Өндіріс факторлары талдау

РЕФЕРАТ

Пәні:Экономика және кәсіпкерлік негіздері

Тақырыбы:Өндіріс факторлары талдау

                                                                Орындаған:Амантай Ақниет

                                                                Тексерген:Исабаева Ж.Н

Жоспар:

1. Кіріспе

1. Өндіріс дегеніміз не?

1. Негізгі бөлім

1. Өндіріс факторлары
2. Өндіріс факторларына меншік құқығы

1. Қорытынды
2. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Өндіріс – қоғам мүшелерінің пайдалы өнім жасау қызметі және соның ілеспе нәтижесі ретінде табиғи ресурстарды түрлендіруі. Өндіріс қоғамда толып жатқан элементтер мен факторларды (ресурстарды) қамтитын белгілі бір өндіргіш күштердің жұмыс істеуін көздейді. Адамзат қоғамы дамуының барлық сатыларында дәстүрлі түрде жұмыс күші (өзіндік немесе адам факторы) және өндіріс құрал-жабдығы (заттық немесе материалдық фактор) өндірістің басты факторлары болды. Қазіргі ғылыми-техникалық төңкеріс жағдайында өндіргіш күштердің күрделілене түсуі байқалады: оларға өндірісті ұйымдастыру (бүкіл өндіріс үдерісінің бірлігі мен тізбектілігін қамтамасыз ететін ішкі байланыстардың белгілі бір құрылымы) және экологиялық фактор (адамның өзара қатынастарымен, қоршаған ортамен, табиғатты қорғау, сақтау және қалпына келтіру қажеттігімен байланысты мәселелер кешені) қосылып отыр. Соңғы екі фактор технологияны, ақпаратты, ғылымды, өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылымды қамтиды. өндірістің мақсаты қоғамның жекелеген мүшелеріне және жалпы қоғамға қажетті материалдық (материалдық-заттай нысандағы экономикалық өнім) және бейматериалдық (қызмет көрсету, ақпарат, рухани құндылықтар аясында) игіліктер жасау.

[pic 1]

Өндіріс экономиканың өзекті бөлігін құрайды. Өндіріс ұдайы өндірістің негізгі кезеңі ретінде бөлуді, айырбасты, тұтынуды айқындайды. Алайда тұтыну өндіріске тәуелді болғандықтан, оған кері байланыстар жүйесі арқылы әсер етеді. Тұтыну, қоғамның, адамның қанағаттандырылмаған қажеттері өндірісті дамытуға, оның құрылымын өзгертуге, техникалдық деңгейді және экономиканың басқа параметрлерін көтеруге ынталандырады. Өндіріс үдерісінде өндіріс құрал-жабдығы мен жұмыс күші тұтынылады, өндіріс құрал-жабдығы мен еңбек ресурстары өндіріс салалары бойынша, аймақтар бойынша, т.б. бөлінеді және қайта бөлінеді, қызметтің түрлі аялары арасында айырбас қамтамасыз етіледі. өндіріс үдерісінде адамдар өндіріс құрал-жабдығына меншік нысанымен айқындалатын қарым-қатынасқа түседі. Қоғамдық жиынтық өнім жасау өндірістің нәтижесі болып табылады және ол өнімнің қандай мақсатпен өндірілетініне қарай мынадай түрлерге бөлінеді: өндіріс құрал-жабдығын (кейіннен өндірістің өзінде пайдаланылатын құрал-жабдықты) өндіру, түпкі тұтынушылар пайдаланатын тұтыну заттарын, тұтыну тауарларын өндіру, тұтыну қызметтерін көрсету; ақпарат өндірісі. Тарихи тұрғыдан натуралдық өндіріс (жасалған өнімді өндірушінің өзі тұтынады) және тауарлық өндіріс (өнімді базарда айырбастау үшін жасайды) түрлеріне бөлінеді.

Өндіріс - өзінің өміріне қажетті материалдық жағдайларды жасау мақсатымен адамның табиғатты белсенді жаңғырту үрдісі. Кез келген өнімді өндіру үшін төрт элемент керек:

• сол өнімді дайындайтын табиғи зат
• өнімді дайындау үрдісінде пайдаланылатын еңбек құралы
• адам еңбегі, оның мақсатты бағытталған қызметі
• аталған үш элементті өндіріске қосатын ұйымдастырушы

Қазіргі кезде экономикалық теорияда төрт өндірістік факторлар көрсетіледі: жер, еңбек, капитал және кәсіпкерлік қабілет.

1. Жер

Өндірістік факторлар ретінде жер екі жағынан қарастырылады:

• жер беті ретінде,
• экономикалық мақсатта пайдалануға қажетті табиғи игілік ретінде.

Егер қажетті минералды және органикалық тыңайтқыштарды әсіресе жаңа технологияны қолдаса, жердің құнарлығы сақталып қана қоймайды, одан сайын жақсаруы мүмкін. Адам саны артқан сайын адам басына шаққандағы жер көлемі жылдан жылға қысқаруда. Өндіріс факторы ретінде табиғи орта өнім өндіруде шикізат қызметін атқаратын табиғи ресурстарды пайдалануға мүмкіндік береді. Барлық материалдық өнімдер осындай шикізат негізінде жасалады. Өндірістің энергетикалық негізі - Жер мен Күн. Сонымен бірге планета өндірістік алаңға айналады, онда өндіріс құралдары орналастырылады, онда жұмысшылар жұмыс істейді. Жер қазіргі кездегі ең бірегей ресурстардың біріне айналды, себебі оны жеткізу шектеулі. Материалдық өндіріс жағдайының бұл түрі - табиғи ресурстар мен пайдалы қазбалар бар аймақ. Жер ресурсының пайдалылығы оның ауылшаруашылық жұмыстарына және биологиялық көбеюге жарамды болу қабілетімен бағаланады. Табиғи фактор триадада пассивті компонент ретінде әрекет етеді. Алайда, трансформация барысында табиғат объектілері негізгі өндіріс құралына өтіп, біртіндеп белсенді рөлге ие болады. Кейбір факторлық экономикалық модельдерде табиғи фактор жасырын түрде ескеріледі, бұл оның өндірістік процестерге әсер ету дәрежесін еш төмендетпейді.