Нашақорлық. Әлеуметтік-медициналық аспектілер

[pic 1]

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті

Педагогика факультеті

Арнайы және инклюзивті білім беру кафедрасы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: «Нашақорлық. Әлеуметтік-медициналық аспектілер»

Орындаған: ДФ-21-21(к) студенті Болат Нұрифат

Қабылдаған:  Аманбекова Акнур Балтабаевна

Қарағанды

2023ж

ЖОСПАР:

1. Нашақолық деген не.......................................................3

2. Нашақорлық – қоғамдық дерт.......................................5

3. Қазіргі таңда кәмілетке толмағандар мен жастар

    арасындағы нашақорлық мәселесі................................8

Қолданған әдебиеттер.......................................................15

1. Нашақорлық деген не?

        Нашақорлық деген әлем жұртшылығын алаңдатып отырған аса қатерлі дерттің бірі. Толып жатқан жұқпалы аурулардың пайда болуына әртүрлі себептер әсер етсе, нашақорлық дертін адамзат өзіне өзі жасап алады. «Нашақорлықпен бәріміз бірге бірігіп күресейік» деп қанша рет алаулатып-жалаулатып ұран тстап, қаншама халықаралық  ұйым құрылғанымен, нашақорлықтың жеңілетін түрі жоқ . Тіпті, күннен-күнге ажал тырнағын батра түсіп, бұрын-соңды біз естімеген түрлері көбейіп келеді. Қазақстанның есірткі трафигінің бойында орналсқаны ешкімге де жасырын емес. Ауғаныстаннан, Пәкістаннан ағылған есірткінің түр-түрі батысқа Орталық Азия арқылы өтетіні де белгілі. Бүкіл дүниежүзіндегі есірткі тасымалының ең көп бөлігі өтетін Орталық Азия халқына аса қиын болып тұр.

        Соңғы кезде есірткі ересек адамдарды ғана емес, жасөсіпрімдерді де жалмап барады. Бұдан біраз жыл бұрын есірткі ауылға жетпейтіндей көріп едік. Қазір ауыл жастарының да осы дертке бой алдыра бастағаны жасырын емес.

        «НАШАҚОРЛЫҚ» ДЕГЕН ҰҒЫМНЫҢ ПАЙДА болғанына біраз уақыт өткенімен, «ТОКСИКОМАН» ұғымы, яғни улы затты организмге қабылдау-нашақорлықтың жаңа бір түрі сияқты тез жайылып келеді. Есірткі пайдалантындарды «нашақор» деп айтылғанымен, «токсикоман» ұғымының дәл аудармасы әлі жоқ..Кейбір медициналық  дәлелдемелерге сүйенсек, наркоман мен таксикоманның айырмашылығы шамалы екен. Бірі-қатаң тыйым салынған кейбір өсіьдіктер мен есірткізаттарын пайдаланса, екіншісі-екінің бірінің қолында бар денені улайтын, ақыл-есіңнен айыратын улы заттарды пайдаланады. Бұлардың екеуі де денсауыққа аса қауіпті. Улы заттарды организмге қабылдау арқылы бір сәтке ақыл-есінен адамның кәдуілгі нашақордан ешбір айырмашылығы жоқ..

        Нашақорлық-қоғамдағы әлеуметтік дерт. Жақсы ма, жаман ма, бай ма, кедей ме, шаруасы жоқ. Бір еліктесең болды, жетегіне жармасып кете арасың. Содан кейін басыңды дан арашалап лы екіталай...

        Есірткіге әуестенушілердің көбеюі-әлем жұртшылығын  қатты алаңдатып отыр. Есіркіге құмарлықтың жастар арасында да кеңінен таралуы бүгінгі күннің өзекті мәселесіне айнлды.

        НАШАҚОРЛЫҚ (грек тілінде narcomania-құмарту) –потологилыққұмарлық.. Есірткіні ертеде емге де, көңіл көтеруге де пайдаланыпты. Біздің заманымызға дейінгі IV ғасырда Шу-Меркі аумағында адамды ұйықтатып тастайтын әлдеқандай шөп жайында айтыған. Біздің дәірімізге дейінгі V ғасырда өмір сүрген Геродот жазбаларында да есірткінің адам ағзасына әсері жайында мәлімет бар. Медицина атасы Гиппократ апиынды емге пайдаланылған. Александар Македонскийдің жауынгерлері апиынды Оңтүстік  Азияға әкеліп еккен көрінеді. Десе де, Шығыс пен Батыс елдерінде тұтыну XVIII ғасырдан бастап кеңінен етек алған. Ал, ХХ ғасырдың 60-жылддарында есірткіге елігу ерекше қарқынмн дами бастады.