мәселесі. Мәдени-тарихи контекстегі философия. Философия  адам қызығушылығын, ғылым, дін, логиканың әр түрлі төрт аймағының негізі ретінде:

1. Қазіргі жастардың санасында философия және философиялық ойлау жөнінде түрлі пікір-көзқарастар қалыптасқан. Олар философияны ақылмен түсініп-білу мүмкін емес, тым күрделі «қатып қалған ғылым» деп есептейтін болса, кейбіреулерінің ойынша нәтижесіз өтірік ақылсыну, тіпті адамның өмір сүруі барысында оның ешбір қажеттігі жоқ деп түсінеді. Үшінші біреулері, әрбір адам өз қадір-қасиетімен, өз ақыл-ойымен өзінше философ дегенді айтады. Жасыратыны жоқ кейбіреулері өзінің надандығына, өркөкіректігіне, өзім-білемдігіне қарамастан, ешбір дайындықсыз философияны оқымастан философиялық ойлауға болады деп те санайды. Жалпы, біз заман ағысына, оның ерекшелігіне, қазіргі жаһандану үрдісіне, қазіргі адамзат баласының бірлесу немесе тіресу үрдістеріне назар аударуымыз керек. Бұл – қоршаған ортаның, табиғаттың жылдан-жылға өзгеруі, адам баласының жер ресурстарын жабайылықпен пайдалануы, әлемдегі алдыңғы қатарлы державалар арасындағы салқындықтың сақталуы, түрлі діндер мен ұлттардың арасындағы қақтығыстардың көрініп қалуы, экстремизм және терроризмнің әр жерлерде бой көтерулері, т.б. да осындай қауіп-қатерлі жағдайлармен байланысты болса, бір жағынан адамзаттың игі істерімен де байланысты қарама-қайшылықты үрдіс. Сөз жоқ, осындай күрделі әрі мәңгілік мәселелерді тек философиялық ойлау деңгейіне жеткен адам ғана оны өз бетінше шешуге батыл бара алатыны анық. Ақыры, адам өзінің мәңгі өмір сүрмейтінін ұғады. Осындай экзистенциалдық мәселеде әрбір адам өз өмірінің мәні жөніндегі сауалға келіп тірелетіні сөзсіз. Ешбір ғылым, айталық, физика, химия, биология, әдебиет, тарих, саясат, т.б. да емес, тек - философия ғылымы ғана бұл мәселені ашып-көрсетуге күш салады. Яғни, өмірдің мәні мәселесі бүгінгі күндері де философияның басты проблемасына айналып отыр. Сондықтан, өзінің белгілі дүниетанымына сай, өзінің белгілі дәрежеде дүниеге деген көзқарасы қалыптасқан, философиялық ғылымды пір тұтқан жан ғана болашақта қажетті әрі мақсатты тұлға болып қала бермек. Ал, ол 5 үшін міндетті әрі саналы түрде адамзат баласы ғасырлар бойы жинақтаған, талдаған, сұрыптаған, бір жүйеге келтіріп зерттеген – рух, сана, материя, болмыс, қоғам, табиғат, мәдениет, адам және болашақ жайлы ақыл-ойдың жиынтығы болып саналатын осы бір көне гуманитарлық пәнді оқу керек. Ең бастысы, Тәуелсіз Қазақ Елінің ертеңгі болашағына өз үлесімді қосамын деген білікті маман, көзі ашық, көкірегі ояу зерделі азамат болып, ел тағдырын шешуге, қоғам дамуының жауапкершілігін өз мойынына алуға ұмтылған әрбір қазақ жастары үшін бүгінгі таңда философияны оқып-үйрену өте қажет. Философия термині көне грек тілінен аударғанда даналыққа құштарлық, ал көне үнді тілінен аударғанда «ақиқатты көру» деген  мағынаны береді.