Бiр жаоты периодты және екi жарты периодты тузеткiштер жумысын зерттеу

№9 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС

БІР ЖАРТЫ ПЕРИОДТЫ ЖӘНЕ ЕКІ ЖАРТЫ ПЕРИОДТЫ ТҮЗЕТКІШТЕР ЖҰМЫСЫН ЗЕРТТЕУ

1. Жұмыстың мақсаты

1. Түзеткіш құрылғылар жұмысын зерделеу.

2. Көпірлік сұлбалы түзеткіш қасиеттерін зерттеу.

9.2 Теория

Түзеткіш – айнымалы токты тұрақты тоққа түрлендіретін құрылғы. Түзеткіш электрлік вентильден, трансформатордан, сүзгіден т.б. тұрады. Түзету сапасы түзетілген кернеудің U0 айнымалы кернеудің U2 әсерлік мәніне қатынасымен сипатталады: (U0/U2). Неғұрлым осы қатынастың мәні көп болса, түзеткіш сұлбасының сапасы жоғары болады. Бір жарты периодты түзеткіш үшін:

[pic 1].

Екі жарты периодты түзеткіш үшін:

[pic 2]

мұндағы I0, U0 – түзетілген ток пен кернеу.

9.3  Құрал-жабдықтар

• «Электротехника 1» СКБ монтаждық тұғыры;
• «Электрондық түзеткіш» тәжірибелік  панелі;
• Осциллограф-1 дана;
• Сандық мультиметр;
• Жалғағыш сымдар;
• Тұрақты ток көзі: U→Uн=12В, f=50 Гц.

9.4 Жұмыстың барысы

1. №1-кесте бойынша нұсқа таңдау                                              1-кесте

Бір жарты периодты түзеткішті зерттеу

1. Сұлбаны жинау  (1- сурет).

[pic 3]

1 -сурет

1. U2, Uкері кернеулер түсулерін және I2 тогын өлшеу. Айнымалы және тұрақты ток көздері ұштарына осциллографты қоса отырып, дабыл түрлерін бақылау.
2. Түзетілген ток пен кернеу мәндерін (I0, U0) және жүктеме кедергісін  (Rж) есептеу.
3. Алынған деректерді 2- кестеге толтыру.                                  2 -кесте

Екі жарты периодты түзеткішті зерттеу

1. Көпірлік сұлбаны жинау  (2- сурет).

[pic 4]

2 -сурет

1. Кернеудің  U2 түсуін, әр диод ұштарындағы кернеулерді (Uд1, Uд2, Uд3, Uд4) және трансформатордың екінші реттік орама тогын (I2) өлшеу.
2. Түзетілген  U0 кернеуін, I2 тогы мәні бойынша  I0 түзетілген токты есептеу  
3. Осциллографты кіріске, шығысқа және кедергіге қоса отырып, дабыл түрлерін бақылау.
4. Алынған деректерді  3-кестеге толтыру.

3 -кесте

9.5 Өлшеу нәтижелерін талдау

1) Бір жарты периодты түзеткііштің түзетілген тогы мен кернеуі:

[pic 5]

2) Жүктеме (шам) кедергісі: [pic 6]