Бала дарындылығын қалыптастыру бағдарламасын құру

КІРІСПЕ

Зерттеу өзектілігі: Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында [1]: орта білім беру міндеттерінің бірі – азаматтыққа, адамның құқықтары мен бостандықтарына құрметпен қарауға, елжандылыққа, өз Отанын сүюге тәрбиелеу деп көрсетілді. Ел президентінің 2004 жылғы 19 наурыз айындағы Қазақстан халқына « Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті эканомика үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін » Жолдауында [2]: « Ұлттық бәселестік қабілеті бірінші кезекте оның білімдік деңгейімен, оның ішінде париоттықпен айқындалатын ерекше атап көрсетеді.» Сондай-ақ Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламасында [3] және Қазақстан Республикасы білім және ғылым қызметкерлерінің III сьезінде білім беру мәселесінің жай күйі жан-жақты талданып, адамгершілік құндылықтарды нығайтуға ерекше назар аударып, Қазақстандық патриотизм мен интернационализм негізінде білім алушылардың тәрбиелеудің тиімді жүйесін енгізу қажеттігі баса айтылды.

Бұл міндетті қабілетті, дарынды балалар сапалы, саналы жүзеге асырады. Ал дарындылықты мектептен қолға алған дұрыс.

Дарынды балалармен жүргізілетін жұмыс жүйесін жүзеге асыру қажеттілігіне Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев 1996 жылы « Дарынды балаларға арналған мектептерді мемлекет тарапынан қолдау және дамыту » [4] бұйрығын шығарумен ерекше назар аударды. Осы бұйрықтың негізінде 1996 жылы Республикада «Дарын » жас таланттарды қолдаудың Мемлекеттік бағдарламасы» [5] шығарылды. 1999 жылы Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында [6] тұңғыш рет «элитарлық білім» термині енгізілді.

Зерттеу проблемасы: бала дарындылығын қалыптастырудың формалары, әдістері, қалыптастыру ерекшеліктерін зерттеу.

Зерттеу обьектісі: Дарынды балаларды қалыптастыру процесі.

Зерттеу пәні: бала дарындылығын қалыптастырудың формалары, әдістері, қалыптастыру ерекшеліктері.

Зерттеу мақсаты: кәсіптік білім беруде дарынды балалардың бала дарындылығын қалыптастырудың формалары, әдістері, қалыптастыру ерекшеліктерін анықтау.

Зерттеу міндеттері:

1. Дарынды балалармен жұмыс істеу ерекшеліктерін теориялық талдау жасау

2. Бала дарындылығын қалыптастыру бағдарламасын құру

Зерттеу болжамдамасы: егер бала дарындылығын қалыптасуын қоғамдық сипатын жүйелі түрде зерттесек, онда қоғамда бала бойындағы дарындылық – білім сапасын арттырады, себебі бала дарындылығын қалыптастырудың негізгі әдістерін, жолдарын және формаларын толық ескере отырып жүргізуге мүмкіндік береді.

Зерттеу әдістері:

1. Балалардың дарындылық ерекшелігін психологиялық талдау жасау әдістері.

2. Балалардан, болашақ мамандардан алынған анкеталық сұрақар.

1 БАЛА ДАРЫНДЫЛЫҒЫН ДАМЫТУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ

1.1 Дарындылық ұғымы

Әр адам балалық, жасөспірім және жастық шағынан бастап, өмірде үлкен жетістіктерге жетуді армандайды. Жасөспірімдік шақ – бұл ізденіс, үміт, күмәндану, мазасыздану кезі. Көптеген балалар ерте кезден бастап, әртүрлі іс-әрекет түрлеріне қабілеттілік білдіреді (сурет салады, билейді, музыкалық инструменттерде ойнайды, ән айтады, т.б.). Бірақ уақыты келе, бұл қабілеттіліктердің көрінісі бәсеңдеп, жас адамның мамандығының негізіне айналмайды, ол адам жай ғана «орташа» кәсіпкерге айналады.

Қазіргі кездегі жаңа әлеуметтік-эканомикалық жағдай бойынша, кәсіпкерлік іс-әрекетте табысқа жалпы және әдейі қабілеттің ең болмағанда аз ғана бөлігімен, білімділікпен, шығармашылықпен қамтамасыз