Сәкен дәуірі

Сәкен дәуірі - бұл Ұлыбритания мен Ресейдің әлемдік империяларының құлдырау дәуірі, Махматма Ганди және Шығысты құлдықтан босату дәуірі. Сәкен Сейфуллин (Сәдуақас) (1894-1938) қазақтың атақты ақыны, жалынды жазушысы, дарынды драматург, білікті ұстаз, мемлекет қайраткері, Қазақстанның қазақ әдебиетінің негізін қалаушылардың бірі. Қазақ КСР-інің Халық Комиссарлары Кеңесінің алғашқы төрағасы болған. Сәкен Сейфуллин 44 жасында өмірден өтті. Ол қазақ ұлтының билігі үшін өмірін қиған қазақ ойшылдарының галактикасына жатады. Сакен Сейфуллин өмірде де, әдебиетте де белсенді күрескер болды. Колчактың Омбыдағы түрмесінен қашып шығып, Ақмолаға оралып, атқару комитеті төрағасының орынбасары және әкімшілік бөлімінің меңгерушісі болады. Осы жылы Қазақ Кеңес Автономиялық Республикасын жариялаған Кеңестердің Бірінші Құрылтай съезі делегаты болып қатысады, Орталық Атқару Комитеті Президиумының мүшесі болып сайланады. Жер-су комиссиясының жұмысына және баспасөз ісіне басшылық жасайды. «Еңбекші қазақ» газетінің редакторы, хaлық ағарту комиссарының орынбасары, Қазақ КАСР Халық Комиссарлары Кеңесінің Төрағасы, Халық ағарту комиссариаты жанындағы ғылым Орталығының төрағасы, Қазақстан пролетар жазушылары ассоциациясының басшысы, БК(б)П Қазақстан Өлкелік Комитетінің партия тарихы бөлімінің меңгерушісі, Қызылордадағы халық ағарту институтының, Ташкенттегі қазақ педагогикалық институтының директоры, «Жыл құсы» альманағы, «Жаңа әдебиет» журналы басшысы, Қазақтың мемлекеттік институтының доценті, «Әдебиет майданы» журналының редакторы, Қазақтың коммунистік журналистика институтының профессоры қызметтерін атқарған. Сәкен мәдениет пен рухани мұраға қатысты сұрақтарды бірінші орынға қойды. Ол Халық Комиссарлар Кеңесінің Төрағасы ретінде жасаған және қол қойған алғашқы құжаттардың бірі - республикада мұрағат және музей ісін құру туралы Жарлық. Ашаршылық пен ашаршылық кезеңінде қазақ халқының тарихы мен мәдениет ескерткіштері көңілден шықпады. Сәкен қазақ халқының фольклоры мен музыкалық мұрасын зерттеуге үлкен мән берді. Сәкен Сейфуллин республиканың қаржылық дағдарысы кезінде Александр Затаевичке қазақ халқының 1000 әнін жинауға, дайындауға және жариялауға қаражат табады. Совнарком кеңесі төрағасының кабинетінде Затаевич Сәкен Сейфуллин орындаған Абылай ханның ат шеруі туралы жазбалар жазады. Халық шығармашылығына деген сүйіспеншілік оны қазақ фольклорының көп томдық жинағын іздеуге және шығаруға итермелейді. Ол «Кер-оглы» Юр дәуірі эпосын орындаушы ретінде Жамбыл Жабаевтың жұмысын жоғары бағалаған республиканың алғашқы жетекшісі. Кеңес дәуірінің жетекшісі ретінде ол барлық жаңа нәрселерге жігермен қарады және жаңа мазмұнды, жаңа заманауи тақырыптарды білдіру үшін, қажырсыз жаңа тәсілдер мен формаларды іздеді. Фольклордың жинаушысы және әуесқойы, ақын және революционер Сәкен Сейфуллин әрдайым халықтық өнердің қазынасына жүгінді және одан тек сюжеттер мен мотивтерді ғана емес, сонымен қатар образдар мен салыстыруларды да іздеді. Оның шығармасында символизм деңгейіне көтерілген бірнеше тұрақты бейнелер : ашулы қызғалдақ, қызыл сұңқар, аққу, домбыра, экспресс, альбатрос, толқын. Орынборда қазақ зиялылары әдеби-сазды кештер ұйымдастырады. Әсіресе шахмат турнирлері танымал болды. Сәкен Сейфуллин Орынбор шахмат ойынын әуесқойлар қоғамының мүшесі болған. Сәкен шахматты барлық спорт түрлерінен артық көрді, оларды демократиялық және философиялық ойын деп санайды. Ең қызығы дамыған Америка Құрама Штаттары, Еуропа елдері толықметражды көркем фильмдерді түсіріп, Чарли Чаплинге қол