Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Баяндама

Тақырыбы: «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары»

Орындаған:

Қабылдаған:

Тобы:

Нұр-Сұлтан 2020жыл

Мазмұны:

1.Кіріспе....................................................................................................................3

2.Негізгі бөлім..........................................................................................................4

2.1. Әл-Фарабидің философиялық және саяси мәселелерге көзқарасы.............4

2.2. «Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары» трактатының мәні.....5

2.3.Ізгілікті және надан қала түсінігі.....................................................................6

3.Қорытынды...........................................................................................................8

4.Пайдаланылған әдебиеттер.................................................................................9

1.Кіріспе

         Адамзат қоғамының пайда болуы мен жұмыс істеу мәселелері, идеалды мемлекетті ұйымдастыру принциптері, азаматтық қоғамды құру жолдары қазіргі жағдайда өте өзекті. Орта ғасырдағы қоғамдық-саяси ой даналарының идеялары мен көзқарастары біздің заманымызға да өте маңызды. Қазіргі қоғамды жаңарту және сауықтыру, демократиялық құқықтық мемлекет қалыптастыру мақсатында одан сабақ алу мақсатында өткеннің рухани мұрасына жүгіну қажеттілігі. Бүгінгі таңда қалыптасып келе жатқан азаматтық қоғам жағдайында және демократиялық құндылықтармен жаһандық әлем құруға тырысу жағдайында ортағасырлық авторлардың көзқарастары өте өзекті.

        Әл-Фарабидің қоғамдық-саяси ойының әлемдік тарихында Әбу Насыр (873-950) идеалды қоғамның, кемелді мемлекеттің негізгі ережелері мен қағидаларын әзірлеуге айтарлықтай орын берген философ және ғалым ретінде танымал. Әл-Фарабидің ілімі мемлекет пен қоғамға Шығыс утопиялық көзқарастың негізін қалады. Орта және Таяу Шығыстағы аристотелианизмнің негізін қалаушы, араб тілді перипатетизмнің ең жарқын өкілдерінің бірі (классикалық араб-мұсылман философиясының мектебі), "екінші мұғалім" (Аристотельден кейін) Әл-Фараби философиялық және саяси мәселелерге арналған өте бай мұра қалдырды, идеалды қоғам, мемлекет және билеуші туралы тұжырымдама жасады. Әл-Фарабидің саяси философиясы платонизм бағытын жалғастыруда, сонымен бірге оның ілімдеріне алғашқы тәуелсіз ойлау, өзіндік ерекшелігі, дәйектілігі, берік сенімі тән.

2.Негізгі бөлім

2.1. Әл-Фарабидің философиялық және саяси мәселелерге көзқарасы

        Әл-Фараби адамның білімдегі орнын түсінуге үлкен мән берді. Нәзік білім мәнді түсіну үшін жеткіліксіз. Бұл тек ақыл арқылы мүмкін болады. «Ізгілікті қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактат» - әл-Фарабидің жетілген еңбектерінің бірі. Ол 948 жылы Египетте құрылды.

        Онда философ бастаған «ізгілікті қала» туралы ілім бар. Әл-Фараби адам қызметінің мақсаты бақыт деп санайды, оған рационалды білімнің көмегімен ғана жетуге болады. Ойшыл қоғамды мемлекетпен сәйкестендірді. Қоғам дегеніміз - сол адам ағзасы. «Ізгілікті қала сау денеге ұқсайды, оның барлық мүшелері тірі жанның өмірін сақтау үшін бір-біріне көмектеседі».

Әл-Фарабидің ғылымдарын жіктей отырып, саяси философия ерекше орын алады, оның мақсаты – кемелді қоғам құру, азаматтардың идеалды бірлестігін құру. Әл-Фарабидің әлеуметтік-саяси философия туралы трактаттары ("Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары туралы трактаттар"," бақытқа жету туралы"," бақытқа жету жолы туралы еске салу " және т.б.) қауымдардың, яғни мемлекеттердің саяси бірлестіктерінің қағидаттары мен нормаларына арналған.Әл-Фарабидің адами бақыты бәрінен жоғары-діни ұйғарымдар мен талаптарды қояды. Әл-Фарабидің шынайы бақытына апаратын жол ізгілік, пәктік, қарама – қарсы әрекеттермен-зұлымдық, жетілмегендікпен күресте асыл іс-әрекеттерден өтеді. Мемлекеттің, адам бірлестігінің мақсаты-барлық азаматтар үшін бақытқа жету. Адам өзінің адам табиғатына сәйкес болған кезде ғана жетілуге ие болады, әлеуметтік байланыстар арқылы, қарым-қатынасқа қатысу арқылы әртүрлі құндылықтарға қосылады. Әлеуметтік бірлестікте қарым-қатынас, өзара қолдау арқылы адам өмір сүреді, өмір сүреді және моральдық жағынан жақсарады. Әл-Фарабидің пікірінше, мұндай бірігудің қажеттілігі өзінің материалдық қажеттіліктерін қанағаттандыру қажеттілігінен туындайды. Әл-Фарабидегі адам және идеалды адамзат қоғамы-ғаламның ажырамас бөлігі және оның өзіндік моделі.