Лекция по "Анатомии"

Билет № 1

1. Қолтық аймағының топографиялық анатомиясы. Қолтық шұңқырының қабырғалары. Қолтық аймағының қабаттық құрылымы. Қолтық аймағының лимфа түйіндері. Иық өрімі және қолтық артериясының клиникалық анатомиясы.

Қолтықтың сыртқы белгілері: Контурлар mm. pectoralis major, latissimus dorsi et coracobrachialis.

Шекаралары:

• Қолтықтың алдыңғы шекарасы-төменгі жиек m. pectoralis major;
• Қолтықтың артқы шекарасы-төменгі жиек m. latissimus dorsi;
• Қолтықтың медиальды шекарасы-бұл бұлшықеттердің шеттерін кеуде қабырғасында III қабырға бойымен байланыстыратын сызық;
• Қолтықтың аймақтың бүйірлік шекарасы — сол бұлшықеттердің шеттерін иықтың ішкі бетіне қосатын сызық.

Қолтық шұңқырының қабырғалары:

• Қолтық шұңқырының алдыңғы қабырғасының құрамына сонымен қатар пекторальды бұлшықет кіреді.
• Қолтық шұңқырының медиальды қабырғасының бойымен, m. serratus anterior немесе боксшының бұлшықеттері жоғарыдан төменге қарай a. thoracica lateralis (a. axillaris — тен) және одан біршама қысқа қашықтықта-n. thoracicus longus немесе Белла нерві(иық плексусының супраклавикулярлы бөлігінен).

Қабаттары: Терісі - жұқа, түкпен жабылған. Өскен түктің алдыңғы шеті құстүмсық-иық бұлшықетінің (т. соracobrachialis) ішкі қырына сәйкес келеді. Теріде тері және май бездері көп. Тері асты шел қабатын фиброзды жалғамалар жекелеген үяшықтарға бөлген. Оларда май орналасқан. Беткей шандыр нашар дамыған.

• Меншікті шандыр (f, axillaris) қолтық шүңқырының шетінде қалыңдаған, ортасында жұқалау. Меншікті шандырды алып тастағанда қолтық шүңқыры (cavum axillarae) ашылады.Қолтық шұңқыры кеуде қуысы мен иықтың арасында орналасқан бұлшықет және шелді май кеңістігінен тұрады.

Қолтық лимфа түйіндерін:

1) сыртқы топты v. axillaris-тің бойында, меншікті фасцияның үстінде орналасқан қолтық бездері құрайды. Бүлар лимфаны қолдан және кеудеден қабылдайды.

2) медиалды топты a. thoracica lateralis және v. thoracica lateralis бойында орналасқан кеуде лимфа бездері құрайды. Бүлар лимфаны сүт безінен және кеуденің алдыңғы бүйір бетінен қабылдайды. Қолды қапталға көтергенде, III қабырға түсында, кеуденің үлкен бүлшықеті астында Зоргиустүйінін сипап көруге болады.

3) артқы немесе төменгі топты a. subscapularis және v. subscapularis бойында орналасқан жауырын асты лимфа бездері түзеді. Бұлар лимфаны кеуденің артқы бетінен қабылдайды.

4) қолтық шұнқырының орталық түйіндері лимфаны қолдан, кеудеден, сүт бездерінен жинайды.

5) trigonum clavipecterale-дегі - v. axillaris бойындағы түйіндер лимфаны басқа аймақтардан және париеталды плеврамен сүт безінен жинайды.

1. Жарықтың емдеу кезеңдері. Шап өзегінің алдыңғы және артқы қабырғаларының пластикасы.

Жараларды емдеу процесі үш негізгі кезеңнен өтеді: қабыну, регенерация, эпителийді қалпына келтіру.

Қабыну фазасы жарақаттан кейін бірден басталады және асқынбаған жағдайда 4-5 күн бойы жалғасады. Гемостаз сатысында тромбоциттер зақымдалған жерлерге бекітіліп, химиялық реакция тудырады, бұл матрица торын құрайтын және тромбоциттерді бір-бірімен байланыстыратын фибриннің белсенділенуіне әкеледі. Осылайша қан ұйығыштары пайда болады, олар зақымдалған қан тамырларын бітеп, қан кетуді тоқтатады.

Пролиферация және регенерация кезеңінде ангиогенез процесі, коллагеннің тұнбасы, түйіршіктеу тінінің қалыптасуы жүреді (ақаулық орындарында пайда болған жас дәнекер тін). Регенерация кезеңі ақау мөлшеріне байланысты 2-4 аптаға созылуы мүмкін.

Соңғы кезең --- эпителийдің түзілуі. Жарақаттың ауырлығына байланысты процесс бірнеше аптадан бір жылға дейін немесе одан да көп уақытқа созылуы мүмкін.

Шап жарықтарындағы шап өзегі пластикасын 2 топқа бөлуге болады:

1. Шап өзегінің алдыңғы қабырғасының пластикасы (Мартынов, Бобров, Жирар, Спасокуоцкий, Кимбаровский әдістері)
2. Артқы қабырғасының пластикасы (Бассин)

Қиғаш жарықта шап өзегінің алдыңғы, ал тік жарықта артқы қабырғасын нығайтып бекіту керек.