Қазақ тілін оқыту әдістемесінің өзге ғылым салаларымен байланысы. Қазақ тілін меңгертудің заңдылықтары мен әдістемелік ұстанымдары
Автор: Arai2004 • Октябрь 29, 2025 • Практическая работа • 11,732 Слов (47 Страниц) • 38 Просмотры
Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті
[pic 1]
БАОӨЖ
Тақырыбы:Қазақ тілін оқыту әдістемесінің өзге ғылым салаларымен байланысы. Қазақ тілін меңгертудің заңдылықтары мен әдістемелік ұстанымдары Оқытушы:Тоқмырзаева Г Студент:Қожаберген А Тобы:ПМНО-24-1у
Қызылорда 2025ж
1.Қазақ тілін оқыту әдістемесінің өзге ғылым салаларымен байланысы. Қазақ тілін меңгертудің заңдылықтары мен әдістемелік ұстанымдары.
1.1 Қазақ тілін оқыту әдістемесінің өзге ғылым салаларымен байланысын және
1.2 Қазақ тілін меңгертудің заңдылықтары мен әдістемелік ұстанымдарын кестеге түсіру.
Қазақ тілін оқыту әдістемесінің өзге ғылым салаларымен байланысы және қазақ тілін меңгертудің заңдылықтары мен әдістемелік ұстанымдары
Қазақ тілін оқыту әдістемесі – тілдің табиғатын, оны үйретудің жолдары мен тәсілдерін, оқушының тілдік қабілетін дамыту амалдарын зерттейтін педагогикалық ғылым саласы. Бұл әдістеменің қалыптасуы мен дамуы өзге ғылым салаларымен тығыз байланыста жүреді, себебі тіл үйрету үдерісі – күрделі, көпқырлы психологиялық, педагогикалық және әлеуметтік құбылыс.
Қазақ тілін оқыту әдістемесі ең алдымен педагогикамен тығыз байланысты. Педагогика білім берудің жалпы заңдылықтарын, оқыту мен тәрбиелеудің мақсат-міндеттерін айқындайды. Сондықтан қазақ тілін оқытуда педагогикалық қағидалар мен принциптер басшылыққа алынады. Мұғалімнің оқушыға әсер етуі, оқу мотивациясын қалыптастыру, тіл мәдениетін тәрбиелеу – бәрі де педагогика негізінде жүзеге асады. Оқыту әдістемесінің тиімділігі педагогикалық шеберлікке, оқушы психологиясын түсінуге және оқу үдерісін ұйымдастыру қабілетіне тәуелді.
Қазақ тілін оқыту әдістемесі лингвистикамен, яғни тіл білімінің ғылымымен тығыз байланысты. Өйткені әдістеменің негізгі нысаны – тілдің құрылымы мен қызметі. Лингвистикалық зерттеулер тілдің фонетикасы, лексикасы, морфологиясы, синтаксисі сияқты салаларының ғылыми негізін анықтап береді. Ал әдістеме сол ғылыми негіздерді оқу-тәрбие процесіне енгізеді. Мысалы, фонетиканы оқытуда дыбыстың жасалу жолын, артикуляциясын үйрету; морфологияны оқытуда сөз тұлғасы мен мағынасын түсіндіру – бәрі де лингвистикалық білімге сүйенеді. Тіл білімінің жаңалықтары мен зерттеу нәтижелері әдістемелік тәсілдердің жетілуіне тікелей әсер етеді.
Сонымен қатар, әдістеме әлеуметтану, мәдениеттану және этнолингвистика сияқты ғылымдармен де байланысты. Себебі тіл – тек қатынас құралы ғана емес, ол халықтың рухани байлығы мен мәдениетінің көрінісі. Қазақ тілін оқыту барысында ұлттық мәдениет, салт-дәстүр, дүниетаным элементтерін қамту оқушылардың тілге деген құрметін арттырады. Әлеуметтанулық тұрғыдан тіл – қоғамның бір бөлшегі, ал тілді үйрету – қоғам мүшелерін рухани біріктіру құралы болып табылады. Осы тұрғыдан алғанда, қазақ тілін оқыту әдістемесі тек грамматикалық білім берумен шектелмей, мәдениет пен ұлттық құндылықтарды жеткізу қызметін де атқарады.
Қазақ тілін оқыту әдістемесінің тағы бір маңызды байланысы – педагогикалық технологиялар және ақпараттық-коммуникациялық технологиялармен (АКТ). Заманауи әдістемеде цифрлық құралдарды пайдалану, мультимедиялық сабақтар жасау, онлайн оқыту элементтерін енгізу оқушылардың қызығушылығын арттырады және тілді меңгеруді жеңілдетеді. Бұл қазіргі білім беру жүйесіндегі инновациялық бағыттармен үйлеседі.
Қазақ тілін меңгертудің өзіндік заңдылықтары бар. Ең алдымен, тіл үйрету – жүйелі және кезеңдік процесс. Оқушының тілдік білімі біртіндеп, қарапайымнан күрделіге қарай дамиды. Тілді меңгертудің заңдылықтарына мыналар жатады: тілдік материалдың бірізділігі, қайталау мен бекітудің жүйелілігі, сөйлеу әрекеттерінің (тыңдау, сөйлеу, оқу, жазу) өзара байланысы. Әрбір жаңа білім бұрын меңгерілген білімге сүйеніп беріледі. Бұл – тіл үйретудің негізгі дидактикалық заңдылығы.
...