Микроорганизмдердің табиғатта таралуы

М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті

Су шаруашылығы, экология және құрылыс институты

Биология кафедрасы

СӨЖ

Пән: Агрономиялық микробиология.

Тақырыбы: Микроорганизмдердің табиғатта таралуы.

Орындаған: Нұршери А.С.

Мамандығы: ОиДРвАПК

Курс: 2

Қабылдаған: Ахауова Г.К.

2021ж.

Жоспар:

1. Кіріспе

2. Микроорганизмдердің табиғатта таралуы.

3. Қорытынды.

4. Пайдаланылған әдебиеттер.

Кіріспе.

Микроорганизмдер табиғаттың барлық жерінде таралған: топырақта, суда, ауада, жануарлар менөсімдіктердің үстінгі бетінде, жануарлар мен адамдардың ішегінде, қоршаған ортадағы барлық заттарда кездеседі. Сонымен қатар микроорганизмдер шөлдегі құмда, Арктика мен Антрактидағы қар, мұз бен суда, шахта мен теңіз түбінде, бірнеше километрлік биіктіктегі стратосферада кездеседі. Олар әлемнің тірі зат ретінде айтарлықтай бөлігін құрайды. Мысалы, 1 мл лас суда бірнеше жүз миллион микробтар,ал 1 гр тыңайтылған топырақта бірнеше миллиард микробтар кездеседі. 1 гектар тыңайтылған топырақтың жыртылған қабатында 5–10 тонна микроорганизмдердің массасы құралады. Алайда көп ғасырлар бойы адамдарға микроорганизмдер туралы ешнәрсе белгісіз болды.
          Микроорганизмдер – тек қана микроскоппен көруге болатын өте ұсақ тірі организмдер. Бұларды алғаш рет 17-ғасырда голланд ғалымы Антони Ван Левенгук ашқан. Кейде микробтарға вирустарды да жатқызады. Мөлшері жағынан микроб тым ұсақ болғандықтан, оларды табиғи субстраттардан оқшаулап алуда (таза дақыл күйінде), өсіруде және зерттеуде ерекше тәсілдерді қолдануды қажет етеді. Микробты зерттейтін ғылым саласы – микробиология. Микробтардың басым көпшілігі бір клеткалы организмдер. Олар, көбінесе қарапайым бөліну арқылы тез көбейеді. Көп клеткалы организмдерге тән өте күрделі жынысты көбею процесі бұлардың көбінде болмайды.

Микроорганизмдердің табиғатта таралуы.

Мөлшері, сондай-ақ әр түрлі заттарды қоректену көзі ретінде сіңіру, қоршаған орта жағдайларына оңай бейімделу қабілетіне байланысты микроорганизмдер табиғатта кең таралған және тіпті тіршіліктің басқа түрлері жоқ жерлерде де кездеседі. Микроорганизмдердің табиғи тіршілік ету ортасы - топырақ, су және адам мен жануарлар организмдері.

Ауа микробтардың дамуына қолайлы орта емес, өйткені оның құрамында тамшы сұйық су жоқ, бірақ ауаға жер бетінен немесе заттардан шаңмен бірге түсу арқылы көптеген микроорганизмдер уақытша тіршілік ете алады. Топырақты мекендейтін микроорганизмдердің саны мен түрлік құрамы ондағы ылғал мен қоректік заттардың болуымен, қоршаған ортаның реакциясы, температура және аэрация дәрежесімен анықталады. Топырақ- микроорганизмдерді тікелей күн сәулесінің зиянды әсерінен қорғайды. Топырақ - бұл бактериялардың, балдырлардың, саңырауқұлақтардың, қарапайымдылардың әр түрлі түрлерінің тіршілік ету ортасы. Жақсы өңделген топырақ микроорганизмдерге өте бай. 1 г топырақтағы бактериялардың саны бірнеше миллион болуы мүмкін, балдырлар - 100 мыңға дейін, саңырауқұлақтар - ондаған мың. Топырақты мекендейтін микроорганизмдердің жалпы беткі ауданы бар. Сонымен, 1 гектар топырақтың егістік қабатында микроб жасушаларының беткі қабаты 500 гектарға жуықтайды. Бұл микроорганизмдердің топыраққа өте белсенді әсерін көрсетеді. Бактериялардың көпшілігі 15-20 см тереңдіктегі топырақтың жоғарғы қабатында дамиды.Балдырлар 10 см-ге дейін қабатта дамиды және кейде топырақтың мол гүлденуіне себеп болады. Өмір процесінде оттегін бөлу арқылы олар топырақтың аэрациясына ықпал етеді. Жоғарғы қабаттың жақсы аэрациясы жағдайында микроскопиялық саңырауқұлақтар қарқынды дамиды. Топырақта құрттар кеңінен ұсынылған, олар топырақты қопсытып, оттегінің терең қабаттарға енуін қамтамасыз етеді.