Эразм Роттердамский «Ақымақтықты мадақтау» туралы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

«Ғ.ДАУКЕЕВ АТЫНДАҒЫ АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ  БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ»

Коммерциялық емес акционерлік қоғам

«Телекоммуникациядағы инжинерия кафедрасы»

[pic 1]

                                          №2-семестрлік жұмыс

Тақырыбы: Эразм Роттердамский «Ақымақтықты мадақтау» туралы

Оқу бағдарламасы: 

Орындаған: Жұмақанов Нұрым

Тобы: РЭТк 22-1

 Қабылдаған: Джаркинбаев Е. Е

______________    _____________  «____»  ________________ 2023 ж

       (бағасы)                  (қолы)

                                                         Алматы 2023

Мазмұны

Кіріспе                                                                                                                                                            3

Эразм Роттердамский.                                                                                                                              4

Ақымақтыққа мадақтау.                                                                                                                         6

Қорытынды                                                                                                                                                12

Әдебиеттер тізімі.                                                                                                                                    13

Кіріспе

   «Ақымақтықты мадақтау ”, сонымен қатар» ( лат.  Moriae Encomium, sive Stultitiae Laus , грек. Μωρίας ἐγκώμιον ) – Эразм Роттердамдықтың 1509 жылы жазылған қысқа сатиралық шығармасы . Ақымақ атынан сатира (Мория) ирониялық өзін-өзі мадақтау ( энкомия ) түрінде жазылған және Қайта өрлеу дәуіріндегі осы жанрға тән екі ерекшелікті біріктіреді : ежелгі авторларға үндеу және қоғамдық және жеке өмір жолын сынау. Эразм Роттердамдық сынның объектілері еуропалық қоғамның дәстүрлері, сенімдері мен ырымдары, сондай-ақ шіркеу өмірі мен әдет-ғұрыптары болып табылады. Эразм өзі реформацияны жақтамағанымен , оның жазуы бұл діни ағымда маңызды рөл атқарды .

Эразм Роттердамский

   Эразм Роттердамдық – Солтүстік Ренессанс философы, оны барлығы «гуманисттердің ханзадасы» деп атады.[pic 2]

  Эразм Роттердамдық осындай ықпал мен танымалдыққа қол жеткізген алғашқы ғалым және жазушы болды. Оған дейін ешкім әлемдік атақ ала алмады, одан кейін мұндай жетістікке тек Вольтер ғана жетті . Сол кездегі билеушілердің ең күштісі оның ықыласына ұмтылды, көрнекті ғалымдар онымен хат алмасуды үлкен жетістік деп санады. Кез келген елді мекенге келе салысымен оны салтанатты түрде қарсы алып, көбіне кейбір егемендерге қарағанда құрметке бөленетін. Бұл өте оғаш еді, өйткені ол өмірінің басында шеттетілген, некесіз жетім болған.

  Эразмды Иоганн Рохлинмен бірге замандастары «Германияның екі көзі» деп атаған. Реучлин сияқты латын тілін де, ана тілінде де сөйлейтін Эразм классикалық авторлардың қолжазбаларын жинап, олардың шығармаларын сыни тұрғыдан жариялау үшін көп еңбек етті. Реучлинмен бірге Эразм сол кездегі грек тілі мен әдебиеті бойынша санаулы мамандардың бірі болды. Эразмның грек филологиясы саласындағы беделін , мысалы, оның грек алфавитіндегі кейбір дауысты дыбыстардың ( аэта және дифтонгтар) айтылу тәсіліне қатысты пікірінің Германияда да, кейбір елдерде де жалпы мойындалғандығынан бағалауға болады. Басқа елдер, тамырлы дәстүрге қарамастан, грек мұғалімдерінің беделімен қолдау тапты.

  Эразм өз замандастарына көне грек тілінен латын тіліне аудармашы ретінде де белгілі, оқырман қауымға жақсы таныс. 1503 жылы ол Либаниустың декламацияларын (1519 жылы Левенде жарияланған), ал шамамен 1503–1504 жылдары Еврипидтің «Хекуба» трагедиясын аударды [14] . 1506 жылдан кешіктірмей Эразм Люсианның подаграсын аударуды бастады , бірақ көп ұзамай оны тастап кетті  1506 жылы Эразм Еврипидтің тағы бір трагедиясы Ифигенияны аударып, сол жылы Парижде екі пьесасын да латын тіліндегі аудармада басып шығарды. Сонымен бірге Эразм Люсианның бірқатар шығармаларын аударып, басып шығарды. 1511-1512 жылдары Эразм Люсианның аудармаларына қайта оралып, жаңа жинаққа (1514 жылы Парижде басылған) материал дайындады. 1512 жылы Эразм Плутархтың бірнеше трактаттарын (1514 жылы Базельде жарияланған), 1515-1516 жылдары – Исократтың Никоклға айтқан сөзін, 1525-1526 жылдары Плутархтың тағы бірнеше шағын трактаттарын аударды. 1526 жылы Эразм Галеннің медициналық трактатын латын тіліне аударды. 1530 жылға қарай Эразм Ксенофонттың « Иерон » диалогының бұрын басталған аудармасын аяқтады . Филип Меланхтон Эразмға Эскин мен Демосфеннің сөздерін аударуды ұсынды , бірақ ол бас тартты.