Адам және табиғат

                                   Адам ж?не  табиғат

  1. Таби?атта болып жат?ан ?згерістер.

2. Таби?ат ??былыстарыны? адам ?міріне ?сері.

3. К?рт ??былмалы ауа райы туралы м?лімет.

4. Мезгіл ма?ыналы с?здер (?ыс, к?ктем, т?сте, кеш бат?анда), салыстыру ??рылымдарын берудегі ?олданысы (Алматы?а ?ара?анда Астана суы?; б??ан ?ара?анда, со?ан ?ара?анда, осы?ан ?ара?анда).

1.?алымдар арасында климатты? ?згеру барысы туралы орта? пікірлер жо?ты?ына ?арамастан, сарапшыларды? жалпы пікірі климатты? ?згерісті? салдары жа?ымсыз болуы м?мкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жыл?а дейін Еуроода? елдеріні? экономикасына тигізген тас?ынны? жалпы шы?ынын сарала?ан сарапшылар келген зиян­ды 90 миллиард еуро?а те? деп ба?амдады.

Осы?ан байланысты ?лемдік ?ылымда зерттеуді? басым ба­?ытын ?орша?ан орта климатына бейімдеуге назар аудару­ болып отыр. Е? бастысы, б?л бас?а салалар?а ?ара?анда, та­би­?и-климатты? жа?дайлар?а ж?не азы?-т?лік ?ауіпсіздігін ?ам­тамасыз етуші ауыл шаруашы­лы?ына тікелей байланысты.

Климатты? ?згеру

Халы?аралы? зерттеулер к?рсеткіші бойынша, ?лемні? кейбір айма?тары, сонымен ?оса Орталы? Азия, бас?алар?а ?ара?анда, климатты? ?згерістерге ?шырауы ?бден ы?тимал. Оны? ішінде, ?аза?станны? климатына ?сер етіп, онсыз да толы??анды ?олдауды ?ажет етіп отыр?ан ауыл шаруашылы?ын к?нк?ріске айналдыр?ан айма?тар?а ?лкен зиян келтіруі ?бден м?мкін. Б?л айма?тарда?ы ?німні? бос?а ысырап болуыны? 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір айма?тарда жа?ымсыз ауа райы салдарынан алын?ан ?німні? 50-70%-?а дейіні ?олдану?а жарамсыз болып ?алып отыр

2.Адам баласыны? тіршілігі ?шін жары? пен жылуды? , ауаны? ?ажет екендігі бізге белгілі. Адам баласы климат ?орларын ма?ызды емдеу факторлары ретінде ?олдануына болады. Медициналы? ж?не курортты? , климатология ?алымдары бір?атар климат элементтерін (к?н радиациясы, температура, ыл?алдылы?, жел) кешендік сипаттаумен ш??ылданады. «Комфорт зонасы» климат элеметтеріні? ?йлесімділігі адамны? к??іл к?йіне жайлы ?сер етеді . ?аза?станны? к?п жеріндегі климат адамдарды? денсаулы?ына тиімді.Климатты? ауыл шаруашылы?ына тигізеттін ?сері де мол. Біра? адамны? шаруашылы? ?рекеттеріні?де климат?а тигізер ?сері ерекше. ?р т?рлі отындарды жа?у н?тижесінде атмосферада к?мір?ыш?ыл газыны? м?лшері шамадан тыс к?беюде. Ал атмосфераны? жер бетіне таяу ?абатында орташа температура 1 – 2 градус?а артуда.

3.Ауа райы — атмосфераны? жергілікті жердегі белгілі бір уа?ытта немесе уа?ыт аралы?ында (т?улік, ай) бай?алатын ??былмалы жа?дайы. Ол к?біне атмосф-ны? т?менгі тропосфера ?абатыны? к?йімен сипаттайды. Себебі, А. р-н ?згертетін негізгі процестер осы ?абатта дамиды. Біра?, ?рт?рлі биіктіктегі атмосф. процестер бір-бірімен ты?ыз байланыста болады, сонды?тан жер бетіндегі А. р-ны? ?згеру себептерін білу ?шін атмосфераны? жо?ар?ы биік ?абаттары зерттеледі. А. р. метеорол. ?лшемдермен (температура, ?ысым, жел, ауа ыл?алд., б?лттылы?, атмосфералы? жауын-шашын) ж?не атмосфералы? ??былыстармен (т?ман, найза?ай, боран, дауыл т.б.) сипатталады. Жер бетіндегі А. р-ны? ?згеруі тіршілікке, таби?ат?а елеулі ы?пал жасайды. А. р-ны? к?п жылды? режимі климат деп аталады.Ауа райын зерттеу адамны? к?нделікті т?рмысы мен шаруашылы? ?рекеті ?шін ?ажет. Ауа райы болжамынсыз ?ша?тар аспан?а к?терілмейді. Ауа райын болжау б?кіл жер бетіндегі метеорологиялы? стансаларда ж?не атмосфераны? біршама биік ?абаттарында ж?ргізілетін ба?ылау?а негізделеді. ?азіргі кезде Жер шарында 10 мы?нан астам метеоррлогиялы? станса бар. Б?кіл д?ние ж?зіні? метеоролог мамандары біры??ай Гринвич уа?ытымен ба?ылау ж?ргізеді. ?аза?стан жерінде к?нні? кенет суыту м?нісі к?бінесе арктикалы? суы? ауа массасыны? баса к?ктей кіруінен. Б?гінгіи к?ні ауа райын ?арыштан ба?ылау?а болады, біра? жал?ыз адамны? ?олынан келмейді. Ауа райы - жерімізді? алып к?шіні? бірі.