Левоцетеризинмен ородисперленетін үлбірдiн кұрамын, технологиясын әзірлеу жане сапасын баfылау

ЛЕВОЦЕТИРИЗИМЕН ОРОДИСПЕРЛЕНЕТІН ҮЛБІРДІҢ ҚҰРАМЫН, ТЕХНОЛОГИЯСЫН ӘЗІРЛЕУ ЖӘНЕ САПАСЫН БАҒАЛАУ

Байділда Назерке Түлкібайқызы

                             студенті «С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық      медицина    университеті»ҚеАҚ,Алматы қ.,Қазақстан Респудликасы

             Әлемде адам саны көбейген сайын  аллергиялық аурулар 10-15% - ға артып келеді, аллергияның ауыр түрлерінің өсу үрдісі байқалады,олардің ішінде ринит,коньюктивит және т.б.Сонымен, әлемдік статистикаға сәйкес, барлық аллергиялық аурулардың құрылымында 20-40% аллергиялық ринит  және шамамен 7-10% — бронх демікпесі  сондай-ақ  пациенттерінің 15% - ы коньюктивитпен ауырады.Терапиялық жолмен емдеу де дәрілік заттардың таблетка,тамшы,сироп,ерітінді күйде қолданылады.Қазақстанның дәрілік заттар өндірісінде үлбірдің аздығы байқалады [1].Қатты дәрілік форма таблетка,гранула сияқты баллар мен қарт кісілер үшін қолдану жағымсыз болып табылады.Сондықтанда отандық өнім санын ,әсіресе ородисперленетін үлбірдің өндіру өзекті деп санаймын.Бұл дәрілік форманың артықшылығы:ауызда тез әрі оңай еруі,жағымды дәм болуы,ықшамды және жеткілікті күшті.Фармацевтика өнеркәсібі дәрі-дәрмектерді жеткізудің жаңа жүйесі ретінде жұқа үлбірлерді ашуға тырысады. Олар жылдам, жергілікті немесе жүйелік әсерлерді қамтамасыз ететін әмбебап платформа болғандықтан.  Бұл жүйелер өзін-өзі қолдануы оңай, әсіресе дисфагиямен ауыратын науқастар, қарттар, педиатриялық немесе жұтылуы қиын пациенттерге. Бұл дәрі-дәрмектерді қабылдау жүйе ретінде  ауызша, буккальды, сублингвальды, окулярлық және трансдермальды сияқты әртүрлі тәсілдермен енгізуге болады[1,4].

       Зерттеу материалдары мен әдістері. Алынған ородисперленетін үлбірдің сапасын ҚР МФ І-ІІ том бойынша бақыланды.Үлбір келесі көрсеткіштер бойынша: сыртқы түрі,түсі иісі,рН мәні,үлбірдің өлшемі,ерігіштігі,ыдырау,идентификация,біртектілік,микробиологиялық тазалық[2,3].

       Нәтижелер мен талқылау. Ородисперленетін үлбір өнімді жасау кезінде таңдалған үлбір.

Орадисперленетін үлбірді алу технологиясы бірнеше кезеңнен тұрады.

Ородисперленетін үлбірді дайындау үшін,гидрофобты және гидрофильді негіз түзетін әр түрлі қосымша заттарды қосу арқылы 4 үлгі жасалынды.

Алғашында тазартылған суға глецерин қосып араластырыдды.Су ваннасын қыздырып 65-70 С- та .Натрий альгинатын тазартылған су мен глицеринге қосып механикалық жолмен араластырылды араласу уақыты 20 минут .Біркелкілік қалыпқа келгенше.Кейін суытып 30-35 С –та Левоцетиризин ұнтағын қосып иіс беруші эфир майы апельсин,дәм беру үшін натрий сахариннін қоасмыз жақсылап аралстырып.Құю әдісі арқылы петрия табақшалрына құйып 24 сағатқа кептіріп қоямыз. Дайын үлбірді ламинарлы қағазға 3*2 ге кесеміз.Орау атауы, құрамы, қолдану тәсілі және сақтау шарттары көрсетіледі.Рационалды құрамды таңдау мақсатында 4 модель жасалды,табиғи компоненттерге негізделген Үлбір (кесте. 1). Белсенді затпен

Үлбірдің  құрамы-алынған левоцетиризинмен құю әдісімен.

Аллергияға қарсы ородисперленетін үлбірдің құрамы:        

 Рационалды таңдау кезінде  олар сыртқы түрін,иісін,ерігіштігін,ыдырауы,біртектілігін,рН,үлбірдің өлшемі,идентификация бағаланды. Әрбір үлгі ге тоқталатын болсақ:

Үлгі 1. Желатинмен жасалынды бұл жерде желатин бізде қатты ,біртекті қалың күйде болды. Бізде ородисперленетін үлбір шықпады .Желатин бізде жұқа,иісі,дімі жағынан жағымды болды,бірақ үзілмей қаттылық,беріктікке ие болды.

Үлгі 2 Агар-агар мен жасалынды. Агар-агар бізде иісі ғана жағымды болды.Дәмі,сыртқы түрі үлбірге сәйкес келмеді.Жәнеде 24 сағат ішінде өте қаттылық,беріктік қасиетке ие болды.

Үлгі 3 Карбоксиметилцелюлоза ( КМЦ) мен жасалынды.Жасалу барысында біртектілік болғанмен,24 тәуілік кепкеннен кейн біртектілік күй көрсетпеді.

Үлгі 4 Натрий альгинатымен жасалынды.Бізде 4 құрам оңтайлы болып табылды. Соңғы үлгіміз 4 Натрий альгинатпен:Дәмі  жақсы,біркелкілік,жұқа,иісі жағымды ,қатты беріктік қасиет көрсетпеді.

Кесте үлгілерді талдау нәтижиелері көрсеткендей,оңтайлы модель ретінде №4 модель натрий альгинаты негізіндегі жұмсақ дәрілік ородисперленетін үлдірді талдадық,себебі ауыз қуысында оңай еріп,шырышты қабығына тегіс,біртекті қабықша түзіп,тез әсер етеді.Таңдалған үлдірдің 35 мл –ге есептелгендегі оңтайлы құрамы келесідей болды:Натрий альгинаты-5.0; глицерин-1.0; натрий сахарині 1.0; эфир майы- 5 тамшы; бояғыштар-0.2; цетеризин дигдрохлориді -5 тамшы; тазартылған су-35 мл-ге дейн.