Айырғыштар. Түрлері. Құрылымы. Жұмыс істеу принципі. Схемасы

        ӘЛ – ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Физика-техникалық факультеті

Плазма физикасы, нанотехнология және компьютерлік физика кафедрасы

[pic 1]

СӨЖ

Айырғыштар. Түрлері. Құрылымы. Жұмыс істеу принципі. Схемасы

Орындаған: Нурайл Балауса

          Тексерген: Абдиева Ш.

Алматы – 2021

Мазмұны:

1. Кіріспе............................................................................................ 2
2. Негізгі бөлім

1. Түрлері........................................................................................3
2. Айырғыштарға қойылатын талаптар және ерекшелігі..........4
3. Құрылымы...................................................................................5
4. Жұмыс жасау принципі.............................................................6
5. Схемасы.......................................................................................7
6. Дизайны. Айырғыш жетектер...................................................9
7. Секциялық айырғыштар.Техникалық қызмет көрсету...........10

1. Қорытынды бөлім

1. Ажыратқыш таңдау....................................................................13
2. Пайдаланылған әдебиеттер........................................................14

1. Кіріспе

Айырғыштар түйіспелерінде ұзын ашық электрлік доға пайда болмайтын электрлік тізбектерді өшіріп, қосу үшін қолданылатын коммутациялық аппарат. Бөлгіштің өшіп тұрған күйінде түйіспелерінде көрінетін ажырау пайда болады. Айырғыштардың, қысқа тұйықтағыштар мен бөлгіштердiң ажыратқышқа қарағанда ерекше қасиеті – доға сөндіретін құрылғыларының болмауы. Айырғыштардың басты тағайындалуы электрлік тізбектің өшкен бөліктерін құрылғының қауіпсіз ремонты мақсатында оқшаулауы. Айырғыштар ток пен кернеудің бүкіл шкаласына ішкі және сыртқы орнату үшін жасалады. Олар жалпы рамада үш полюсті болып жасалынса (әдетте 35 кВ дейінгі кернеуде), үлкенірек кернеулерде бір полюсті болып жасалынады. 35 кВ-тан көп кернеуде фаза арасындағы кажетті қашықтық үлкен болады және жалпы рама ауыр болып келеді. Айырғыштың түйіспелері оның негізгі элементі болып табылады. Олар номиналды режим кезінде, қысқа тұйықталудың өтпелі тогы кезінде сенімді жұмыс істеу керек. Айырғыштарда жоғары түйіспелік басылулар қолданылады. Айырғыштарда жетек болуы мүмкін: қолмен – оперативтік штангалы, иiнтiректi немесе штурвалдық және қозғалтқыштық-электрлік, пневматикалық. Токтағы ажырау сияқты үлкен авариялар мен кездейсоқ жағдайға әкеліп соғатын қате қимылдарға ұшырамас үшін айырғыштар ажыратқыш арқылы блокқа түседі.

1. Негізгі бөлім

1. Түрлері

[pic 2]

2.1-сурет^[1]

Пышақ қозғалысының сипаты бойынша:

1. Айналмалы түрі. Бұл айырғыштарда пышақ тіреуіш изоляторлардың осьтеріне перпендикуляр жазықтықта қосылады және өшеді.

1. Кесу түрі. Бұл айырғыштарда пышақ қосу және өшіру кезінде осы полюстің тірек изоляторларының (тірек немесе втулка) осьтеріне параллель жазықтықта айналады.

1. Тербелмелі түрі. Бұл айырғыштарда жылжымалы контакт оқшаулағышпен бірге қозғалады, ол тірек оқшаулағыштардың осьтеріне параллель жазықтықта айналады (айналдырады).

1. Номиналды кернеу бойынша:3..10, 35, 110, 150, 220, 330, 500, 750 кВ

Номиналды ток бойынша:400, 630, 1000, 1600, 2000, 2500, 3150, 3200, 5000 А

Орнату сипаты бойынша:

1. Ішкі орнату. Ішкі орнатуға арналған айырғыштар бір полюсті (RVO) немесе үш полюсті (RV, RVK, RVRZ және т.б.) болып табылады.

2. Сыртта орнату. Сыртқы қондырғыларға арналған айырғыштар қолайсыз атмосфералық жағдайларда (жаңбыр, қар, шаң) жұмыс істеуге арналған оқшаулаумен, сондай-ақ механикалық беріктігі жоғарылады, өйткені олар сонымен қатар контактілерде мұзбен жұмыс істейді.

Полюстер саны бойынша:

1. Бір полюстілер негізден, күшейтілген тірек оқшаулағыштарынан, ток өткізетін бөліктерден және басқару механизмінен тұрады. Олар оқшаулағыш штангамен басқарылады.

2. Үш полюстілері иінтіректі жетекпен басқарылады. Сонымен қатар, үш полюсті айырғыштарды бір жалпы жақтауға немесе әрбір полюсті бөлек рамаға қоюға болады.

Орнату әдісі бойынша

1. Көлденең жазықтықта

2. Тік жазықтықта

Бақылау әдісі бойынша:

1.Қол жетегі бар - жұмыс жолағы, рычаг немесе рөл

2.Қозғалмалы қозғалтқыш – электрлік, пневматикалық немесе гидравликалық