Ақын-жыраулар поэзиясындағы Абылай бейнесі
Автор: Zhako27 • Сентябрь 19, 2022 • Реферат • 1,468 Слов (6 Страниц) • 817 Просмотры
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Филология факультеті
Қазақ тіл білімі кафедрасы
[pic 1]
СӨЖ
Тақырыбы: Ақын-жыраулар поэзиясындағы Абылай бейнесі
Орындаған: Бақтыгереева Жаннұр
Қабылдаған: Дәрібаев Самал
+
Алматы, 2022
ЖОСПАР
І КІРІСПЕ
2. Тақырып өзектілігі: Абылай заманы, оның саяси,қайраткерлік қызметі көп уақыт тарихи сахнаға шықпай жатса, қазақ әдебиеті тарихында Абылай туралы біржақты,қаралайтын дүниелер берілді. Еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін Абылайға қатысты тарихымыздағы ақтаңдақтар айқындала бастады. Оның қолбасшылық, қайраткерлік рөліне, саяси қызметіне тұжырымды бағалар беріле бастады. Абылайнамалық туындылар шоғыры баспасөзде жарияланып, кітаптар жарық көрді. Дегенмен олар жеткіліксіз.
2.2 Тақырып мақсаты: Ақын-жыраулары мен тарихи жыр дастандарда, кейінгі дәуірдегі қазақ әдебиетінде Абылай хан тұлғасының жасалу ерекшеліктері, Абылай өмірінің айтулы кезеңдері, ел билігіндегі, қолбасшылық, дипломатиялық қызметтегі даңқты істерінің көрініс табуы, оның тарихи шындықтармен сәйестігін ажыратып, айқындау. Бұқар, Үмбетей,Тәтіқара, Көтеш, Шал сияқты ақын-жыраулардың өлең-толғаулары, жырларындағы Абылай тұлғасының сипатталуының мән-маңызы, Абылай өмірінің шындығымен астасуы, көркемдік ерекшеліктері жан- жақты талдау. осы менің өзіндік жұмысымның басты мақсаты болып табылады.
2.3 Тақырып міндеті: -18-19-ғасырлардағы ақын-жыраулар поэзиясындағы Абылай тұлғасының жасалуындағы ерекшеліктерінің мәнін ашу;
-Өлең-толғаулардағы Абылай өмірінің елеулі кезеңдерінің тарихи дерек көздерімен сәйкестігін анықтап беру; Әдеби шындық пен тарихи шындықтың аражігін анықтау;
-Қазақ поэзиясындағы Абылай өмірінің тарихи эволюциясын жасау;
-Тарихи жыр-дастандардың көп нұсқалылығын жүйелеп, саралап,оның шығу негізін анықтау, мәтіндік өзгерістерді сараптау;
-Абылай жайындағы шығармалардың жанрлық түрлерін анықтап, қазақ поэзиясындағы Абылай бейнесін сомдаудағы эпикалық дәстүр жалғастығын анықтау;
2.4 Зерттеу әдіс тәсілдері: Зерттеу әдіс тәсілім негізінен әдебиеттерге жүгіну және қосымша интернеттегі мәліметке жүгіну. Зерттеу барысында аңыз әңгімелердегі, ақын-жыраулар толғауларындағы, романдардағы Абылай хан бейнесі басшылыққа алынды.
Сонымен бірге талдау, жинақтау және салыстыру әдістері қолданды.
Қазақ әдебиетіндегі Абылай хан бейнесін танытуда аңыз әңгімелер, өлең-жырлар талданды.
2.5 Жұмыстың теориялық мәні: Бұл өзіндік зерттеу жұмысымды ел тарихына шолу жасар ған кезде, қосымша материал ретінде немесе ақын жырауларды қызығып оқитын студеттерге пайдалануға болады.
ІІІ НЕГІЗГІ БӨЛІМ
3.1. Ақын-жыраулар поэзиясындағы Абылай бейнесі
3.2. Ақын-жыраулар поэзиясындағы Абылайға қатысты ой толғамдар
ІІІ ҚОРЫТЫНДЫ
IV ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Жыраулар поэзиясында Абылайдың жарқын тұлғасы, өшпес бейнесі сомдалған. Абылай араласқан оқиғалардың тарихи іздері, шындық болмысы жыраулар сөздерінде жақсы сақталған.
XVIII ғасырдың тарихи оқиғалары әйгілі жырау Тәтіғараның «Қамыстың басы майда, түбі сайда», «Кебеже қарын, кең құрсақ» толғауларында жақсы суреттелген. «Қамыстың басы майда, түбі сайда» жырындағы:
...