XIX-XX ғасырдағы Қазақстан халқының этнодемографиясы

Мазмұны

Кіріспе.......................................................................................................................3

І-тарау. 20-30 жылдардағы Қазақстанда социалистік жүйенің    

қалыптасу дәуіріндегі этнодемографиялық жағдайлар.

1.1. 20-30 жылдардағы демографиялық үрдіс.....................................................10

1.2. Репрессияға ұшыраған халықтарды Қазақстанға

депортациялау........................................................................................................23

ІІ-тарау. Ұлы Отан соғысы және соғыстан кейінгі Қазақстандағы этнодемографиялық үрдіс

2.1. Соғыс және соғыстан кейінгі жылдардағы

миграциялық процестер........................................................................................30

2.2. Тың және тыңайған жерлерді игеру

кезіндегі миграциялық процестер........................................................................35

ІІІ-тарау. 1960-1980 жж Қазақстан халқы

3.1. 1960-1980 жылдардағы Қазақстандағы

этнодемогрфиялық жағдай...................................................................................41

3.2. Тәуелсіз Қазақстандағы этнодемогрфиялық жағдай .................................50

Қорытынды............................................................................................................57

Пайдаланған әдебиеттер тізімі ............................................................................61

КІРІСПЕ

    Тақырыптың өзектілігі: Қазан төңкерісі әкелген жақсы идеялар халқымыздың көкірегіне қуаныш отын жаққандай үміт тудырды. Қоғамда үлкен өзгерістер іске асырылды. Қазақстандағы әр түрлі саяси, эконимкалық, мәдени, халықаралық жағыдайлар этнодемограиялық өзгерістерге алып келді.

    Аталмыш тақырып 1920-жылдардан қазіргі кезең аралығындағы Қазақстан халқының этнодемографиялық және әлеуметтік құрылымындағы өзгерістерді зерттеуге арналған. Кеңес үкіметін орнату және оның саяси, экономикалық жүйесін қалыптастыру, жеке қожалықтарды ұжымдастыру, индустрияландыру,мәдени революция, 1920-жж.қазіргі кезең аралығындағы республика халқының санына,ұлттық,жыныстық, жастық құрамына, әлеуметтік құрылымына, білім дәрежесіне, мамандығына өзгерістер әкелді. Осы мәселелерді зерттеу, талдау қазіргі кездегі республиканың этнодемографиялық құрылымын, халық санының өсу динамикасының барысын түсіну, оның әлеуметтік құрылымындағы өзгерістерді ашуға мүмкіндік бермек.

    20-30 жылдардан бүгінгі таңдағы тарихи демографиялық тұрғыдан, яғни, 1926, 1937, 1939, 1959, 1989, 1999 жылдардағы халық санақтарының қорытындыларының негізінде зерттеп, талдап сол кездегі елдің әлеуметтік-экономикалық, мәдени жағдайын дұрыс айқындауға көмектеседі. Санақ қорытындылары бойынша,тек халық саны туралы мәліметтерді салыстара отырып, сол кезеңдегі жүргізілген саясаттың халық санының өсу динамикасына тигізген әсерін көреміз. Жалпы санақ қорытындыларында берілген мәліметтер өз кезеңіндегі елде жүргізілген саясаттың халық санының өсу динамкасына тигізген әсерін көреміз. Жалпы санақ қорытындыларында берілген мәліметтер өз кезеңіндегі елде жүргізілген саяси, әлеуметтік, мәдени өзгерістердің, сол кездегі саясаттың нақты дәлелі, көрсеткіші іспетті. Сондықтан да бұл құжаттарды тарихи деректер ретінде пайдалану,белгілі бір кезең тарихын зерттеу барысында құнды материал ретінде пайдаланудың маңызы зор болмақ.

       Егеммен еліміздің тұңғыш Президенті Н.Ә Назарбаев: « Ұлттық қауіпсіздік басымдықтарының деңгейіне мықты демографиялық және көші-қон саясаты шығарылуға тиіс. Егер біздің мемлекеттік органдарымыз бұған бұрынғысынша қарайтын болса, онда біз XXI ғасырдың қарсаңында Ресейдің артынан адам саны сыртқы көші-қон процестерінен ғана емес, табиғи жолмен кеми беретін демографиялық « Крест оппа» жағдайына тап боламыз. Бұл тенденция дереу тоқталуға тиіс » - деп өзінің 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы бойынша Қазақстанда ұзын-саны 25млн-ға жетерлік дені сау, тұрмысы ауқатты, әрі салауатты өмір салтын ұстанған, білімі терең, мамандыға ұшталған азаматтар мен тұрғындары болуы керек екенін, бұл бағытта көптеген әлеуметтік-эконикалық шаралардың алда жүзеге асырылатынын баса айтты.