Жылу сыйымдылығы

Дәріс №7

Тақырыбы: Жылу сыйымдылығы

Жоспар

1.Жылу сыйымдылығы

2. Меншікті жылу сыйымдылығы

3. Жылу сыйымдылығының түрлері: массалық, молярлы, көлемді

4. Жылу сыйымдылығының түрлері: орташа және нақты

5. Майер теңдеуі

6. Жылу сыйымдылықтың температурадан байланысы

7. Интерполяция

Жылу сыйымдылығы — дене температурасын 1°С-ге немесе 1 калорияға жоғарылату үшін берілетін жылу мөлшері. Яғни, қандай да бір температуралық шкалада дене температурасын бір градусқа өзгерту үшін талап етілетін жылу мөлшерінің (жылу нысанындағы энергия) шамасы. 

Меншікті жылу сыйымдылық – 1 кг затты 1°С-ға қыздыруға керекті жылу мөлшерін көрсететін физикалық шама. Әр заттың өз жылу сыйымдылығы болады. Ол латынның с әрпімен белгіленіп джоуль бөлінген килограмм – градуспен (Дж/(кг·°С) өлшенеді.

с — меншікті жылу сыйымдылық 

  [pic 1]

Газ шамасының бірлігіне байланысты жылу сыйымдылығы болады:

• Массалық (массовая) -    [pic 2][pic 3]
• Молярлы (молярная) -  [pic 4]

[pic 5]

• Көлемді (объемная) -     [pic 6]

[pic 7]

Нақты жылу сыйымдылық және орташа жылу сыйымдылық деп ажырады.

С = dQ / dТ - нақты жылу сыйымдылық

d – дифферинциалды шамалар, берілген шаманың шексіз өзгеруін білдіреді.

Нақты жылу сыйымдылық - дененің өте аз мөлшердегі жылуының температура өсімшесіне қатынасы немесе процесстерде өз күйінің шексіз аз өзгерісімен жылу нысанында денемен алынатын энергия мөлшерінің dQ осы процесстегі дене температурасының dТ өзгерісіне қатынасы.

  -  орташа жылу сыйымдылық[pic 8][pic 9]

q -               - Дж[pic 10][pic 11]

Орташа жылу сыйымдылық –  1 моль заттың алған жылу мөлшерінің Т1 мен Т2 аралығындағы, температура өсімшесіне қатынасы немесе 1°С-ге 1 кг газды  температураларының интервалында, қыздыру процессі кезінде шамамен шығындалатын жылу шамасы.[pic 12]

P=const кезіндегі, массалы жылу сыйымдылығы, Ср - белгілейді және оны изобарлы деп атайды.

Ал V=const кезіндегісін Cv - белгілеп және оны изохорлы деп атайды.         

Ср – нақты

 қөлемді нақты изобаралы[pic 13]

Ср және Cv аралық байланысын Майер теңдеуі арқылы беріледі:

Cv Ср     Ср= Cv+R   - Майер теңдеуі[pic 14][pic 15]

[pic 16] 

Молярлы жылу сыйымдылығы үшін Майер теңдеуі, мына түрде болады: 

[pic 17]

8,314 - әмбебапты газ тұрақтылығы, кДж/(к мольК)

Майер формуласы –идеал газдың 1 молін температурасын тұрақты қысымда 1 К артырғанда,оның жасайтын жұмысы универсал газ тұрақтысына тең болады.