Шпаргалка по "Биотехнологии"

1. Биотехнологиянын даму тарихын ашыны. Биотехнологиянын салаларын корсетініз.

Биотехнология (bios - тіршілік; thechne-өнер, шеберлік;logos-ғылым) - тірі ағзалар мен биологиялық үрдістерді өндірісте пайдалану; экономикалық құнды затарды алу үшін ген және жасуша деңгейінде өзгертілген биологиялық объектілерді құрастыру технологиялары мен пайдалану жөніндегі ғылы және өндіріс саласы. Биотехнологияның негізгі объектісі - тірі жасушалар, атап айтқпанда жануар, өсімдік текті жасушалар және микробтар немесе олардың биологиялық белсенді метаболиттері.

Алғаш рет «биотехнология» термині 1917 жылы Карл Эреки шошқаларды қант қ қызылшасы мен қоректендіру кезінде олардың өнімдерінің жоғарылауы жасалған жұмыстариның нәтижесінде берілген.

Биотехнологияның пайда болуы мен даму тарихинда ғылыми пән ретінде голланд  ғалымы Е.Хаувинк 5 кезеңді ажыратты.

1. Пастер ғасырына дейінгі кезең (1865 жылы). Сыра, шарап, нан өнімдері және сыра ашытқыларын, ірімшік алғандағы спирттік және с үт қышқылды ашытуды қолдану. Сірке қышқылын және  ферментативті өнімдерді алу.

Пастер ғасырлық кезеңіі ( жж) - этанол, бутанол, ацетон, глицерин, органикалы қышқылдарды, вакциналарды өндіру. Канализациялық суды аэроботы тазалау. Көмірсулардан  азықтық ашытқыларды өндіру.

1. Антибиотиктер кезеңі (1940-1960) - тереңдетілген ферментация жолымен пенициллин және басқа антибиотиктерді алу. Өсімдік жасушаларын дақылдау және вирустық вакциналарды алу. Стероидтардың микробиологиялық биотрансформациясы.
2. . Меңгерілетін биосинтез кезеңі (1961-1975 ) - микробты мутанттар көмегімен амин қышқылдарын өндіру. Тазартылған ферменттік препаратар алу. Иммобилизацияланған ферментерді және жасушаларды өндірістік қолдану. Канализациялық суларды анаэроботы тазалау және биогаз алу. Бактериалды полисахаридтерді өндіру.
3. Жаңа биотехнология кезеңі (1973 жылдан бастап) - биосинтез агенттерін алу мақсатында жасушалық және генетикалық инженерияны қолдану. Моноклоналды антиденелерді өндіретін будандарды, протопласттарды және меристемді дақылдарды будандастырып алу. Эмбриондарды трансплантациялау.

Биотехнология салалары :

• Экологиялық биотехнология (ағынды суларды тазарту және судың ауыр металдармен ластануын бақылау, тұрмыстық және өндірістік қалдықтардың биодеградациясы)
• Биоэнергия (сұйық, қатты, газ тәріздес биоотын)
• Биогеотехнология (металлдарды шаймалау, көмірді күкіртсіздандыру шахталардағы метанмен күресу, жақсартылған мұнай беру)
• биоэлектроника
• медицинадағы биотехнология
• ауыл шаруашылығындағы биотехнология
• тамақ өнеркәсібіндегі биотехнология
• биополимерлерді алу

Медициналық биотехнология

Биотехнологиянын даму тарихынын негізгі кезендерінін бірі - бұл антибиотиктердін ашылуы, олардын зертханалык жағдайда алу және өндірістік масштабта өндірілу кезеңі болады. Казіргі уакыта денсаулық сақтаудың алғашкы мақсаты болып, жана антибиотиктердің, әсіресе табиғи қасиеті бар антибиотиктерді, сонымен катар, тағам өнеркәсібінде және ветеринарияда өндіріп колдану. Мәнісінде, антибиотиктер фармпрепараттарды тұтынуда және биотехнологиялык өндірілу көлемінде ең үлкен класс болып табылады.

Казіргі медицинада гомональды препараттар (инсулин, соматотропин жене т.б.), биологиялық активті заттар (интерлейкиндер, интерферондар, кан плазмилогенінін белсенліргі.антигемофильді фактор жане т.б.), генді инженериялық вакциналар (суббірліктін, пептидтік, «векторлык»), моноклоналдыантиденелер негізінде диагностикумдар, нуклеин кышкылдарын аныктау үшін тест-жүйелер жене т.б.

Фитопрепараттар (алкалоидтар, гликозидтер, стероидтар, эфирлік майлар т.б.), микробтык ферменттерді •(стертокиназа, урокиназа.супероксиддисмутаза, әртурлі амилазалар және протеазалар), полидекстрандарды колданылуы жіне өндірілуі кенеюде.