Дамудың жаңа құрылымдары және психологиялық дағдарыстар

[pic 1]

СОӨЖ 2

Тақырыбы: «Дамудың жаңа құрылымдары және психологиялық дағдарыстар»

Орындаған:Аблай Аружан Қайратқызы

Қабылдаған:Бекжанова Сания Жаркынбековна

       Психологиялық дағдарыс – адамдардың психологиялық қалпының дағдарысы. Ол стресс күйінде білінеді, сонымен қатар сенімсіздікпен, болашақ үшін қорқуымен, жүмысымен қанағаттанбауымен, қобалжумен, уайымдаумен байқалынады. 

           [pic 2]

[pic 3]

                                   [pic 4]

[pic 5][pic 6]

[pic 7]

        [pic 8][pic 9]

[pic 10]

2)[pic 11]

[pic 12][pic 13]

[pic 14][pic 15]

[pic 16]

[pic 17][pic 18]

[pic 19]

         Жас ерекшелік дағдарысы кезінде құрылымдық, физиологиялық және психикалық тепе-теңдік бұзылады. Дәл осындай кезеңдерде психикалық зақымданулардың туындауына қауіп-қатер арта түседі. Олар спецификалық жас кезендік психопатологиялық күйлермен көрінеді. Бұндай синдромдарға- невропатия синдромы, балалық аутизм, гипердинамикалық, патологиялық қорқыныштар, дисморфомания, жүйкелік анорексия, психикалық инфантилизм, гебоидтілік синдромдары жатады.

   Психикалық даму дағдарысы-осы уақытқа дейін баланың ересектер мен қарым-қатынасы кезеңіндегі қиындықтармен мінез-құлық ауытқуларын,теріс қылықтарын сипаттайтын ұғым ретінде қарастырылып келеді.

Дағдарыс бөлімдеріне сипаттама:

1. Бірінші дағдарыс (туылғаннан бір жасқа дейін) негізгі сенім мен сенімсіздікке қарама-қарсы деген атқа лайық.Бұл кезеңде ана мен бала арасындағы жағымды қатынастың қалыптасуы жақсы маңызға ие.Егер ана баласына өз қажеттіліктерін қанағаттандыруда өз қамқорлығын,сүйіспеншілік пен мейірімділік танытса,бала өз жағдайының жақсы екенін,іс-әрекетінің басқаның күтуіне сәйкес келетінін сезеді.Бала өзін қоршаған ортаға сеніммен қарауға үйренеді,яғни,қалыптасады.Ал егерде бала кішкентай кезінен отбасы жағынан жылулық пен махаббат көріп өсе алмаса ол ауқымды мәселеге әкеліп соғуы мүмкін.Өйткені бала үйден көре алмаған махаббаты,сырттан іздейді,сырттан таба алмаса күйзеліске әкеліп соғады.
2. Екінші дағдарыс-бір жастан үш жасқа дейінгі аралықты қамтиды,ұятқа қарама-қарсы автономия деген атқа ие болып,оның аяқталуы “Мен өзім” дағдарысын туындатады.Бала дамуының қарқындылығы оны дербес етеді.Ата-ана балаға бақылау жасап,шектеу қоя бастайды.Бала осы жастың өзінде секем алу және ұялу сезіміне ие болып,қоғамға балалық қарғыс және ауыр сөздер арқылы үндеу тастайды.
3. Үшінші дағдарыс- бастамашылық немесе кінәлілік сезімі.Негізінде 4-5 жаста балада айналасын зерттеу белсендігі артады.Олар әлемнің құрылымын және оған қалай әсер етуге болатынын біле бастайды.Олар үшін әлем шынайы және қиялындағы адам мен заттан тұрады.Жалпы,зерттеушілік іс-әрекеті нәтижелі жүзеге асқанда,олар айналасындағы адам мен затпен қатынас жасауға үйренеді және бастамашыл бола бастайды.
4. Төртінші дағдарыс- еңбексүйгіштік немесе бүтінсіздік сезімі.Бұл кезең 6-11 жас аралығында мектеп шағында басталады.Үйде және өз құрбылары ортасында бірқатар дағды мен іскерлігін дамытады.Эриксон теориясына сәйкес,түрлі бағытта бала құзыреттілігінің артуы “Мен” сөзімен едәуір толықтырылады.Өз құрбыларымен салыстыру үлкен мәнге ие болады.Осы кезеңде басқалардан өзін төмен санауы ,яғни (самооценка) төмендеп,өзін басқа жандармен салыстырады.
5. Бесінші дағдарыс- жеткіншек кезең 11-16 жас аралығы.Осы кезең үш жастағы “Мен өзім” дағдарысын еске түсіріп,әлеуметтік мәнде жүзеге асады.Аталған дағдарыс белгілі бір өткірлігімен сипатталады.

                   1)Балының жалпы оқу үлгерімі төмендейді

                   2)Негативизм-бала ортасынан алшақтайды,өштескен ұрыстарға,тәртіп бұзуға бейім,ішкі мазасыздықты сезінеді,өзіне көңілі толмайды,жалғыздыққа ұмтылады.Ұл балада қыздарға қарағанда (14-16 жас) кеш басталса да,бірақ айқын байқалады.