Қарапайымдылардың зат алмасу типтері және қоректену әдістері

1) Қарапайымдылардың зат алмасу типтері және қоректену әдістері.

Қарапайымдылардың тамақтануы. Тамақтану әдістері мен табиғаты бойынша, метаболизм түріне сәйкес протозоа үлкен алуандылықты анықтайды. Флагеллалар класына жататын жасыл өсімдіктер сияқты хлорофилл жасыл пигментінің қатысуымен бейорганикалық заттарды - көмірқышқыл газы менен суды қатар сіңіріп, оларды органикалық қосылыстарға айналдыратын организмдер бар. Бұл метаболизмнің аутотрофты түрі. Бұл фотосинтез процесі энергияны сіңіру арқылы жүзеге асады. Соңғысы - күн сәулесімен байланысты. Осылайша, бұл қарапайым организмдер бір клеткалы балдырлар ретінде дұрыс қарастырылады. Бірақ флагелланың сол класының ішінде түссіз (хлорофилл пигменті жоқ) организмдер бар, олар фотосинтезге қабілетсіз және метаболизмнің гетеротрофты түріне ие, яғни жануарлар тәрізді дайын органикалық заттармен қоректенеді. Ең қарапайым болатын протозоидтарда тамақтану бойынша арнайы органоидтар жоқ. Амебаларда мысал келтірсек псевдоподиялар тек қозғалыс үшін ғана емес, сонымен бірге безендірілген тамақ бөлшектерін басып алу үшін де қолданылады. Тамақ ішуге арнаулы ауыз қуысы инфузорияларға тән. Әр түрлі құрылымдар, әдетте, соңғысымен тығыз байланысты - ауыз қуысының мембраналары, тамақ бөлшектерінің ауыз қуысына, содан кейін эндоплазмаға апаратын арнайы түтікке - жасушалық жұтқыншаққа бағытталуына ықпал етеді. Қарапайымдылар тұтынатын тамақ түрлері алуан түрлі. Кейбіреулер, ең кішкентай организмдермен қоректенеді, мысалы, бактериялар, басқалары бір клеткалы балдырлар, кейбіреулері басқа протозоидтарды жейтін жыртқыштар және тағы басқалары ашылмаған тағам қалдықтары шығарылады - дененің кез-келген бөлігіндегі саркодтарда, цилиаттарда пелликула бөлігіндегі арнаулы тесік арқылы.

2) Алғашқы аңдар класс тармағына сипаттама, отрядтары.

Алғашқы аңдар қарапайым сүтқоректі жануарларды қамтиды. Олар ерте кездегі аңтәрізді жорғалаушы жануарларға туыс қарым-қатынасы бар болып саналады. Етті пішінді еріні жоқ. Ересек түрлерінде тістері мүлдем болмайды, оның орнын мүйізді тақтайшалар қамтыған. Терісі түкті болып келетіндігіне қарамастан да дене температурасы жылылығы тұрақсыз, яғни қоршап жатқан ортаның жылылығына тәуелді. Алғашқы аңдар жұмыртқа салу арқылы көбейгендіктен оларды жұмыртқа сала білген сүтқоректілер деп атаймыз. Ұрықтанып жатқан жұмыртқа клеткасының даму кезеңі аналық организм бойынша жұмыртқы жолы деп аталатын жерде өтеді. Үйректұмсық жануарлар жұмыртқасын басып жетілдірсе, ехидна болса арнайы кенгуру тәрізді қалтасына салып жүріп оның даму сатысын өткізеді. Алғашқы аңдар түріне бір ғана отряд - біртесіктілер тән. Олар Аустралияда, Тасмания мен Жаңа Гвинея аралдары өңірлерінде ғана таралынып қамтылған.  Олар өзара екі тұқымдасты құрайды;