Психология менің өмірімде және кәсібімде

Әлеуметтік өмірдің барлық салалары серпінді дамып келе жатқан қазіргі заманда психологияның өзектілігі күннен-күнге артуда. Психология саласындағы игерген білімнің адам өмірі мен кәсібіне тигізер әсері өте мол. Себебі, сол білімінің арқасында адам өмірінің кез-келген саласында үлкен нәтиже мен биік шыңдарға жете алады. Сондықтан қазіргі таңда психология арқылы көптеген мәселелерді шешуге болатынының арқасында білім беру саласында психологиялық қызмет пенен психологияның дербес мамандық ретінде сұранысы арта түсті. Педагогикалық тұрғыдан да қарайтын болсақ қажетті психологиялық білімсіз сабақ өткізу мен оқушыларды білімге жетелеу мүмкін емес екенін түсінуге болады.

Психология дегеніміз не? Психология - психиканың дамуы мен қызмет ету заңдылықтарын, сонымен қатар адамның және қоғамның психикалық белсенділігін зерттейтін ғылым.Ал өмірдің кез-келген саласында адамдармен қарым-қатынастың, байланыстың жетекші орын алатыны барлығымызға да белгілі. Мен психологиямен ғылым ретінде тек мектептің соңғы оқу жылдарында танысқан болатынмын. Бұл ішкі жан-дүнені зерттеу жолына түсуім психологиялық кітаптарды оқып бастауыммен байланысты. Сол сәттен бастап жан-тәнім, адамдармен қарым-қатынасым, тіпті өмірге деген көз-қарасым менен құлшынысым өзгерді. Көптеген сұрақтардың жауабын, кейбір түсіне алмаған жағдайлардың шешімін таба алдым және әлі де ізденіс жолындамын.

Кез келген ғылымға сипаттама беру кезінде оның теориялық негіздерін, зерттеу пәнін түсіндіру, зерттеу мүмкіндіктерін, алынған нәтижелердің практикалық қолданылуын көрсету қажет. «Психология» термині гректің psyche - жан, психика және logos - білім, түсіну, зерттеу деген сөздерінен шыққан, бірнеше мағынаны білдіреді. Сонымен, өзінің бірінші мағынасында психология - бұл психика туралы білім, оны зерттейтін ғылым. Психика - әлемнің объективті бейнесінің субъективті көрінісі, онда адамның (немесе жануардың) онымен белсенді жұмыс істеуі мен мінез -құлқын бақылауы үшін қажет. Ал кең тараған мағынасында психологияны жан туралы ілім ретінде қарастыруға болады.

Психология ұғымын екіжақты қарастыра отырып, бұл білімнің иесі «психолог» -ұғымының да екіұшты екенін атап өтуге болады.Әрине, ең алдымен психолог - білім беру ғылымының өкілі, психика мен сана заңдылықтарын, психология мен адамның мінез -құлқының ерекшеліктерін кәсіби зерттеуші. Бірақ барлық психологиялық білім міндетті түрде ғылыми емес. Сонымен, күнделікті өмірде психолог - бұл «жанды түсінетін», адамдарды, олардың әрекетін, тәжірибесін түсінетін адам. Бұл мағынада, іс жүзінде әрбір адам психолог, мамандығына қарамастан, оны көбінесе адамдар арасындағы қарым -қатынастың нағыз мамандары - көрнекті ойшылдар, жазушылар, мұғалімдерді атап өте аламыз. Сонымен, психологиялық білімнің екі түрлі саласы бар - ғылыми және күнделікті. Егер ғылыми психология салыстырмалы түрде жақында пайда болған болса, онда күнделікті психология саласында адам тәжірибесі өте мол.

Күнделікті өміріміздегі психологияның рөлін ең бірінші отбасы мысалында қарастырайық. Отбасылық қарым -қатынаста өзара түсіністік пен сыйластық өте маңызды. Сондықтан психологияны білу еркек пен әйел арасындағы қарым -қатынасты қалыптастыруда өте маңызды. Өйткені, кейде бір -бірін түсіну, ортақ тіл табу, ұқсас көз-қараста болу қиынға соғады. Осыған байланысты жанжалдар мен түсініспеушіліктер пайда болады. Сондықтан, кейде осындай қақтығыстарды жеңілдету үшін адам ымыраға келуді үйрену қажет.Оған қоса әйелдер мен ерлердің физикалық қана емес, психологиялық тұрғыда