Рынок жағдайының көрсеткіштері

№

Мектеп  пен теория бағыт атауы

Көрнекті өкілі

Суреті

Еңбегінің атауы

Көзқарастары

1

Меркантилизм

Томас Ман (1571-1641)

[pic 1]

«Богатство Англии во внешней  торговле»

Әр елдегі меркантилизм ұлттық бояуымен ажырататын жалпы белгілеріне ие болды. Англияда меркантилизм бір уақытта өндіріс капитализм мен ауыл шаруашылығының дамуына әсер етті. Бұл ХVІІ ғасырда елдің сауда мен өндіріс аумағында протекционистік саясаттың негізгі жетістігі болды.

Антуан де  Монкретьен (1575-1621)

[pic 2]

«Саяси экономия туралы трактат» 

Еңбек саяси тұрақтылық, өндірістік еңбек және байлықты жинақтау факторларының бірі болып табылады - Монкретьен осындай логикалық қорытындыға келді: "адамдардың бақыты: негізінен байлықта, ал байлық - жұмыста".

Антонио Серра

[pic 3]

"Қаражат туралы қысқаша трактат қымбат бағалы металдар кенішінен айырылған Корольдіктің алтын және күмісімен молшылықта қамтамасыз етілсін".

Монетаризмді сынға алып, қолөнершілікті дамытуға, еңбекқорлықты және халықтың тапқырлығын көтермелеуге, сауданы дамытуға, Үкіметтің қолайлы саясатын жүргізуге қолдау көрсетті.

2

Физиократизм

Франсуа Кенэ         (1694-1774)

[pic 4]

«Экономиякалық кесте».

Қоғамдық ұйымының негізіне қоғамды үш класқа бөлу жатады: диқаншылардан тұратын және таза табыс жасайтын, соның есебінен барлық сыныптар бар өнімді класс

Дюпон де Немур (1739-1817)

[pic 5]

«Броккгауз және Ефронның энциклопедиялық сөздігі»

1767 жылы "жаңа ғылымның пайда болуы мен дамуы туралы" жетілген еңбек шығарды — физиократтар ілімінің толық және жүйелі баяндады

Жан Тюрго (1727-1781)

[pic 6]

"Байлықтарды құру және бөлу туралы ойлар".

мемлекеттік реттеудің экономикаға әсері төмендеді, ақшалай өлшемде ауыл шаруашылығы өнімдеріне салық енгізілді, нан айналымына квота алынып, салық төмендетілді, дворянство салығы енгізілді.

3

Классикалық саяси экономика

Адам Смит (1723-1790)

[pic 7]

 “Адамгершілік сезімдер теориясы” 

мануфактура ісіндегі, қоғамдағы және түрлі кәсіпорындар мен шаруашылық салаларының арасындағы еңбек бөлінісінің ерекшеліктерін ашты. Еңбек – байлықтың көзі дегенге қосыла отырып, қоғамды еңбек одағы, сауда одағы деп тың ойлар айтты. Мануфактуралық еңбек бөлінісі мамандануды көрсетіп жай айырбасқа, ал қоғамдық еңбек бөлінісі сатып алуды, сатуды қажет етеді деп көрсетті. 

Давид Рикорда (1772-1823)

[pic 8]

"Алтын бағасы»

жұмысшылардың жалақысы "табиғи жолмен"өмір сүру құралдарының құнымен анықталады деп есептеді.

4

Марксизм

Карл Маркс (1818-1883)

[pic 9]

«Философияның қайыршылық күйі»

ашқан жаңалықтарының бiрi – ақша мен капиталдың ерекшелiктерi, ақшаның капиталға айналуы. Ол капиталды белгiлi заттар емес, тек қана ақша емес, ол адамдардың арасында болатын қоғамдық қатынас деп көрсеттi. Оның ойынша, адамзат қоғамының басты қиыншылықтары осы капиталды жеке адамдар иемденiп, өз мүдделерiне бағыштаудан болып отыр. Осыдан барып таптық күрес шығады деп көрсеттi.

  Фридрих Энгельс (1820-1895)

[pic 10]

 «Коммунистік партияның манифесі»

Жалақының және капиталдың мәнін көрсетіп, капиталдың қорлануының жұмысшы табының ахуалына әсерін, тауардың құнына әсер ететін факторларды және құн заңының жұмыс ітеу механизмдерін талдады.