Жақын және алыс шетелдерге меншік түрлері мен нысандары

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Жақын және алыс шетелдерге меншік түрлері мен нысандары

Алматы 2021 ж.

Жоспары:

Кіріспе

• Меншік туралы түсінік

Негізгі бөлім

• ҚР жеріне меншік нысандары
• Алыс шет елдер
• Жақын шет елдер

Қорытынды

Кіріспе

Меншік туралы жалпы түсінік

Меншік - заттардың, материалдық және рухани құндылықтардың белгілі бір адамдарға тиесілі болуы, меншік объектілерінің тиесілігіне, бөлінуіне, қайта бөлінуіне байланысты адамдар арасындағы осындай тиістілікке және экономикалық қатынастарға заңды құқық.Меншік адамдардың материалдық тауарларды өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну процесінде иемденуі ретінде заңды және экономикалық мазмұнның бірлігін білдіреді. Нақты өмірде олар ажырамас: экономикалық мазмұн заңмен қорғалады, меншіктің заңды мазмұны іске асырудың экономикалық формасын алады.

Меншік субъектілері мен объектілері:

[pic 1]

Меншіктің заңды мазмұны

• Меншік - бұл мүлікке заңды түрде берілген нақты иелік.
• Пайдалану - бұл мүліктен пайдалы қасиеттерді алу және шығыстар мен кірістер алу процесі.
• Өкім - мүліктің жай-күйін, мақсатын, тиесілігін өзгерту мүмкіндігі (оны сату, сыйға тарту, өзгерту, мұраға беру, жалға беру, кепілге беру және т.б.).
• Сондай-ақ, пайдалану өкілеттіктерінің ішінде тағы екі мазмұн бар:
• Жалдау - мүлікті билік ету құқығынсыз пайдалану құқығы.
• Траст (ағылш. trust-сенім) - меншік иесінің өз мүлкін басқару құқығын оның іс-әрекетіне араласу құқығынсыз басқа тұлғаға беру құқығы.

Бұл құқықтар бір-бірімен тығыз байланысты және тек меншіктің заңды мазмұнын құрайды.

Қазақстан Республикасындағы меншік нысандары

Қазақстанның қазіргі заманғы нарықтық экономикасының, оның ішінде мемлекет реттейтін экономикасының негізі оның алуан түрлі типтері мен нысандарындағы жеке меншік болып табылады. Меншік нысандарының әртүрлілігі өндіргіш күштер мен ұйымдық-экономикалық қатынастардың дамуының әртүрлі дәрежесін, экономиканың әртүрлі салаларында өндірісті әлеуметтендірудің тең емес шарасын көрсетеді. Тауарлар, жұмыс күші, жер, Табиғи ресурстар, тұрғын үйлер, бағалы қағаздар, ақшалай немесе заттай нысандағы капитал меншік объектілері болып табылады.Жаңа экономикалық қатынастардың негіздері 1995 жылғы Конституцияда белгіленген, оған сәйкес (6-бап) Қазақстан Республикасында мемлекеттік меншік пен жеке меншік танылады және бірдей қорғалады.Құқықтық сипаттамалары бойынша олар мыналарды ажыратады: жеке меншік (азаматтар мен заңды тұлғалар), мемлекеттік (қайтадан республикалық және муниципалды) және аралас немесе бірлескен меншік нысаны. Мемлекеттік меншік: республикалық және муниципалды.Субъектінің табиғаты бойынша меншік нысандары жеке және топтық болып бөлінеді. Жеке меншік шегінде, меншік объектісінің сипатына және оны меншік иесінің пайдалану сипатына байланысты жеке және жеке меншікті ажыратуға болады. Топтық меншік оның отбасынан акционерлік меншікке дейінгі әр түрлі бірлескен меншігінен туындайды. Топтық меншік өзінің дамуының жоғары формасын акционерлік нысанда алады.

Жақын және алыс шетелдерге меншік түрлері мен нысандары

Көптеген елдерде мемлекеттік меншіктің қалыптасуы Социалистік меншікпен анықталады. Бірақ бұл жағдайда мемлекеттік меншік материалдық тауарларды нақты кім иеленетініне байланысты мүлдем басқа әлеуметтік-экономикалық мазмұнға ие болуы мүмкін екендігі ескерілмейді .мемлекет кімнің мүддесі үшін әрекет етеді. ХХ ғ. ортасында ҒТР басталуымен және постиндустриалды қоғамға көшумен Батыс елдері ұйымдастырушылық-экономикалық қатынастарды өзгертуге үлкен қадам жасады: Макроэкономиканың едәуір бөлігін нақты әлеуметтендірудің жаңа тенденциясы пайда болды. Макроэкономиканың мемлекеттік секторы көптеген кәсіпорындар мен экономиканың ірі салаларын ұлттандыру арқылы пайда болды. Алайда, мемлекет меншігіне алу күштеп тәркілеу (мүлікті мәжбүрлеп және өтеусіз алу) арқылы емес, кәсіпорындардың материалдық ресурстарын сатып алу арқылы жүргізілді.