Үңгір аллегориясы: қазіргі оқылу
Автор: alinaaa77 • Сентябрь 26, 2021 • Реферат • 740 Слов (3 Страниц) • 3,593 Просмотры
Үңгір аллегориясы: қазіргі оқылу
Платон біз айналамыздағы заттардың мәнін олар туралы қатты ойласақ, оларды өз ойымызбен түсінсек ғана түсінетінімізге сенімді болды. Бұл өте қиын, және қысқа уақыт ішінде ешкім бұл жетістікке жете алмайды. Платон бізді қоршаған шындық біздің қабылдау мен түсінуден тыс екенін көрсеткісі келді. Нәтижесінде, Платонның пікірінше, адамдардың көпшілігі қоршаған әлемді бір қарағанда қабылдауға бейім. Платонға бұл жеткіліксіз болды. Ол кез-келген объектінің сыртқы қасиеттерін ұқыпсыз Үстірт қабылдау, қарапайым адамның айналасындағы әлемді білу тәсілі және шындықтың мәні туралы терең ойлау, философты тану тәсілі арасындағы айырмашылықтарды көрсетуге тырысты. Платон оқиғаны айтып берді. Кейде оны "асыл өтірік"деп атайды. Бұл дегеніміз, бұл оқиға шын мәнінде шындық емес, бірақ ол әлемдік тәртіптің негіздерін көрсетеді. Бұл үңгірдің аллегориясы.
[pic 1]
Платон адамдардың көпшілігі үңгірде болған сияқты дейді. Адамдар үңгірдің артқы қабырғасына қарайды. Олардың артында тағы бір төмен қабырға орналасқан. Оның артында бәрі тұр, ал кішкентай қабырғаның артында жарық бар, өйткені айналадағы кеңістік күн сәулесімен жарықтандырылған. Сонымен, үңгірдің артқы қабырғасына қарап отырған адамдар не көреді? Олар тек жарықпен лақтырылған және үңгірдің қабырғасында көрінетін заттардың көлеңкелерін көреді. Бірақ өйткені, бұл-біздің үкімет сондай нәрселер. Шындығында қандай нәрселер бар екенін көру үшін адам үңгірден күн сәулесіне шығуы керек. Екінші жағынан, біз жарыққа шыққымыз келеді ме? Көптеген адамдарға үңгірде қалу оңайырақ, олар бұған риза, өйткені олар шыққан кезде шындықтан қорқатын шығар. Олар заттарды үңгірде көрінетіндей етіп көру әлдеқайда ыңғайлы және таныс. Адамдарға шындықтың сыртқы белгілері жеткілікті. Олар іс жүзінде заттарды көргісі келмейді. Олар күннің оларды соқыр еткенін қаламайды. Шындықтың сыртқы белгілерін қабылдаудан оның нақты мәнін түсінуге біртіндеп көшуге жылдар жұмсауға ниет білдірген философтар ғана күн сәулесіне түсетін және айналасындағы әлемді шындықта бар адамдар ретінде көретін адамдар, тіпті егер олар оны елестеткендей болмаса да.
Адам қайдан біледі? | Платонның философиялық көзқарастарының қалыптасуына әртүрлі факторлар әсер етті. Платонға негізінен ежелгі грек әлемінің жұмбақ діни жүйелері әсер етті. Ол математиканы пұтқа айналдырды. (Мистицизм мен математика сол кезде бір-бірімен тығыз байланысты болды.) Платон шындықтың Мәңгілік, уақытпен шектелмейтініне сенді, ал оның өзгергіштігін қабылдау-бұл тек елес. Тіпті Сократтан ол этикаға деген қызығушылығын мұра етіп, әлемде болып жатқан әртүрлі құбылыстардың себептерін зерттеуден гөрі оларды мақсаттарға байланыстыру негізінде түсініктеме табуға тырысты. Жақсылық пен жақсылықты адам тек зияткерлік және моральдық ғылымды аралас зерттеу арқылы біле алады. |
Философтың маңызы | Бұл алалаушылық Платонды ең жақсы мемлекет әрқашан өзгермейді, сондықтан мүмкіндігінше мінсіз және кемелді болуы керек деген қорытындыға әкелді: мейірімділік пен шындық Мәңгілік. Ең жақсы Мемлекеттік билеушілер жақсылықтың мәңгілігін түсінетін адамдар болады. Мұны білген және түсінген адамдар ғана мемлекетті басқара алады. Мемлекеттік билеушілерді оқыту ұзақ уақытты қажет етеді, жан-жақты және ынталы болуы керек. Оқу курсына математиканы қосу керек, өйткені онсыз ешқандай даналық мүмкін емес. Даналық-бұл өте баяу қол жеткізілетін, бірақ адамды мемлекетті саналы басқаруға қабілетті ететін ақыл-ой жағдайы. Бос уақыт даналыққа жету процесінде маңызды рөл атқарады. Егер адам ақша табуға мәжбүр болса, ойлануға уақыт таба алмайды. |
Жанның үш құрама элементі | Платон адамның жаны үш бөліктен тұрады деп сенді. Біріншіден, оған ұтымды бөлік, ақылға қонымды бастама кірді. Даналық, бәлкім, жанның осы құрамдас бөлігінің басты артықшылығы болған шығар. Екіншіден, жанның рухани, энергетикалық компоненті болды, яғни қатал бастама. Батылдық, батылдық пен батылдық жанның осы элементінің басты қасиеттері болды. Үшіншіден, адам жанының соңғы компоненті адамның қалауын қанағаттандыруға тырысатын бөлік болды, яғни қалаған бастама. Бұл жағдайда басты артықшылықтар модерация және кішіпейілділік болды. |
...