Сандық белгілер бойынша бақылау карталары

№1 Зертханалық жұмыс

САНДЫҚ БЕЛГІЛЕРІ БОЙЫНША САПА

КӨРСЕТКІШТЕРІНІҢ ҮЛЕСТІРІЛУІ

1.1 Жұмыстың мақсаты

Сандық белгілері бойынша сапа көрсеткіштерін

анықтауда және үлестірілу функция графиктерін тұрғызуда

теориялық білім алу және практикалық дағдыны меңгеру.

1.2 Қысқаша теориялық кіріспе

Өнімнің сапасы бір немесе басқа да әр түрлі

көрсеткіштері бойынша бағаланады. Сапа көрсеткіштері (сапа

белгілері) сандық немесе сапалық болуы мүмкін. Сандық белгі

сан мәндерімен беріледі, мысалы, бөлшектің ұзындығы, өнімнің

қуаты және т.б. Егер өнім партиясы бір өнімнен тұрса (мысалы

бұйымнан), өнімнің әр бірлігінде сапаның сандық белгісі

кездейсоқ мәнді қабылдайды, яғни кездейсоқ шама болып

табылады және қандай да бір үлестірілуі болады.

F(x) – кездейсоқ шаманың үлестірілуінің интегралды

функциясы дегеніміз бұл, Х кездейсоқ шама қайсы бір х

деңгейден аспайтын ықтималдылық тәуелділігін көрсететін

функция.

p(X<x) = F(x)

Кездейсоқ шаманың қайсы бір интервалға түсу

ықтималдығы осы интервалдың шектеріндегі таралудың

интегралдық функция мәндерінің айырымына тең:

p(x1<X<x2) = F(x2) – F(x1)

f(x) кездейсоқ шама үлестірілуінің дифференциалдық

функциясы (немесе тығыздығы) интегралды функцияның

туындысы болып табылады. Ол жуықтап кездейсоқ шаманың

қайсы бір интервал ішіне түсу ықтималдығының осы

интервалдың ұзындығына қатынасына тең болады. Кездейсоқ

шаманың қайсы бір интервалға түсу ықтималдығы осы

интервалдағы үлестірілудің дифференциалды функция

8

қисығының астындағы ауданынға тең. Дифференциалды

функцияның барлық қисығы астындағы аудан бірге тең.

Сапаның сандық көрсеткіші жуықтап алғанда көбінесе

қалыпты үлестірілуге ие болады. Кез келген қалыпты

үлестірілудің оны бір мәнді анықтайтын екі праметрі болады:

көрсеткіштің математикалық күтімі  және көрсеткіштің

шашырау өлшемі ретінде орташа квадраттық ауытқуы  (немесе

дисперсия 

2

).

1.3 Мысал

Ағымдағы өнімнен пьезоэлементтердің 30 пластинасы

таңдалынып алынды. Пластиналардың электр сыйымдылықтары

пФ*103

– пен келесі қатарда көрсетілген: 9,2 12,2 10,5 9,4 8,9

7,4 10,1 11,7 11,4 11,0 10,2 8,0 7,3 7,0 9,6 8,4 10,8 8,4 11,2

8,8 10,7 8,6 9,7 9,8 9,5 12,5 9,8 9,5 9,2 7,7. Сыйымдылық

көрсеткішінің үлестірілуі шамамен қалыпты үлестірілуге сәйкес

келетіндігі белгілі. Үлестірілу параметрін табу керек және

пластиналар сыйымдылықтары үлестірілуінің интегралды және

дифференциалды функциялар графиктерін тұрғызу керек.

1.4 Жұмыстың орындалу тәртібі

MS Office пакетінің Excel бағдарламасын қолданамыз.

Бағдарламаның жаңа кітабын ашамыз және Парақ 1 – ді

Тапсырма 1 деп атын өзгертеміз. Ол үшін парақтың атымен

аталған ярлыкта контексті мәзірді ашып (тышқанның оң жақ

батырмасымен), команданы тандап аласыз. Переименоватьтібасасыз. Осы парақта барлық есептеулер