Шпаргалка по "Менеджменту"

1. HR-менеджменттің түрлі анықтамалы

«Адам ресурстарын басқару» термині әдеттемынадай екі бағытта қолданылады: Адамдардыбасқарудың кез келген тәсіліне сипаттама беретінБоксалл мен

Перселл (2003: 1) анықтамасын қарастырайық: «НЕЮ-менеджмент компанияда-

ғы еңбек қатынастарын басқаруға қатыстыбарлық нәрсені қамтиды». Басқаша

айтқанда, бұл заманауи «қолшатыр» терминімекемелерде адамдарды басқа-

румен байланысты іс-әрекеттерді көрсетеді.Қызметкерлердің ұйымдық өнімділікке үлесқосуы мен ұйымның қызметкерле-

ріне міндеттеме беру (кейде жоғары міндеттемеліНЕМ деп аталады) қабілеті

арқылы дәстүрлі кадрларды басқарупрактикасынан өзгешеленетін кезең

адамдарды басқарудың айрықша тәсілдерінсипаттайды (осы тарауда әрі қарай

қарастырамыз). НЕВ-менеджменттің осындайтәсілдері басқаруды, теориялық

тұрғыдан ең болмағанда ұйымның тиімділігінарттыру жолдарын көрсетеді,

сонымен қатар қызметкерлерді жұмыспен қамтудеңгейін арттырады («өзара

пайда» көзқарасы). Сторидің айтуынша (2007: 7), бұл- адамдарды басқарудағы

айрықша тәсіл. Прайс НК-менеджментке: «Бизнес табысының тұрақты бо-

луында адам ресурстарының маңызы зор дегеннанымға сүйенетін адамдарды

басқару философиясы. Ұйым нақты анықталғанмақсаттарына жету үшін өз

адамдарының жасампаздығы мен шеберлігінесүйене отырып, оларды тиімді

пайдалану арқылы өзінің бәсекеге қабілетінарттыра алады. НЕ-менеджмент

мақсаты - қабілетті, икемді және сенімдіадамдарды тарту, олардың жұмысын

басқару, марапаттау және негізгі біліктеріндамыту» деген анықтама береді

(2007: 32). Бұл оқулық адам ресурстарынбасқарудың барлық аспектілеріне және тәсілде-

ріне сілтеме жасай отырып, НЕ-менеджменткеқатысты кең ауқымды, жан-жақты

көзқарастарды қарастырады, сондықтан «еңбектібасқарудың жоғары деңгейлі үл-

гісімен немесе нақты бір идеологиямен, басқарустилімен» байланысты емес (Воха!!

апа Ригсе!, 2003: 1). Себебі НЕ-менеджменттіңайрықша моделіне ерекше назар

аудару арқылы, шындығында, ұйымдардың көбіеңбекті басқарудың мұндай күрделі

үлгісін ұстанбайтыны ескерілмей қалады (Васоп, 2003). Оқулықтың мақсаты -ұйым-

дар адамдарды басқаруда қолданатын тәсілдердіңкең ауқымын қарастыру. Соны-

мен, Прайс анықтамасына сәйкес, НВ-менеджмент басқару стилінің кең ауқымы

мен оларға қатысты практикаларды жоққашығармастан, қалыптастыру әлеуеті бар

басқару қызметінің бір саласы болып шығады.

2. HR-менеджменттің пайда болуы

Оқулықта Нr-менеджменттің қазіргі компаниялар үшінмаңызы түрлі жолдармен

түсіндірілгеніне қарамастан, оның нақты мәнінтереңірек аша түсудің маңызы зор,

себебі бұл «адам ресурстарын басқару» термині неге және қалай кеңінен қолданыс

тапқанын анықтауға көмектеседі. «Кадрларды басқару» термині бастапқыда бас-

қару қызметін білдіру үшін қолданылды, негізінде, бұл- жұмыс күшін басқарумен

(мысалы, еңбекақы және келісімшарт мәселелерібойынша) айналысатын, оқыту-

ды, заңды сақтауды қамтамасыз ететін (мысалы, денсаулық және қауіпсіздік саласы

бойынша) және компаниялар мен кәсіподақтарарасындағы ұжымдық өндірістік

қатынастарды басқаратын жеке департамент.

Көп фирмада кадрларды басқару дәстүрлі түрдеұйымдық және стратегиялық

шешімдердің перифериясындағы қолдаушы функция ретінде қалыптасты, оның

операциялық мәртебесі салыстырмалы түрде төмендәрежеде еді (Кесітап апа