Данияда инклюзивтi бiлiм берудiн негiзгi тәсiлдерi

Қазіргі таңда дүниежүзінің назарын аударып отырған мәселе ол — балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның және отбасының қатысуымен білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру болып табылады.Яғни, инклюзивті білім беру-ол баршаның сапалы білімге қол жетімділігін қамтамасыз етуге бағытталған білім беру жүйесін тарату процестерінің бірі болып табылады.

Скандинавия елдерінде мүмкіндігі шектеулі балаларға үлкен көңіл бөлінеді.  Данияда дамуында ауытқуы бар балаларды оқыту мемлекеттік бағдарламаға сәйкес жүзеге асырылады, оның басты міндеті – мұндай балаларды мүмкіндігінше қоғамға кіріктіру.  Атап айтқанда, бұл бағдарламаның маңызды бөлігі ауру және дені сау балаларды бір мектепте, тіпті бір сыныпта бірге оқыту болып табылады.  Бұл тәсіл инклюзивті деп аталады.

Данияда балаларды тәрбиелеу мемлекет бақылауындағы маңызды процесс.  Елімізде 1994 жылы қабылданған қазіргі білім беру жүйесінің ТМД елдеріндегі білім беру жүйесінен бірқатар елеулі айырмашылықтары бар.  Осылайша, Данияда баланың біліміне қатысты барлық мәселелерді ата-ана шешеді: олар баланың мектепке баратынын немесе басқа жолмен білім алатынын анықтайды.  Айта кетерлігі, бұл елде балалар мен жасөспірімдерді тәрбиелеудің өзі міндетті, бірақ оның әдістерін ата-ана таңдайды.

Данияда инклюзивті білім беру аралас сыныптарда екі мұғалімнің болуын және науқас балаларға арнайы медициналық бақылауды қамтиды.  Бұл бағдарламаның мақсаты – денсаулығы нашар баланы дені сау адамдар әлеміне бейімдеу, сондай-ақ еліміздің жас азаматтарында мүмкіндігі шектеулі адамдардың қоғамның тең құқылы мүшесі екендігі туралы түсінікті қалыптастыру.  Осы орайда Дания мен жалпы Скандинавия елдерінің білім беру жүйесі айтарлықтай жетістіктерге жеткенін айта кеткен жөн.

1817 - Данияда саңырауларды оқыту туралы заң қабылданды; Дания ерекше қажеттіліктері бар адамдарға арналған білім берудің принциптері, саясаты және практикасы туралы Саламанка декларациясына қол қойды.Дания – Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияны ратификациялаған ел.

ДАНИЯДА ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУДІҢ НЕГІЗГІ ТӘСІЛДЕРІ

Данияда барлық балалардың, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі балалардың он жылдық білім алуға құқығы бар.

  – Педагогикалық ұжым барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуға білікті болуы керек, өйткені балалардың шамамен 10%-ы арнайы білімге мұқтаж.