Қазақстаннның мұнай-газ бассейндері

    Қазақстанның мұнай-газ бассейндері - Қазақстан аумағында мұнай және газды аймақ бөлу әдісіне сәйкес Қазақстан аумағында 5 анықталған және перспективалық мұнай-газ облыстары бар. Бүгінгі күні анықталған облыстарда 200-ден астам мұнай, газ, мұнай-газ және конденсат кен орындары анықталды. Олардың ішінде алыптар - Қашаған, Теңіз, Қарашығанақ.
   Жамбай Оңтүстік теңізі, Құрманғазы, Қаламқас теңізі және т.б. Қазақстанның мұнай-газ перспективалық құрылымдары болып табылады. Қазақстан 5 мұнай-газ облысына бөлінеді:
1. Каспий NGP - елдің оңтүстік бөлігінде, Мугоджар тауының шетінде орналасқан. Провинция Палеозойлық платформаға және Протерозой негізіне жатады.
2. Батыс Сібір мұнай және газ провинциясы - Қазақстанның солтүстік және солтүстік-шығыс бөлігінде Көкшетау тауларынан жоғары орналасқан. Провинция платформасының Mesozoic қақпағы мен Paleozoic жертөлесіне жатады.
3. Солтүстік Кавказ-Маңғышлақ NGP Қазақстанның оңтүстік-батыс бөлігінде, Маңғыстау түбегінде орналасқан және Кавказды Қара теңізге дейін созады. Провинция платформасының Mesozoic қақпағы мен Paleozoic жертөлесіне жатады.
Оңтүстік Маңғыстау
4. Тұран НГП - солтүстіктен оңтүстікке қарай, Ресей шекарасынан Өзбекстан шекарасына дейін, Мугожар мен қазақтың шағын төбелері арасындағы. Провинция платформасының Mesozoic қақпағы мен Paleozoic жертөлесіне жатады.
5. Тянь-Шань-Памир НГП - Қазақстанның шығыс бөлігіндегі Торғай тауының артында орналасқан көптеген аудандар таулар мен таулар арасында орналасқан. Провинция геосинклинальды түрлі қақпақтар мен қорларға жатады.
   Болашағы бар мұнай және газ бассейндерінің атласы Қазақ мұнай және газ институтының басшылығымен ғылыми ұйымдар тобымен әзірленген. Қарабалин министрліктің 2013 жылғы қызметінің қорытындылары, Президенттің Қазақстан халқына Жолдауынан туындайтын саланың стратегиялық мақсаттары мен ағымдағы кезеңі туралы баяндады. Мемлекет басшысы ірі мұнай-газ кеніштері мен объектілерінің айналасында өндірістік кластерлер құру қажеттігін атап өтті.Карабалин болашақ мұнай және газ бассейндерінің Атласы ұсынылғаннан кейін елдің 15 шөгінді бассейнін зерттеу нәтижелері туралы және геологиялық барлау және Қазақстандағы мұнай сервис кластерін құру перспективалары туралы баяндады. 2013 жылы Қазақстанда мұнай өндіру көлемі 3,2 пайызға артып, 81,8 миллион тоннаны құрады. Газ өндіру көлемі 42,3 миллиард текше метрден асты. Қазақстанда мұнай өңдеу 14,3 млн. Тоннадан асты. Болжам бойынша, 2014 жылы Қазақстанда мұнай өндіру 83 млн тоннаны құрайды, газ өндіру - 41 млрд текше метр. Өңдеу 14,7 млн. Тоннадан асады деп жоспарлануда.

    Қазақстан ірі көмірсутек қорлары бар 15 мемлекеттің қатарына кіреді. Теңіз кен орындарының ресурстарын ескерместен, республикада мұнай мен газ конденсатын барланған қорлары 2,9 млрд. Тоннаны, газ - 1,8 трлн. м3. Қазақстанның тереңдігінде әлемдегі дәлелденген көмірсутек қорларының 2% -ы жатыр. Жердегі және Каспий шельфіндегі мұнай мен конденсаттың болжамды қорлары деңгейде бағаланады. 12-13 млрд. Тонна. 210-ға жуық көмірсутегі шикізаты (100 мұнай, 67 мұнай және газ, 22 газ және 11 конденсат) бар елдегі мұнай-газ облыстары шамамен 1,7 млн. Км2 алаңды алады (Қазақстанның аумағының шамамен 62%). Бұдан басқа, 5 кен орнының үлесі еліміздің көмірсутегі шикізатын өндіретін қорларының 2/3-ін құрайды (жартысынан көбі Теңіз кеніші, қалған көлемі - басқа Өзен және Қарашығанақ кеніштері, Жаңажол және Құмкөл кеніштері). Кен орындар Қазақстанның 14 облысының 6-шағында орналасқан: Ақтөбе, Атырау, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қызылорда және Маңғыстау. Сонымен бірге, көмірсутек қорының шамамен 70% Қазақстанның батысында шоғырланған.

    Атырау облысында Қазақстандағы сұйық көмірсутегі шикізатының дәлелденген қорының үштен бір бөлігін құрайтын ең ірі дәлелденген мұнай қоры бар. Облыстың ең ірі кен орны - «Он-Гиз» (республиканың дәлелденген мұнай қорының үштен бірі). Маңғыстау облысында елдің мұнай қорларының төрттен бірі шоғырланған. Мұнда 70-ке жуық кен орны табылды, олардың ішіндегі ең ірілері - Өзен, Жетібай, Қаламқас, Қаражамбас. Сонымен бірге, Өзен республиканың екінші ірі кен орны болып қалуда, ол 10% -дан астам пайдалы қазбалардың қорларын құрайды. Батыс Қазақстан облысында шамамен 15 көмірсутегі шикізаты бар. Ең ірі - Қарашығанақ мұнай-газ конденсаты кен орны, ол елдегі үш ірі кен орны болып табылады. Ақтөбе облысында 25-ке жуық көмірсутек шикізаты табылды, оның ішіндегі ең үлкені - мұнайдың және конденсаттың өндірілетін қоры шамамен 170 млн. Тоннаны құрайтын Жаңажол кен орнының тобы. Қызылорда және Қарағанды ​​облыстарының шекарасында Қазақстанның ең маңызды бесінші мұнай-газ провинциясы - Құмкөл кен орны бар. Қазақстанның дәлелденген газ қорының 95% -ы елдің батысында (Атырау, Батыс Қазақстан, Маңғыстау облыстары) шоғырланған.