Сығындылау десорбция, еріту және диффузия процесстерінің бірлігі ретінде

« Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы» АҚ

                                                                                        [pic 1]

Реферат

Сығындылау десорбция, еріту және диффузия процесстерінің бірлігі ретінде.

 Орындаған:

Тобы:

Қабылдаған:

Жоспар

Кіріспе.

Негізгі бөлім

• Экстракция.
• Қайнатпа мен тұнбалар.
• Әсер етуші заттардың табиғатына байланысты сығындылау прцесінің ерекшіліктері.

Қорытынды.

Қолданылған әдебиет.

Кіріспе

Тұнбалар мен қайнатпалар Дәрілік заттардың ең ірі көзі - өсімдіктер болып табылады. Қазіргі кезде өсімдіктерден жеке түрде табиғи биологиялық белсенді заттар (ББЗ) - алкалоидтар, витаминдер, сонымен қатар галендік және жаңа галенді препараттар алынады. Дәрілік өсімдіктердің және олардан
алынатын фитопрепараттардың синтетикалық препараттарға қарағанда бірқатар артықшылықтары бар. Олардың кұрамыпда биологиялык белсенді заттардын комплексі болады: ағзаға жұмсақ әсер етеді; қолданған кезде жанама әсер көрсетуі сирек жәие экономикалық тиімді. Өсімдіктерді, препараттарды алу кезінде, экстрактивті заттармен бірге көптеген баллансты заттар да сығындалады. Дәріханада әдетте өсімдік шикізатынан тек кана сулы сығындылар
- қайнатпа мен тұнбалар дайындалады.

Кейбір еріткіштерде таралатын зат диссоциация не ассоциацияға ұшырауы мүмкін, бұл кезде таралатын заттың эр фазадағы бөлшектерінің өлшемдері әртүрлі болады. Бұл жағдайда Нернст-Шилов теңдеуі қолданылады. К-таралу коэффициенті деп аталады, ол температураға, заттар табиғатына, ерітіндінің иондық кушіне тәуелді, бірақ таралатын зат концентрациясына тәуелсіз

Экстракция

• Экстракция деп бір еріткіште еріген затты сол еріткішпен
араласпайтын және бөлінетін затты жаксырақ ертетін
екінші еріткішпен (экстрагент) бөліп алу әдісін айтады
• Экстракцияда көбіне 2 еріткіш қолданылады
• біріншісі – сулы, екіншісі – сумен араласпайтын органикалық
еріткіш. Органикалық еріткіш ретінде С Н ОН – изоамил
спирті, С Н - бензол, т.б. қолданылуы мүмкін. Бұл
қосылыстардың меншікті салмағы судан кем, сондықтан олар
судың бетінде болады. Жеңіл еріткіштерді экстракциялау
үшін көп қолданбайды, себебі булану нәтижесінде органикалық
қабаттың жалпы мөлшері кемиді, ал бұл фактор
экстракцияланатын компоненттің сумен органикалық қабат
арасындағы үлестірілуіне – таралуына әсер етеді. Ауыр
еріткіштерге ССI - төрт хлолы көміртегі, СНСl – хлороформ жатады.

 Экстракциялау механизімінің түрлері.

Физикалық үлестірілудің (таралудың) механизмі. Бұл механизм бойынша коваленттік байланыс арқылы түзілген бейорганикалық қосылыстар еріткіштердің біреуінде әрекеттесіп экстракцияланады.
Екі фаза арасында мұндай қосылыстың үлестірілуі – физикалық құбылысқа жатады, яғни Ван-дер-Ваальс күші арқылы экстракцияланады Гидрат - сольваттық механизм. Бұл механизм бойынша комплексті металлқы шқылдары және минералды
қышқылдар экстракцияланады. Экстрагент ретінде прротонданатын еріткіштер қолданылады. Бұларға спирттер, кетондар, күрделі және
жай эфирлер жатады. Экстракцияланатын қосылыс катион бөлшегінен тұрады (гидраттанған және сольваттанған
протоннан) немесе аниондық бөлшектен (қышқыл анионынан).
Бұл механизммен жоғары концентрациялы тұз қышықылы ерітінділерінен

 Қайнатпа мен тұнбалар

Қайнатпа мен тұнбалар дәрілік өсімдіктердің әртүрлі бөліктерінен ex tempore алынған сулы сығындылар. Сулы сыгындылар өте ерте кезден белгілі. Қазіргі кезде бұл дәрілік түр экстемпоральды рецептураның 10-15% құрайды. Оның көне дәрілік түр екендігіне қарамастан, сулы сығындылар казіргі кезге дейін өзінің маңыздылығын жоғалтқан жоқ.

Алу жолына жэне шикізат кұрамына байланысты сулы
сығындылар келесі түрлерге бөлінеді:
• тұнбалар (Infusa),
• қайнатпалар (Decocta),
• шырыштар- (Mucilaginis).
Тұнбалар өсімдіктің жұмсақ беліктерінен - гүлінен, шөбінен, жапырағынан дайындалады. Қайнатпалар өсімдіктердің қабығынан, тамырынан,сабағынан, тамырсабағынан дайындалады.