Трансплантациялық иммунтеттің негіздері. Трансплантологиядағы жаңалықтар

                    «Астана Медицина университеті»АҚ

«Микробиология,вирусология және иммунология» кафедрасы

[pic 1]

                                          Тақырыбы:Трансплантациялық иммунтеттің            негіздері.Трансплантологиядағы жаңалықтар.

Орындаған: Жаманбалина А.

Бөгенбай А.

Тексерген:Мухашева Н.Е

2018 жыл

Мазмұны.

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім

1. Трансплантациялық иммунитет
2. Донор мен реципиент гистосәйкестілігі

Ш Қорытынды

Трансплантология саласындағы жаңа жетістіктер әртүрлі ауруларды емдеу үшін ағзалар мен тіндердің трансплантациясын кеңінен пайдалануға мүмкіндік береді. Соңғы уақытта сүйек кемігін, бүйректі, бауыр мен жүректі трансплантациялаумен қатар ащы ішекті, бауыр, өкпе, сүйек, ұйқы безі мен панкреатиялық аралдардың жасушалары, сондай-ақ басқа да органдар мен тіндерді трансплантациялауды қолдана бастады. Трансплантациялау үшін мәйіттер де, тірі донорлардан алынған органдар мен тіндер де пайдаланылады. Көбінесе реципиенттің туыстары донор болып табылады. Трансплантациядан кейін реципиент ағзасында трансплантаттың көптеген антигендеріне иммундық жауап дамиды. Донор мен реципиент-бірдей егіздер болған жағдайлар ерекшелік болып табылады. Трансплантатқа иммундық жауап беретін адамның ең зерттелген антигендері-бұл HLA антигендері (кейде оларды трансплантациялық антигендер деп атайды).

Адамның гистосәйкестілік кешені 1952 жылы лейкоциттердің антигендерін зерттегенде ашылды. HLA антигендері жасушалардың бетіндегі және 6-шы хромосоманың тығыз байланысқан гендерінің тобымен кодталған гликопротеидтер болып табылады. 2 класты HLA антигендерін бөледі. I класына A, B және C антигендері, ал II класына DR, DP және DQ антигендері жатады. I класты антигендер құрамында ядросы бар барлық жасушалар мен тромбоциттер, ІІ класты антигендер B-лимфоциттер, белсендірілген T-лимфоциттер, моноциттер, макрофагтар мен дендритті жасушалар бетінде кездеседі. HLA гендері HLA антигендері сияқты белгіленеді, бірақ геннің атауы курсивпен, ал антиген әдеттегі қаріппен жазылады. HLA гендері мен антигендерінің атаулары бір немесе бірнеше әріптерден және цифрлардан тұрады, мысалы A3, B45, DR15, DQ4. Әріп генді білдіреді, ал осы геннің аллелі цифры, бұл ретте сандық белгілер жаңа аллеялардың ашылуына қарай беріледі. HLA гендері жоғары полиморфизмге ие. Серологиялық әдістермен (см. гл. 17, п. II.А. 1) 100-ден астам HLA антигендері анықталды (кестені қараңыз. 17.1). Молекулалық-генетикалық әдістердің көмегімен жыл сайын HLA гендерінің жаңа аллеялары ашылады. HLA антигендері бөтен антигендерге иммундық жауапты реттеуде маңызды рөл атқарады және өздері күшті антигендер болып табылады.

Трансплантациялық иммунитеттің механизмдері.

Трансплантатқа иммундық жауап ең алдымен донордың HLA антигендерін реципиенттің лимфоциттерімен тануға негізделген. Бұл өз кезегінде B-лимфоциттер мен цитотоксикалық T-лимфоциттер пролиферациясын ынталандыратын T-хелперлердің белсендірілуін тудырады. HLA бөтен текті антигендеріне антиденелер реципиенттің сарысуында және трансплантацияға дейін болуы мүмкін. Оларды анықтау HLA антигендерімен алдыңғы иммундауын куәландырады. Ол толық қан құю кезінде және жүктілік кезінде мүмкін. Реципиенттің қан сарысуында HLA донорының антигендеріне антиденелерді анықтау трансплантаттың аса қатері жоғары екенін куәландырады. Ол қан ұюын белсендіретін және трансплантат қан тамырларының тромбозына әкелетін трансплантат антигендерінен және реципиент антиденелерінен тұратын кешендердің пайда болуымен байланысты. Трансплантатты қабылдамау HLA-ның бөтен текті антигендерін туындататындықтан, оның алдын алудың ең жақсы тәсілі-HLA антигендері бойынша реципиентпен үйлесімді донорды іріктеу. Егер реципиент HLA антигендерімен иммундалған болса, донор реципиентпен толық үйлесімді болуы тиіс.