Саясаттың негізгі түсініктемелеріне салыстырмалы талдау

Қазақстан Білім және ғылым министрлігі

Әл Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті

Филология факультеті

Шет тілі:екі шет тілі мамандығы

                                     [pic 1]

      СӨЖ

Тақырыбы: «Саясаттың негізгі түсініктемелеріне салыстырмалы талдау» тақырыбына эссе

Орындаған:Нақыпбек Құралайым

Тексерген:Жампетова.А.О

  Алматы 2022

Мазмұны:

1. Саясаттану
2. Саясаттану мағыналары
3. Саясаттану түсініктері
4. Саясаттанудың қызметі
5. Саясаттанудың қоғамдағы және мемлекеттегі рөлі

Саясаттану

Саясат(гр politika-мемлекетті басқару өнері)-алғашында мемлекеттік және қоғамдық істер немесе мемлекеттік басқару шеберлігі деген мағынаны білдырген,Алайда,уақыт өте келе оның мағынасы кеңейіп,ор басқа да бірнеше мағыналарға ие болды. Соның бірнешеуін айта кетсем:

• Мемлекеттің істеріне қатынасу,мазмұнын және мақсатын анықтау;
• Мемлекеттегі және қоғамдағы күнделікті болып жатқан оқиғалардың жиынтығы;
• Өз мүдделерін іске асыру және қорғау үшін және саяси билікті өз қолында ұстау мақсатында,мемлекеттердің,жеке топтардың немесе бірлестіктердің қызметі:
• Адамдардың өзара қатынастарында белгілі бір мақсатқа жету мақсатында жасалған іс-әрекеттердің сипаты;

Саясаттану түсініктері

Саясаттың негізгі мақсаты-қоғамның тұрақтылығы мен біртұтастылығын сақтау.Саясат саласы үшін қолданылатын ұғымдар мен түсініктемелер  олардың құрамдас бөліктері болып табылады. Оларға:

• Саясат субьектілері
• Билік
• Саяси сана
• Саяси мәдениет
• Саяси ұйым ды жатқызамыз. Бұларды тіпті саясаттың негізгі категорияларына жатқызады.

Бұлардың саясаттануда әрқайсысында өзіндік рөлі бар. Әрқайсысы саясаттың құраушы бөліктері болып табылады және саясатқа бағдар,мақсат және сипат береді. Мысалыға билік саясатты жүргізі үшін бағыт-бағдар мен әртүрлі тәсілдер әрі еркіндік береді. Осы биліктің арқасында белгілі бір таптардың,мемлекеттердің,топтардың саясаттары жүзеге асырылады. Саясаттың сипаты мен бағыты биліктің кез келген елдегі ресустарына,қоғамда орнаған режим мен менталитетке,жүйесіне байланысты өзгеріп отыруы мүмкін. Көп жағдайда саясаттың сипаты мен бағыты жекеленген субьектілерге де байланысты болуы мүмкін,мысалы көшбасшыларға,саяси топтарға,партияларға да байланысты болады. Осы адамдар саясатқа өте қатты ықпалын жүргізеді.

        Ал саяси ұйымдар мен мекемелер халыққа топтасуға көмектеседі,және қоғамды идеология қалыптастырады.Бұндай ұйымдарға саяси партиялар мен ұйымдар және қозғалыстарды жатқызамыз. Саясатта қолданылататын негізігі түсініктеменің бірі-ол саяси субьектілер. Саяси субьектілерге саясаттағы іс әрекеттерді басты мақсат көрмейтін,бірақ саясатқа өз ықпалын тигізетін тұлғалар мен мекемелер.

        Саяси ұйым-белгілі бір мақсатты пен ниетті көздеуші,билікпен қатынасқан,белгілі бір ережелері бар ұжым. Еліміз қазақстанда саяи ұйымдар пен партиялар жетерлік,олардың әрқайсысының мақсаты мен мүддесі айқындалған. Саяси партиялар мен ұйымдардың елде демократия орнатуда ықпалы мен үлесі зор. Қазақстандағы саяси ұйымдардың мақсаты айқын болғанымен,әлі даму үстінде.

        Саяси сана-күнделікті өмірдегі саяси оқиғаларды бейнелейтін,адамдардың саясаттағы іс әрекеттеріне бағыт бағдар беретін,оларды түсініп сезінуге мүмкіндік беретін сезімдер,түсініктер мен көзқарастар жиынтығы. Саяси сана саясатты түсініп,сезінуге көмектеседі. Яғни,олардың саяси өмірді түсінуіне,мақсат мүдделерін ұғынуына,саяси билікке араласуына бағыт бағдар береді.

        Саяси мәдениет(ағылш. political culture, ағылш. cultura - тәрбие, білім, даму) белгілі бір әлеуметтік қоғамдастыққа мен қоғамға тән саяси іс әрекеттердің жиынтығы. Бұны қарапайым тілмен айтсақ,бұл мемлекет пен азаматтардың арақатынасы негізінде туған тарихи қалыптасқан саяси нұсқаулар,азаматтардың өзін өзі ұстауы жөніндегі қаулылар мен ережелер жүйесі. Ол қоғамдағы саяси өмірдің барлығын қамтиды.Саяси мәдениетке: