Криминалистиканың пәні, жүйесі, әдістері мен міндеттері

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті

Әлеуметтік ғылымдар факультеті

Құқықтану кафедрасы

[pic 1]

БӨЖ

Тақырыбы: Криминалистиканың пәні, жүйесі, әдістері мен міндеттері.

Қабылдаған: Әбсеметов А.                                                                

                                                                    Орындаған: Даниярова Ә.

                                                                         Тобы: ЗҚТ-812

Жоспары

1. Криминалистикатарихы

1.1. Антропометриялық  әдіс, оның шығу тарихы

2. Криминалистиканыңпәні

3. Криминалистиканыңміндеттері мен қызметтері

4. Криминалистиканыңжүйесі

  1.Криминалистика тарихы

Криминалистика (латынтіліненаударғандаcriminalis – қылмысты, қылмысқақатысты) – қылмыстыдайындау, жасаужәнеашу, оныңіздерініңпайдаболуы мен бары заңдылығын, дәлелдемелердіжинақтау, зерттеу, бағалаужәнеқолданудызерттейтін, сондай-аққылмыстыңалдыналу, ашужәнетергеп-тексеруүшіналдыналузерттеубарысында, сондай-ақсоттардақылмыстықістердіқарағанкездеқолданылатынарнайытүрлері, әдістері мен құралдардың осы заңдылықтарықағидаттарынданегізделгенжүйесінәзірлейтінқолданбалызаңдығылым.

ХІХ ғасырдағыЕуропа мен Америка елдеріндегіғылым мен техниканыңқарқындыдамуы техника мен байланыстыңжаңартылғанқұралдарынқолданабастағанкәсібиұйымшылдыққылымыстықретіндегіәлеуметтікқұбылыстыңпайдаболуынаәкепсоқты. Мемлекеттіккарательдіоргандарқылмыстықпенбұрынғықұралдар мен әдістерменкүресугеамалыболмады, бұл, өзкезегінде ХІХ ғасырдыңаяғындағылымибілімніңжаңасаласы – криминалистиканыңпайдабоуынасептігінтигізді.

Жаңағылымныңіргетасыкөптегенғалымдареңбектеріарқылықаланды. Сондай-ақ, Альфонс Бертильон Франция еліндекриминалистіктіркеудіңантропометриялықәдісті, сигналетикалықфотосурет, оқиғаорнындағыметрикалықфотосурет, сөздік портрет әдісібойыншасыртқыбейнесінсипаттаунегіздерінәзірледі. Бұл әдістердің шығу тарихын келесі бөлімде жазып кеттім.

1882 жылыавстриялық сот тергеушісі Ганс Гросстың «Криминалистика жүйесіретінде сот тергеушілерінеарналғаннұсқаулық» аттыеңбегібасылыпшығарылды, мұндасолсәттегіқазіргізаманғықылмыстыашудыңғылымиқұралдары мен әдістеріқарастырылып, автордыңжаңатапқыштарыұсынылды. Бұлеңбектеалғашқырет «криминалистика» термины ұсынылды. Ганс Гросстышынмәніндекримининалистиканыңнегізінқалаушыдепсанайды, ал оныңеңбегіжарықкөргеніненбастапғылымибілімніңдербессаласыретіндегі криминалистка қалыптасуыменбайланыстырылады.

Сондай-ақ, Вильям Грешель, Генри Фолдс, ФренисГальтон, Эдвард Генри ағылшындарықазіргізаманғы трасология ретіндегі дактилоскопия негізінқалады. Эдмон Локар Франция еліндеөзінің «Қылмыстықтергеп-тексерудегіғылымиәдістері», «Криминалистка бойыншанұсқаулық», т.б. аттыеңбектеріндебаяндапбергензаттыдәлелдемелердізерттеудіңбірқатарәдістемесін (негізінде, қолжазбанызерттеудіңграфометриялықәдісі) әзірледі.

Рудольф Арчибальд Рейсе Швейцария елінде «Қылмыстытергеп-тексерудіңғылымитехникасы» аттыкітапбасыпшығардыжәнеәлемдегібіріболыптабылатынсарапашы-криминалистікзертхананықұрып, полиция қызметкерлерінзаттайдәлелдемелердізерттеудіңғылымиәдістерінеоқытубойыншакурстардыңнегізінқалады.

Криминалистканыдамытуғаүлкенүлесресейліккриминалистері де қосты. Сондай-ақ, Е.Ф.Буринский, «Құжаттардыңсоттықсараптамасы, оныңөндірісі мен оны қолдану» (1903 ж.) аттыкітап авторы, Петербург қаласындаалғашқы сот-фотосуретзертханасынұйымдастырды; С.Н.Трегубовөзінің «Қылмыстық техника негіздері» аттыпрактикалықнұсқаулықта (1915 ж.) қылмыстардыашу мен тергеп-тексерудеғылыми-техникалыққұралдардыпайдаланумәселелерінқарастырды; Б.Л.Бразольөзінің «Тергеубөлімібойыншамақалалар. Тарих. Тәжірибе.» (1916 ж.) аттыеңбегінтергеуқараутактикасынқарастыруғаарнаған.