Қоғамдық өмір жүйесіндегі саясат

Тақырып: Қоғамдық өмір жүйесіндегі саясат.

Талқыланатын сұрақтар:

1.Саясат түсінігі. Саясатты анықтаудағы әдістер.

Саясат (гр. politika — мемлекетті басқару өнері) - алғашында мемлекеттік және қоғамдық істер немесе мемлекеттік басқару шеберлігі деген мағынаны білдірген. Кейін келе оның мағынасы кеңейді және мынаны білдіреді:

1.өз мүдделерін іске асыруға, қорғауға бағытталған және саяси билікті басып алуға, қолында ұстауға, оны пайдалануға тырысушылықпен байланысты мемлекеттер, топтар, ұлттар, үлкен әлеуметтік топтардың арасындағы қатынастар саласындағы азаматтар мен жеке адамдар билігінің мекеме, бірлестіктердің қызметі;

2.мемлекеттің істеріне қатынасу, оның қызметінің түрін, мақсат, мазмұнын, анықтау;

3.адамзат қоғамының даму тарихында бұл ұғым көбінесе шебер жасырылған басшылар мен оның сыбайластарының ниеттерін, мақсаттарын және амал-әрекеттерінің түрлерін білдіреді;

4.әдеттегі тілде - адамдардың өзара қатынастарында белгілі бір мақсатқа жетуге бағытталған іс- әрекеттің сипаты;

5.мемлекеттік және қоғамдық өмірдің күнделікті мәселелер немесе оқиғалар жиынтығы.

Саясатты анықтаудағы негізгі әдістер.

Саясаттану әдістері - саясаттану ғылым ретінде жалпы ғылыми әдістердің белгілі бір қорын пайдаланады. Ғылыми зерттеудің қандай да бір әдістері мен құралдарының басымдылығы саясаттанудың ғылым ретіндегі пәнінің өзіндік ерекшелігіне байланысты. Саясаттану әдістері: әлеуметтанулық, тарихи, салыстырмалы талдау, құрылымдық-функционалдық, бихевиористік, жүйелік.

Әлеуметтанулық әдіс саясатты қоғам өмірінің экономикалық, әлеуметтік құрылым, мәдениет және т.б. жағдайына байланысты анықтайды.

Тарихи тәсіл саяси құбылыстарды мерзімі жағынан дәйекті, заманына қарай, бұрынғы, қазіргі және болашақтың байланысын айқындай отырып қарастырады. Ол әр түрлі саяси оқиғаларды, процестерді, деректерді олардың болған уақыт мезгілін еске ала танып-білуді талап етеді.

Салыстырмалы әдіс әр түрлі елдердегі саяси құбылыстарды салыстырып, олардың жалпы жақтарын және жеке ерекшеліктерін ажыратуға мүмкіндік береді.

Жүйелеу әдісі саяси құбылыстарды басқа күрделі құрылымның бір бөлігі ретінде қарап, оны құрайтын элементтердің әлеуметтік өмірдегі орнын, қызметін айналадағы ортамен, басқа құбылыстармен байланысын зерттейді.

Бихевиористік әдіс жеке адамдар мен топтардың іс-әрекетін, белгілі бір саяси жағдайларда адамдардың өздерін өздері қалай ұстауын талдауға негізделеді.

Құрылымдық-функционалдық әдіс - саяси институттардың, саяси қатынас¬тар субъектілерінің қызметін сараптау жолымен саяси процестерді зерттеу әдісі. Функция арқылы құрылымдардың әлеуметтік мәні, қоғамдық-саяси процестегі орны мен рөлі лайықты түрде анықталады.

        2.Саясаттың қоғамның басқада салаларымен өзара әрекеттестігі. Саясат және экономика. Саясат және құқық. Саясат мораль және дін.

Саясаттың қоғамның басқада салаларымен өзара әрекеттестігі.

Саясаттану әлеуметтік психологиямен тікелей байланысты. Бұл табиғи, өйткені әлеуметтік психологиямен зерттелген мәселелер саяси құбылыстарды зерттеуде маңызды орын алады, өйткені олар қатысушылардың нақты әрекеттерін зерттеумен байланысты саяси процесс, саяси мінез-құлық пен көңіл-күйдің уәждемесін зерттей отырып.

Саясаттанудың философиямен байланысы ерекше, ол билік қатынастарының құндылық аспектілерін зерттейді және саяси құбылыстар мен процестердің бағытын идеологиялық негіздейді. Философия саясаттанудың категориялық аппараттарын негіздейді. Ұзақ тарихи уақыт ішінде философия мен саясаттану анықталды.

Саясаттану саяси әлеуметтанумен тығыз байланысты, ол саясат пен әлеуметтік ортаның өзара әрекеттесу жүйесін зерттейді және қоғамның әлеуметтік құрылымын зерттеуге үлкен мән береді.

        Саясат және экономика.