Қазақстанның қазіргі заман тарихы

Дәріс 1. Кіріспе

1. «Қазақстанның қазіргі заман тарихы» пәні, мақсаты мен міндеттері.

2. Қазақстанның қазіргі заман тарихын кезеңдерге бөлу.

3. Қазақстанның қазіргі заман тарихының деректері мен тарихнамасы.

Дәрістің  мақсаты:  пәннің  алдында  тұрған  міндеттерді  айқындау арқылы  қоғамда  атқаратын  рөлін  көрсету,  отан  тарихының  кезеңдерін айқындап, деректердің мәні мен ұлттық тарихымыздың зерттелу деңгейін ашу.

Дәрістің  мазмұны: «Қазақстанның  қазіргі  заман  тарихы»  пәнінің мақсат-міндеттері,  оның  кезеңдері  және  деректері  мен  тарихнамасы мәселелері қарастырылады.

1.  Қазақстан  егеменді,  тәуелсіз,  өз  алдына  жеке  мемлекет  болғанына ширек ғасырдай уақыт өтті. Екі ғасырға жуық басқа мемлекеттің отары болған халықтың  ұлттық  санасын  жаңғырту  жолында  қоғамдық  пәндердің,  оның ішінде төл тарих ғылымының алатын орны ерекше. Ұлттық тарихты терең білмейінше  ұлттың  менталитетін,  тарихи  даму  жолын,  сол  жолда  көрген қиыншылықтары мен табыстарын түсіну мүмкін емес. Сондықтан Қазақстан территориясында  көне  заманнан,  қазірге  дейін  өмір  сүріп  жатқан  тарихи отаны санайтын халықтардың тарихын білу маңызды болмақ. Отан тарихы бүкіл адамзат тарихының бір бөлімі, өйткені ол дүниежүзі тарихы, Еуразия тарихы, көшпенділер өркениеті, түркі халықтарының тарихы, Орталық Азия елдерінің  тарихымен  ұштасып  жатады.  Қазақстан  тарихы  –  Қазақстан территориясында  ежелгі  уақыттан  бүгінгі  күнге  дейін  болған  тарихи оқиғаларды,  құбылыстарды,  фактілерді,  үрдістерді,  тарихи  заңдар  мен заңдылықтарды  аша  отырып,  тұтас  қарастыратын  ғылым.   Тәуелсіз Қазақстанның тарихы отандық тарихтың аса маңызды бөлігі және жалғасы. Тәуелсіз Қазақстан әзірше ұзақ емес, бар жоғы жиырма бес жылды құрайтын жолдан  өтті.  Дүниежүзілік  тарихпен  салыстырғанда,  ширек  ғасыр соншалықты үлкен мерзім болмағанмен, егеменді ел үшін  ол мән-мазмұнға толы тұтас бір дәуір. Қысқа уақыт аралығында мемлекетіміз өз дамуының саяси  бағдарын  айқындап,  нарықтық  экономикаға  өтуді  іске  асырды, әлеуметтік  күрделі  тауқыметтерді  басынан  өткерді.  Жаңа  әлемдегі  жаңа Қазақстан қалыптасты. Осы тарихи кезеңді түсіну, одан алар сабақ отандық тарих ғылымындағы өзекті міндет болып саналады.  «Қазақстанның қазіргі заман тарихы» пәнін жоғары оқу орындарында оқытып үйрету студенттердің бойларында отансүйгіштік пен азаматтық ұстанымның қалыптасуына, еліміздің күрделі, тәлімі мол тарихы бойынша терең ғылыми білімдердің бекуіне септігі тиетін факторға айналуы тиіс.

Қазақстан Республикасы тәуелсіздікке ие болғаннан бері халықтың ел тарихына деген қызығушылығы арта түсті. Себебі бұрын айтылмаған, айтылса да саясаттың  ыңғайына көндігіп  айтуға мәжбүр  болған көзқарастар қазіргі таңда басқаша сипатқа ие болуды. Осыған байланысты сіздерге ұсынылып отырған  «Қазақстанның  қазіргі  заман  тарихы»  пәнінің  негізгі  міндеттері мынада:

1) Халықтың ұлттық тарихи жадын қалпына келтіру, ұлттық сананы дамыту.

2) Ұлттық идея мен бірлікті қалыптастыру.

3) Азаматтық ұстанымға, отаншылдыққа тәрбиелеу.

4) Өз халқына, еліне деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.

«Қазақстанның қазіргі заман тарихы» пәнін игеру азаматтардың қазіргі таңда  Қазақстан  қоғамында  қалыптасқан  әлеуметтік-экономикалық  және саяси-мәдени мәселелерді түсінуге, оның оң шешілуіне әсер етеді. Осыған байланысты  бұл  пән  еліміздің  барлық  жоғарғы  оқу  орындарының  оқу жоспарларына енгізілген.

2. 1980 жылдары аяғы мен 1990 жылдарының басында елде қалыптасқан демократиялық  үрдістерге  байланысты  отандық  тарихшылар  еліміздің тарихын  оқыту  барысында  тарихи  фактілерге  сүйене  отырып,  саяси оқиғаларға негізделген Қазақстан тарихын кезеңдерге бөлуді анықтады: