Сыбайлас жемқорлықпен күресу

Сингапурда сыбайлас жемқорлыққа  қарсы іс-қимыл шаралары  
2014  жылға  Transparency  International  сыбайлас  жемқорлықты   
қабылдау индексіне (ИВК) сәйкес Сингапур 7-ші орынды иеленді  және  
Дания,  Швеция,  Жаңа  Зеландия  сияқты  елдерден  кейін  сыбайлас  
жемқорлыққа  қатысты  ең  таза  мемлекеттердің  қатарында  тұр.  Бұл  
ел  жалпы  рейтингі  100-ден  84  балл  жинаған  әлемнің  ең  аз  сыбайлас  
жемқорлық дендеген елдердің төртіншісі болып табылады. 
Сингапурда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті шабыттандырушы  
және  ұйымдастырушысы  1959-1990  жылдары  премьер-министр  
лауазымын  атқарған  Ли  Куан  Ю  болды.  1999  жылдың  қарашасында   
Ли  Куан  Ю  былай  деген:  «Беделіне  дақ  түспеген  адал,  тиімді  үкімет  
басқарушы  партияның  ең  құнды  жетістігі  мен  Сингапурдың  басты  
байлығы болып табылады  және солай болып қалады».   
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте ең бірінші кезектегі шаралар  
ретінде ел басшылығы мыналарды айқындады:  
– қазіргі сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнаманы құру; 

СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚҚА ҚАРСЫ МӘДЕНИЕТ НЕГІЗДЕРІ   
–  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күрес  жөніндегі  арнайы  барынша  
дербес  мемлекеттік  орган  (сыбайлас  жемқорлық  жағдайларын  тергеу  
бюросы) құру; 
– сыбайлас жемқорлық жасағаны  үшін  қылмыстық жауапкершілікті  
қатаңдату; 
– мемлекеттік және муниципалдық қызметшілерге жоғары әлеуметтік  
кепілдіктер белгілеу; 
– басқарушылық кадрларының тұрақты және жоспарлы ротациясының  
практикасы; 
– сыбайлас жемқорлық фактілері бойынша айғақтар берген адамның  
және  оның  отбасы  мүшелерінің  қауіпсіздігіне  заңнамалық  кепілдеме  
беру; 
–  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  қызметті  БАҚ-та  кеңінен  ашып  
көрсету; 
–  заңдар  мен  нормативтік  актілерге  сыбайлас  жемқорлық  салдары  
бойынша тәуелсіз сараптама жүргізу. 
Сингапурда  сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  күрес  меритократия  
қағидатына  және  конфуций  этикасының  негізгі  канондарына   
негізделген.  Осы  себепті  дарыны  мен  қадір-қасиеті  негізінде  адам  
капиталын тиімді пайдалану туралы қамқорлық, лауазымды тұлғалардың  
шынайы  жауапкершілігінің  орныққан  жүйесімен  үйлесімде  кадрлар  
тағайындаудың  ашық  және  сенім  ұялататын  жүйесін  енгізудің  терең   
мәні  бар.  Сингапурдың  көшбасшы  өкілдерінің  көпшілігі  «адал  және   
параға  сатылмаушылық  қағидатын»  өмірінің  нормасы  мен  әдет  деп  
түсінеді.  
Сингапурда  күшті  әлеуметтік  бағдарланған  сыбайлас  жемқорлыққа  
қарсы  заңнама  әрекет  етеді.  Жемқорлықты  болдырмау  туралы  акті  
мемлекеттік  қызметшілердің  еңбекақысын  индекстеуді  және  тұрақты  
арттырып  отыруды,  қағазбастылық  кедергілерді  болдырмау  үшін  
азаматтармен,  кәсіпорындар  және  ұйымдармен  өзара  іс-қимыл  
рәсімдерін  жетілдіру,  бақылау  мен  қадағалаудың  тиісті  ашықтығын  
қамтамасыз  ету,  сыбайлас  жемқорлық  орнықты  байланыстарды  
қалыптасуын болдырмау үшін кадрлар ротациясы, қызметтік ақпараттың  
сыртқа шығып кетуін болдырмау үшін құпиялылық режимін қамтамасыз  
етуді  көздейді.  Сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  жоспарларды  және   
сыбайлас  жемқорлыққа  қарсы  іс-қимылдың  нақты  шараларын   
(әрбір 3–4 жылда) қайта қарау көзделген . 
Күштеп  мәжбүрлеу  ретінде  айыппұлдар,  бостандығынан  айыру,  
тәркілеу,  жұмыстан  босату  қолданылады.  Әрбір  адам  парақордың  
өз  бостандығына  ғана  емес,  сонымен  қатар  өз  ұрпағының  табысты  
болашағына да балта шабатынын түсінеді. Және тек бір ғана ұрпағының  
емес, яғни бірнеше ұрпағының.   
Мемлекет  басшысы  ұлттық  байлықты  қорғаушы,  ірі  сыбайлас  
жемқорлық  жанжалдарды  қатаң  және  алдын  ала  тергеудің,  ғылыми  
негізделген кадр саясатын, атап айтқанда  атқарушы  және  сот билігінде,  
қарулы  күштер  мен  полицияда  жоғары  лауазымдарға  тағайындау  
бөлігінде жүзеге асырудың кепілі болып табылады.  
Сыбайлас жемқорлық жағдайларын тергеу бюросы. Оның құзырына  
экономиканың  мемлекеттік  секторында,  жеке  секторда  сыбайлас .

...