Жақпамай негіздеріне қойылатын талаптар

1. Жалпы сипаттама

Жақпа май-сыртқы қолдануға арналған тұтқыр пластикалық қасиеттерге ие және бір немесе бірнеше ДЗ мен негіздің үйлесімін білдіретін жұмсақ дәрілік түр.

1. Жақпамай негіздеріне қойылатын талаптар

Негіздер қажетті май массасын және тиісінше дәрілік заттардың тиісті шоғырлануын, жұмсақ консистенциясын қамтамасыз етеді, олардың жақпа тұрақтылығына елеулі әсер етеді.   Дәрілік заттардың жақпадан босатылу дәрежесі, олардың резорбциясы жылдамдығы мен толықтығы көбінесе негіздің табиғаты мен қасиеттеріне байланысты.

• Майлардың тағайындалуына сәйкестігі:

Мысалы, қорғаныш жақпа негіздері тез құрғап, терінің бетіне тығыз жабысуы керек. Беттік жақпа үшін негіз ДЗ сіңірілуіне ықпал етпеуі тиіс. Резорбтивті әсер ететін жақпалар үшін негіз ДЗ-ның тері арқылы босатылуын және сіңірілуін қамтамасыз етуі тиіс.

• ДЗ қажетті концентрациясын және жақпа массасын қамтамасыз етуі тиіс;
• Оңтайлы реологиялық қасиеттері болуы тиіс;
• Химиялық индифферентті, жылу, жарық, ауа және ылғал әсеріне төзімді болуы тиіс;
• Физикалық-химиялық және микробқа қарсы тұрақтылыққа ие болу керек;
• Биологиялық зиянсыз, яғни аллергиялық, тітіркендіргіш және сенсибилизациялық әсер етпеуі керек;
• Эпидермистің сыртқы қабаты микроорганизмдердің көбеюіне кедергі келтіретін ортаның қышқыл реакциясына ие болғандықтан бейтарап реакция болуы тиіс;
• Қолдану орнынан оңай жағылады және жойылуы керек;

1. Жіктелуі

Мақсаты бойынша:

• Дерматологиялық
• Уретральды
• Ректальді
• Вагинальды
• Мұрын
• Офтальмологиялық
• Күйік

Құрамы бойынша:

• Қарапайым
• Күрделі

Консистенциясы бойынша:

• Жақпа майы
• Пасталар
• Кремдер
• Гельдер
• Линименттер

Организмге әсер ету сипаты мен жылдамдығы бойынша:

• Жалпы (резорбтивті))
• Жергілікті (рефлекторлі)

1. Жақпамайлардың өндірістік технологиясы

• өндірісті санитарлық өңдеу;
• шикізат пен материалдарды (дәрілік заттарды, негіздерді, ыдысты, орауды және т. б.) дайындау);
• дәрілік заттарды негізге енгізу;
• жақпа майлардың гомогенизациясы;
• дайын өнімді стандарттау;
• дайын өнімді буып-түю, таңбалау және буып-түю.

1. Стандартизация

Стандарттау-бұл фармацевтикалық өнімнің сапасын қамтамасыз ету мақсатында нормаларды, ережелер мен сипаттамаларды белгілеу бойынша қызмет түрлерінің бірі.

Жақпа майларды дәрілік заттардың сапалық және сандық құрамы бойынша стандарттайды (түпнұсқалығын анықтау).

Бұл анықтама сыртқы түрі мен органолептикалық белгілері, сондай-ақ оның құрамына кіретін дәрілік заттарға сапалы реакциялар жүргізу бойынша көзбен шолып жүргізіледі. Дайын жақпа құрамындағы дәрілік заттардың санын сапалы сәйкестендіру және анықтау үшін ГФ, ВФС, ГОСТ, ТУ және т. б. тиісті баптарында келтірілген әдістемелер қолданылады.