Маркетинг және оның түрлері

Маркетинг ( ағылшын тілінен аударғанда - «нарықтағы әрекет», «нарық әрекеті») дегеніміз - тұтынушыларға өнімді немесе қызметті құру және оны басқару және қарым-қатынастарды басқару үшін ұйымдастырушылық функция және процестер жиынтығы. Кең мағынада, маркетингтік тапсырмалар адам мен әлеуметтік қажеттіліктерді анықтау мен қанағаттандырудан тұрады.

Танымал теоретиктің бірі Питер Дуркер өз сөзінде:

Маркетингтің мақсаты – тұтынушыны түсіну және тұтынушының сұранысын қанағаттандырарлық жасау мен өзін – өзі сату.

Маркетингтің негізгі мақсаттары:

1. Фирмаға қызығушылық танытатын салаларда компания өнімдерінің нақты және әлеуетті тұтынушыларының қажеттіліктерін зерттеу, талдау және бағалау.

2. Компанияның жаңа өнімдері мен қызметтерін дамытуға маркетингтік қолдау.

3. Фирма жұмыс істейтін немесе жұмыс істейтін нарықтарды талдау, бағалау және болжамдау және бәсекелестердің қызметін зерттеу.

4. Фирманың ассортимент саясатын қалыптастыру.

5. Компанияның баға саясатын дамыту.

6. Баға саясатын ұстана отырып фирманың нарықтық мінез-құлық стратегиясын және тактикасын қалыптастыруға қатысу.

7. Компания өнімдері мен қызметтерін сату.

8. Коммуникациялық маркетинг.

9. Сервистік қызмет көрсету.

Маркетингте төрт кешенді функциялар бөлінеді:

• аналитикалық функция
• өндірістік функция
• сату функциясы
• бақылау және мониторинг функциясы

Кейбір сарапшылар, осы 4 функциядан басқа, тағы біреуін қосады: қалыптастырушы – ынталандырушы.

1) Аналитикалық функция:

Нарықты зерттеу - нарықтағы нарықтық жағдай туралы ақпарат жинау.

Тұтынушыларды зерттеу - өндіріс өнімдерін тұтынатын жеке немесе заңды тұлғаларды.

Фирмалық құрылымды зерттеу фирмалардың үш тобында жүргізіледі:

•  фирмалар – сатып алушылар
• фирмалар - бәсекелестер
• фирмалар - делдалдар

Тауарды зерттеу - таңдалған нарықтағы өнімге деген сұраныс қаншалықты қанағаттандырылатынын анықтау.

Кәсіпорынның ішкі ортасын талдау - оның бәсекеге қабілеттілігі бола алатындығы – бола алмайтындығын зерттеу;

2) өндіріс функциясы:

Жаңа өнімдерді өндіруді ұйымдастыру, жаңа технологияларды дамыту, коммерциялық табыстың маңызды факторы болып табылады, өйткені ол белгілі бір мерзім ішінде нарықта монополиялық жағдайды иеленуге және жоғары пайда алуға мүмкіндік береді.

Материалдық-техникалық жабдықтауды ұйымдастыру, өндірісті қамтамасыз етудің ең маңызды элементі болып табылады. Кәсіпорын өз қажеттіліктерін сатып алу арқылы қажетті материалдық-техникалық ресурстарды сатып алу, сондай-ақ көтерме сауда нарығының мүмкіндіктерін пайдалану арқылы қамтамасыз етеді.