Метеорологиялық спутник,жасанды Жер спутниктері

Метеорологиялық спутник,жасанды Жер спутниктері (ЖЖС) бұлттардың жабылу дәрежесін ж\е Жердің жылулық сәулелерін ауа райы мәліметтерін алу мақсатында оперативті бақылау алу үшін қолданылады.Қазіргі кезде мете\қ спутник мете\қ ғарыштық жүйе «Метеор» қатысты болып таб.Кейбір спутник түрлері «Космос», «Космос-112». «Космос-144», «Космос-156», «Космос-184», «Космос-206».Америкалық ЖЖС «Тирос», «Нимбус» ж\е сол сияқты.Мете\қ спутник бір уақыттағы өлшемдерді яғни,инфрақызыл сәулені ж\е бұлттардың жабылып жату дәрежесін көрнетіндей суретке тусіру,әртүрлі алаңдағы радиационды ағын спектрларын алуға мүмкіндік береді.
Бұл күндізгі ж\е түнгі телевизионды камерамен жүргізіледі.Инфрақызыл техникамен, Жер беті ж\е бұлттардың температурасын өлшейтін,актинометриялық құрылғылар,Жердің шағылған ж\е жылы энергияның сәулеленуі ж\е атмосфера т.б құрылғылармен өлшенеді.Мете\қ ақпарат мет\қ спутник құрылғыларына анықталып тіркеледі ж\е жер станциясына жіберіледі.Мет\қ ақпаратты қабылдау үшін спутникте функционды жүйе орнатылған.Жерді жиі ж\е дәл бақылау спутнигі ж\е ұшу бағыттары б\ша барлығы синхронды тіркелетін ж\е сақталатын құрылғылар. Мет\қ спутникте борттық электрожабдық аппараттары күн батариясы, Куннің автаномды бақылау жүйесімен жүзеге асады ж\е химиялық батариямен.Мет\қ спутник радиотелеметрикалық жүйе ж\е дәл бақылаға арналған орбита элементтерін бақылайды.

Мет\қ спутниктің ұшу биіктігі 400-1500 км.Мете\қ спутниктің құрылуы ЖЖС «Космос»программасы құрылуымен сәйкес келеді.Бірінші этапта спутниктік типте «Космрс-23» электротехникалық құрылғы құрылды, бұл тұрақты спутникті ж\е Жер центрінен оның корпусына дейін бағдарлау үшін құрылды.Ал «Космос-122» метеобақылау-телевизионды, актинометриялық,инфрақызыл – жүйеге сай,орбитадағы көп айлық функционды спутник кешенді қүрылғылары сыналды. «Космос-144», «Космос-156» құрылғылары эксперементальді мете\қ ғарыштық жүйе «Метеор» жер пунктерімен бірге құрылды.Мете\қ спутник Жерді бір айналғанда аумақтың бұлттылығын\ң 8%ын, радияцалық ағынның 20% жер бетінен. Мет\қ спутниктер бақылау жүргізгенде әрбір жер шары аудандарында 6 сағ интервал жасайды.Сонымен бірге әттүрлі Жер аудандарында атмосфералық працестедің таралуын анықтауға болады.

Инфрақызыл техника қолданбалы физика мен техниканың  белгілі бір аймағы болып табылады  және ғылыми зерттеулердегі ,өндірістегі  қолданысты , өңдеуді қарастырады.Бұл өндірістер инфракызыл сәулеленуге және олардың физикалық  қасиеттеріне негізделе отырып жасалынады.Инфракызыл техникасына келесілер жатады:  инфрақызыл сәулелуді өлшеу және анықтауға арналған құралдар, бақылауға арналған және түн кезінде суретке түсіруге арналған құралдар,қызған денелердің температурасын ,олардың жылулық  сәулеленуі арқылы дистанционды түрде өлшеуге арналған құралдар , жер және ғарыштық байланыстардың жасырын сигнал беруге арналған құралдар, қашықтық өлшеуіш,жер ,теңіздік және әуе мақсаттарын ,олардың озіндік жылыулық инфрақызыл сәулеленуі бойынша анықтауға арналған құралдар(теплопеленгаторлар ,түңдік көру құралдары),

Инфрақызыл техникасына мыналарды да жатқызуға болады:инфрақызыл сәулеленудің  көздерін және қабылдағыштарын құру және өңдеу, инфрақызыл сәулелердің бөлінуіне арналған светофильтрлерді өңдеу және т.б

Метеорологиялық спутник – ғарыштан ауа райын анықтауға қолданылатын ,Жер планетасына қатысты метеорологиялық мәліметтерді алуға арналған Жердің жасанды серігі болып табылады.Бұл спутниктерде көбінесе Жер бетіндегі ,кар және мұз жамылғыларының температурасын бақылауға арналған құралдар орнатылады.Метеоақпараттарды алу және оларды метеоспутниктердің көмегімен өңдеу тәсілдерін спутникалық метеорология ғылымы зерттейді.

Метеоспутниктер қабылдауыш және мәліметтері өңдеу станцияларымен қатар метеорологилық ғарыштық жүйені құрады.

Ресейде Метеоспутниктерді пайдаланумен ФГБУ «НИЦ „Планета“ бірлестігі ,ал Европада  EUMETSAT бірлестігі айналысады.

Спутниктік метеорологияның Европалық бірлестігі(ағыл. European Organisation for the Exploitation of MeteorologicalSatellites),кысқаша Еврометсат или EUMETSAT, - үкіметаралық бірлестік ,алға қойған мақсаты : тұтынушыларға ауа райы туралы ақпаратты сандық түрде жеткізу және спутниктерді жіберу есебінен Европалық метеорологиялық спутниктік жүйені пайдалану және құру  сонымен қатар планетадағы климат мониторингінің өзгерісін іске асыру болып табылады.Бұл бірлестікке Европалық елдер қатысады. EUMETSAT 1983 жылы құрылған.