Ойлаудың философиялық түрі – сын және күмәндау ретінде

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ "АЛМАТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ"

ДИЗАЙН,ТОҚЫМА ЖӘНЕ КИІМ ТЕХНОЛОГИЯСЫ ФАКУЛЬТЕТІ

[pic 1]

№1 БӨЖ

Тақырыбы: Ойлаудың философиялық түрі – сын және күмәндау ретінде

                                                                      Орындаған: Досболқызы А.

                                                                      Тобы: ТОП 20-11

                                                                      Қабылдаған : Бижанова М.

Алматы2022

Философиялық ойлау-бұл теориялық ойлау. Ол заттар мен процестердің мәніне енуге тырысады. Сыртқы емес, олардың ішкі жақтарын көрсетеді.

Теориялық ойлау, бейнеден айырмашылығы, тұжырымдамаларға негізделген. Тұжырымдама-объектілер мен құбылыстардың қасиеттері және олардың арасындағы қатынастар ретінде әрекет ететін жалпы және нақты белгілерді бекіту арқылы объектілер мен шындықтың құбылысын және олардың арасындағы маңызды байланыстарды жалпыланған түрде көрсететін ой. Бұл олардың мәнін көрсетеді – көзден жасырылған және тек ойлауға болатын ішкі нәрсе. Тұжырымдамалар арқылы адам ақыл – ойы қоршаған әлемді зерттеп қана қоймайды-ол өзінің білімінде шындықтың құрылымын, өзіне тән қатынастардың табиғаты туралы идеяларды жасайды.

Қазіргі адамның ерекшелігі-ол қоршаған әлемнің табиғаты туралы идеяларды дайын түрде игереді, өйткені ол адам тілін құрайтын көптеген ұғымдар түрінде бекітілген. Философия-бұл "мәңгілік сұрақтар" туралы ойлау ғана емес, сонымен бірге адамдардың қоршаған шындықтың табиғатын игеру тәжірибесінің ең жалпы формаларын көрсететін идеяларды бекітудің үздіксіз процесі. Философиялық білімнің даму процесі жеке ғана емес, сонымен бірге тарихи процесс, өйткені тіл мен мәдениет арқылы философияның идеялары мен проблемалары тәуелсіз өмір сүріп, жаңа ойшылдармен байытылып, дамиды.

Ойлаудың философиялық түрінің негізгі белгілері: 

• тұжырымдамалық негізділік - яғни бастапқы, бір рет таңдалған принциптердің дүниетанымдық мәселелерін шешуде дәйекті түрде жүзеге асыру-оларды жолда өзгерту мүмкін емес. Бұл қағидаттарға, әрине, нақтылау енгізілуі мүмкін, олар түбегейлі қайта қаралуы мүмкін, бірақ бұл олар қолданылған барлық құрылыстарды қайта қарауды қажет етеді. Әдетте мұндай тапсырманы Патриархтың өзі философиядан емес, оның ізбасарлары мен қарсыластары шешеді;
• Жүйелілік-философ әртүрлі себептермен көрінуі мүмкін, бірақ оның түпкі мақсаты-бәрін немесе, ең болмағанда, дүниетанымдық мәселелердің негізгі кешенін өзара келісілген шешім беретін теориялық жүйені құру;
• Әмбебаптылық-философия жалпыланған және тіпті өте жалпыланған. Ол жеке адамды толғандыратын нақты сұрақтарға сирек жауап береді. Оның мақсаты-осындай жауаптарды іздеудің жалпы бағыттарын, ойын ережелерін мағыналардың өзіндік моншақтарымен көрсету;
• Сыншылдық-философиялық дүниетаным әрқашан ақылға қонымды сынға және кез-келген ережені, оның ішінде бастапқы қағидаларды сыни тұрғыдан қайта қарауға ашық. Бірақ бұл қайта қарау да жарамдылық талаптарына сай болуы керек. Сондықтан философияның өзі әмбебаптықты талап ететін кез-келген ережелерді жүйелі түрде күмәнданудың және сынаудың өткір құралы болып табылады.

Бірде Джон Ф. Кенеди: "кімге көп нәрсе берілсе, одан көп нәрсе сұралады", - деді. Бұл адамның қоғамдағы орны оның мәртебесі шеңберіндегі іс-әрекеттерінің сынына жауап беруді талап етеді дегенді білдіреді. Бұл адам үнемі қиын жағдайға тап болуы керек, өзінің ақыл-ой әрекеті туралы ойлануы керек, тұжырымдамалармен, пайымдаулармен, тұжырымдармен, сұрақтармен жұмыс істей білуі керек, талдаушы болуы керек және ойлау субъектісінің ұқсас мүмкіндіктерін оның ойлау мәнмәтініне және жеке ерекшеліктеріне қарай бағалай білуі керек.