Санадњои меъёри њуќуќи њамчун сарчашмаи њуќуќ дар Љумњурии Тољкистон

ДОНИШГОЊИ МИЛЛИ ЉУМЊУРИИ ТОЉИКИСТОН

ФАКУЛТАИ ЊУЌУЌШИНОСЇ

КАФЕДРАИ НАЗАРИЯ ВА ТАЪРИХИ ДАВЛАТ ВА ЊУЌУЌ

РИСОЛАИ  ДИПЛОМЇ

МАВЗЎЪ: САНАДЊОИ –МЕЪЁРИ ЊУЌУЌЇ ЊАМЧУН САРЧАШМАИ ЊУЌУЌ ДАР ЉУМЊУРИИ ТОЉИКИСТОН

               Иљро кард; донишљўи курси  сеюми маълумоти  дуюми олї Табаров С.С.

               Роњбари илмї: н.и.њ. Камолов И.И.

Ба њимоя тавсия шуд

_________________

Мудири  кафедра

_______________      мудири кафедраи назария ва таърихи

                                                 давлат ва њуќуќ,

                                      профессор Сотиволдиев Р.Ш

ДУШАНБЕ 2010

Мундариља

Сарсухан-----------------------------------------------------------------3-6

БОБИ I.  Мафњуми сарчашмаи њуќуќ дар назарияи анъанавї (советї)

                ва муосир: фањмиши легистї ва либериалии сарчашмаи

                њуќуќ---------------------------------------------------------------------7-21

БОБИ II.  Санадњои меъёри њуќуќи њамчун сарчашмаи њуќуќ дар    

                 Љумњурии Тољкистон---------------------------------------------22-62

 ХУЛОСА-----------------------------------------------------------------63-65

РЎЙХАТИ АДАБИЁТИ ИСТИФОДАШУДА---------------------------------66-67

САРСУХАН

  Актуалї будани мавзўъ дар он зоњир мегардад, ки дар њайёти љамъиятї дар аксар маврид субъектони њуќуќ бо як ќатор санадњо ва њуљљатњое кор мегиранд, ки тафовут байни онњо гузаронида намешавад. Дар ин замина масалањое ба миён меоянд, ки боиси интихоби мањакњои батанзимдарории ва муайян намудани ќувваи њуќуќии онњо мегардад.  Њамзамон имрўз дар доираи назарияи умумии њуќуќ масоили тафовути санадњои меъёри њуќуќи аз санадњои меъёри ва инчунин намудњои гуногуни санадњои меъёри-њуќуќї ба монанди санадњои иттилотї, санадњои фардї ва ѓайра тањлил карда мешаванд.

Аз љониби дигар рушду инкишофаш њуќуќ моњият, шакл, мазмуну муњтавиёт, тарзи њукмравої ва зоњиршавии мустакими худро таѓйиру дигаргун сохта истодааст.

   Дар анзарияи умумии њуќуќ ва давлат масоили сарчашмањои њуќуќ масоили кулан нав нест, аммо дар маљмўъ срчашмањои њуќуќ њам дар назарияи ва њам дар илмњои соњавї мавриди баррасии хоса ќарор дорад.     Дар баробари рушду нумўъ ёфтани пањлуњои ноаёни илми њуќуќ дар давари гузариш санадњои меъёрии њуќуќи њамчун сарчашмањои њуќуќ низ тањти омўзиши амиќи олимон ќарор гирифта истодаанд.

 Актуали будани мавзўъи санадњои меъёри-њуќуќи њамчун сарчашмањои њуќуќ борњо аз љониби муњаќиќон исбот гардида буданд, вале бо назардошти ба миён омадани муносибатњои нави љамъияти таъѓирёфтани нуфузи арзишњои инсонї паст шудани инфантилизми њуќуќи дар љомеаи имрўза водор мекунад, ки бисёре аз мавзўњои алоњидаи илми њуќуќ, аз љумла масоили илмии сарчашмањои њуќуќ  низ коркард карда шавад.

  Вазифањои вобаста ба сохтумони љомеаи шањрвандї, инкишофи рукнњои демократиї  дар Тољикистони соњибистиќлол, ќабули ќонуни нав «Дар бораи санадњои-меъёрї-њуќуќї» аз 26-марти 2009 ва тањлили он яке аз шартњои интихоби мавзўъ ба шумор меравад. Дар солњои охир теъдоди маколањо ва корњои илмие, ки ба дар маљмуъ ба  сарчашмањои њуќуќ бахшида шудаанд ин пеш аз њама ба муаян намудани мафњуми сарчашмаи њуќуќ равона карда шудааст. Яъне кўшиши муайян намудани мафњуми умумиэътирофшудаи сарчашмањои њуќуќ бо баинобат гирифтани мафњуми интегративии њуќуќ, ки омехтагии равияњои мухталифи њуќуќро муайян мекунад нуќтаи назари хешро иброз доштанд.