Сыбайлас жемқорлықтың әлеуметтік-экономикалық себептері мен салдарлары

РЕФЕРАТ

Тақрыбы :  Сыбайлас жемқорлықтың әлеуметтік-экономикалық себептері мен салдарлары

Орындаған : Сураничиева. А.

Тексерген : Сеилханов. Ж.

Нұр-сұлтан қаласы  , 2021 ж

МАЗМҰНЫ

            КІРІСПЕ        3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ        4

1. Сыбайлас жемқорлықтың ұғымы , белгілері мен түрлері         4
2. Сыбайлас жемқорлықтың пайда болу себебі мен шарттары         7

ҚОРЫТЫНДЫ        10

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.        11

Кіріспе

       Бүгінгі таңда сыбайлас жемқорлық сияқты ұғымдар бүкіл әлемде кең таралған . Сыбайлас жемқорлық фактілерінің артуына байланысты бүкіл әлемде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тақырыбы өзекті болып отыр, мемлекеттер алдында "сыбайлас жемқорлық деген не? "қандай әдістермен күресу керек," жемқорлықты қалай жеңуге

болады ?  "сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес сияқты ұғым шеңберінде сыбайлас жемқорлық сияқты жағымсыз элементтің алдын алу бойынша түрлі бағдарламалар мен заңдар әзірлену үстінде.

Сыбайлас жемқорлық тек Қазақстан үшін ғана емес, бүкіл әлем үшін ең жаһандық және маңызды мәселелердің бірі болып табылады.                       Қазіргі жағдайда сыбайлас жемқорлық мемлекеттік басқару жүйесінің тиімді жұмыс істеуі, заңның үстемдігі, демократия, әлеуметтік әділеттілік  үшін нақты қауіп төндіреді. Бұл қоғамның әлеуметтік және мүліктік  күшейте отырып, елдің экономикалық дамуына айтарлықтай кедергі келтіруі мүмкін. Қоғам мен мемлекет сыбайлас жемқорлықтан қоғамдық және ұлттық қауіпсіздікке төнген қауіптің деңгейін сезіне отырып, сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясат пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамаға үнемі түзетулер енгізіп отырады.

      Сыбайлас жемқорлық – мемлекеттік құрылымдардың экономика аясында қылмысты құрылымдармен біте қайнасуы, сондай-ақ мемлекеттегі лауазымды адамдардың, қоғамдық және саяси қайраткерлердің сатылғыштығы, парақорлығы. Өзінің қызметтік мәртебесі мен өкілеттіктерін жеке, топтық және өзге де бейқызметтік мүдделер үшін пайдалану жолымен жеке игіліктерді алу әрекетінен көрініс табады. Сыбайлас жемқорлықтың кеңістік ерекшеліктерін талдау кезінде , елдегі сыбайлас жемқорлықтың өріс алу дәрежесі экономиканың даму деңгейіне тікелей байланысын көретін боламыз.

1 Сыбайлас жемқорлықтың ұғымы

Сыбайлас жемқорлық дегеніміз - сыбайлас жемқорлықтың әрекеті мен нәтижесі, яғни бұл жеке бастың мүддесі үшін жүйенің әдептік және функционалдық тәртібін әдейі бұзу процесі. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-әрекетті жасаумен қатар, ол басқаларға қысым жасайды немесе мәжбүр етеді.

«Сыбайлас жемқорлық - (латын тілінен «соrruptio» - пара беріп сатып алу, құқық бұзу, құлдырау деген мағынаны білдіреді) деп қоғамдық және саяси қызметкерлердің, лауазымды тұлғалардың сатқындығын, оларды сатып алуды, яғни саяси, экономикалық, әскери және тағы басқа да салалардағы қызметкерлердің қолындағы билігінің мүмкіндіктерін және қызмет бабын жеке басын байыту мақсатында пайдалануын айтады». Сыбайлас жемқорлықтың халықаралық атауы – ''коррупция'' терминінің этимологиясы латынның "corruptіo" (паралап сатып алу) ұғымын білдіреді. Бірақ 1978 жылғы 17-ші желтоқсанда БҰҰ Бас Ассамблеясында қабылдаған кодексте: Коррупция ұғымы, лауазым иелерінің құқықтық мінез құлқы, лауазым иелерінің істеген немесе істеуге мүмкін іс-әрекеттері үшін заңсыз салық алуы, уәде берулері ұлттық құқық нормаларымен анықталуы қажет делінген.

Сыбайлас жемқорлық әдетте танымал қиялда саясат әлемімен және заңсыз баюмен, яғни ақшамен байланысты, бірақ онымен ғана емес. Сыбайлас жемқорлық көптеген инстанцияларға қатысты. Сондықтан саяси сыбайлас жемқорлық, экономикалық сыбайлас жемқорлық, жыныстық қатынас және т.б. Себебі, сыбайлас жемқорлықты иммобилизациялайтын екі негізгі сауда факторы көбінесе ақша, билік және жыныстық қатынас болып табылады.

Қандай да бір жолмен, сыбайлас жемқорлық, әдетте, микро немесе макро масштабта болсын, жеке немесе мемлекеттік болсын, субъектілер арасындағы билік қатынастарында қалыптасады.