Нейрондар. Орталық жүйке жүйесін зерттеу тәсілдері

[pic 1][pic 2][pic 3]

Реферат

Тақырыбы: Нейрондар. Орталық жүйке жүйесін зерттеу тәсілдері

Дайындаған: Жүнісжан А.С.

Курс:1

Мамандығы: Жалпы медицина

Тобы: 113 Б

Қабылдаған: Өтеуова У.Д.

Алматы, 2023

Жоспар:

1. Кіріспе.

2. Негізгі бөлім.

1. Нейрондар және оның құрылысы.
2. Орталық жүйке жүйесі туралы жалпы түсінік.
3. Орталық жүйке жүйесін зерттеу тәсілдері.

1. Қорытынды.

2. Пайдаланылған әдебиеттер.

Кіріспе

Ми екі типті жасушадан құралған: глиальды және нейронды. Бірақ зерттеушілердің

көбі бірыңғай байланысқан желіге біріккен нейрондарды зерттегенде ғана ми жұмысын түсінуге болады деп жорамалдайды. Бұл парадигма жасанды нейронды желілерді

құрғанда, зерттегенде және қолданғанда пайдаланылады.

Ми жұмысы туралы біліміміз шектелген, себебі оған еліктеуге баратындар үшін басқарушы бағдарларды табу мүмкіндігі аз. Сондықтан нейронды желілерді жасап

шығарушыларға пайдалы функцияларды атқара алатын құрылымдарды іздеуде қазіргі заман биологиялық білімдер шегінен шығып кетуге тура келеді. Көптеген жағдайларда бұл биологиялық шындыққа ұқсастықтан бас тартуына әкеледі. Бұнда ми жай метафора болады және тірі материяда мүмкін емес немесе тәнтану және мидың қызметі туралы өте үлкен шындыққа жатпайтын жіберулерді талап ететін желілер құрылады.

Биологиямен байланыстың жиі мардымсыз болуына және әлсіздігіне қарамастан жасанды нейронды желілерді мимен салыстыру жалғасып жатыр. Олардың

функционалдылығы жиі адам тануды еске салады, сондықтан бұл ұқсастықтан құтылу оңай емес.

Адамның миы нейрондардан тұрады. Олардың жалпы саны 1011 шамасында. Олар шамамен 1015 жіберілетін байланыстарда қатысады. Бұл байланыстардың ұзындығы бір метр немесе бір метрден асады.

Біздің терімізден, құлақтан және көзден миға берілетін тітіркенулерді жіберудің бүкіл процестері, ойлау және әрекеттерді басқару процестері – бұның бәрі нейрондар

арасында электрохимиялық сигналдарды жіберу сияқты тірі организмде жүзеге асырылған. Бұл сигналдар жүйке талшықтары арқылы жіберіледі.

Әрбір нейронның денесі (сома) бар. Ол тармақталған қысқа өсінділерден –

дендриттерден және жалғыз ұзын жіңішке өсінді – аксоннан тұрады. Аксон ұшында тармақталады және басқа нейрондардың дендриттерімен – синапстармен қатынас

жасайды.

Негізгі бөлім

1. Нейрондар және оның құрылысы.

Жүйке жасушалары немесе нейрондар немесе нейроциттер (гр. neuron, neurokytos; neuron — жүйке, kytos - жасуша) — жүйке ұлпасының негізгі морфологиялық және қызметтік құрылымдық бөлігі.

Жүйке жасушалары — өсінділі жасушалар. Олар нейролеммадан (плазмолемма),

нейроплазмадан (цитоплазма), ядродан және жасуша денесінен (перикарион) таралатын өсінділерден құралған. Жүйке жасушаларының нейроплазмасында базофильді

түйіршіктер (хроматофильді зат) және нейрофибриллалар болады.

Жүйке жасушаларының өсінділері қызметіне байланысты: дендрит және аксон (нейрит) болып екіге бөлінеді. Нейроциттер дендриттері қозуды сыртқы орта немесе

организмнің ішкі орта әсерлерінен, басқа нейроциттерден қабылдап, жүйке

толқындарын (импульстерін) нейроцит денесіне, ал аксон — жүйке толқынын нейроцит перикарионынан басқа нейроциттерге немесе орындаушы мүшелерге өткізеді.

Өсінділерінің санына байланысты жүйке жасушалары: бірөсінділі (униполярлы), жалған бірөсінділі (псевдоуниполярлы), екіөсінділі (биполярлы) және көпөсінділі (мультиполярлы) болып бірнеше топқа ажыратылады.