Тест по "Генетике"

№

Сұрақтар

Жауабы

1

1.Генетика ғылымы нені зерттейді?

1) сұрыптау мен будандастыруды;

2) тұқым қуалаушылық пен өзгергіштікті;

3) адамның шығу тегі мен тарихын;

4) клетка құрамы мен құрылысын.

5)тұқымқуалаушылық пен сұрыптау

2

2

Организмдердің жаңа белгілер мен қасиеттерге ие болуы:

1) өзгергіштік;

2) тұқым қуалаушылық;

3) будандастыру;

4) сұрыптау.

5) генетикалық ақпарат

1

3

Будандастыру нәтижесінде Ғ1 - де көрінбей қалған белгі:

1) доминантты:

2) рецессивті;

3) аллельді;

4) гомологты.

5)тұрақтылық

2

4

Будандастыру нәтижесінде Ғ1 - де әр жұп белгінің біреуінің көрініс беруі:

1) ажырау заңы;

2) өзгергіштік заңы;

3) Мендельдің бірінші заңы;

4) Мендельдің екінші заңы.

5) Тәуелсіз тұқым қуалау заңы

3

5

Аллельді гендердің екі түрлі болуы (Аа):

1) гомозиготалы;

2) гетерозиготалы;

3) гомогаметалы;

4) гетерогаметалы.

5) аллельді

2

6

Генетика ғылымының негізін қалаған кім?

1) Г. Мендель;

2) Т. Морган;

3) Н. Вавилов;

4) И. Ивановский

5) А.С.Серебровский

1

7

. Ағзалардың жеке дамуы барысындағы гендердің қызметі мен олардың көрінісін зерттейтін әдіс?

1) Тұқымқуалаушылық

2) Онтогенетикалық әдіс

3) Цитологиялық әдіс

4) Гибридологиялық

5) Математикалық әдіс

2

8

Генетиканың зерттеу әдістеріне жатпайтын әдіс?!

1)Цитологиялық әдіс

2) Онтогенетикалық әдіс

3) Гибридологиялық

4) Математикалық әдіс

5) Өзгергіштік

5

9

Генетика терминің ғылымға енгізген?!

1) Г .Мендель

2) В.Ватсон

3) Н.Вавилов

4)И .Ивановский

5) В.Иоганнсен

2

10

Ген, генотип және фенотип деген ұғымдарын енгізген ғалым?!

1.)В.Иоганнсен

2) Т.Морган

3) А.С.Серебровский

4) Г. Мендель

5) Н.Вавилов

1

11

Тұқым қуалайтын өзгергіштіктің гомологты қатарлар заңын қалыптастырған ғалым?

1) Н.И.Вавилов

2) В.Иоганнсен

3.) Т.Морган

4) А.С.Серебровский

5) Г. Мендель

1

12

Генетика даму тарихы неше кезеңге бөлінеді?

1) 2

2) 5

3) 3

4) 6

5) 4

3

13

Биологияда көптеген ұрпақ алмасқанда сақталатын ақпарат?

1) Эпигенетикалық

2) Парагенетикалық

3) Генетикалық емес

4) Генетикалық ақпарат

5) Мультифакторлық

4

14

Тұқым қуалаудың түрлері ?

1) Тура, тікелей емес ,күрделі

2) Тура

3) Күрделі

4)Тікелей емес

5) Күрделі және тікелей емес

1

15

Ата-ананың бойындағы белгі-қасиеттері ұрпағына тікелей беріледі деп тұжырымдаған ғалым?

1)Платон

2) Аристотель

3) Демокрит

4) Т. Морган

5) Гиппократ

5

16

Геном дегеніміз не?

1) ағзалардың әрбір жеке түріне тән тұрақты хромосома жиынтығы

2) белгілі бір ағзаның гендерінің жиынтығы

3) гендер мен хромосомалар жиынтығы

4) альтернативті жұп белгілерді анықтаушы жұп ген

5)Рнқ бөлігі

2

17

В.Ватсон генетика терминін қай жылы ұсынған?

1)1907

2)1904

3)1906

4)1902

5)1903

3

18

Грек тілінен аударғанда “Генетика” қандай мағына білдіреді?

1) тұқымқуалаушылық

2) тірі ағза

3) ата-ана

4) дене

5) шығу тегі

5

19

Генетиканың зерттеу әдістері:

1)гибридологиялық, физикалық, онтогенетикалық және математикалық әдістер.

2) гибридологиялық, цитологиялық, хромосомалық және математикалық әдістер.

3) гибридологиялық, цитологиялық, онтогенетикалық және математикалық әдістер

4) гибридологиялық, тұқымқуалаушылық, онтогенетикалық және математикалық әдістер.

5) гибридологиялық, цитологиялық, онтогенетикалық және биологиялық әдістер.

3

20

Г.Мендельдің “Өсімдік гибридтерімен жүргізілген тәжірибелер” деген еңбегі қай жылы жарық көрген?!

1)1869

2)1860

3)1862

4)1858

5)1865

5

21

Генетика тарихындағы үшінші кезең қай жылдан басталды?

1) 1954ж

2)1955ж

3) 1956

4)1953ж

5) 1952ж

4

22

Цитологиялық әдіс дегеніміз:

1) ағзаның бойындағы белгілер мен қасиеттердің тұқым қуалау сипаты будандастыру жолымен зерттейді және ол көбінесе генетикалық талдау жасаумен ұштастырылады.

2) ағзалардың жеке дамуы барысындағы гендердің қызметі мен олардың көрінісін зерттейді.

3) тұқым қуалаушылық пен өзгергіштіктің статистикалық заңдылықтарын зерттейді.

4) ақпарат арқасында да сияқты өзіне ұқсас сияқтыны тудырады.

5) клетканың құрылымын ағзалардың көбеюі мен тұқым қуалайтын информацияның берілуіне байланысты зерттейді.

5

23

Мейозда түзіледі:

1        Сомалық жасушалар

2        Тері жасушалары

3        Жыныс жасушалары

4        Бұлшық ет жасушалары

5         Генетикалық ақпарат

3

24

Редукциялану дегеніміз:

1.        Хромосоманың екі еселенуі

2.        Хроматид санының екі еселенуі

3.        Генетикалық ақпараттың екі есе азаюы

4.        Гаметалар санының екі есе азаюы

5.        Хроматид санының екі есе азаюы

4

25

Зиготена кезеңінде жүретін процесс:

1.        Көлемі бірдей хромосомалардың конъюгацияланып қосылуы

2.        Хромосомалардың әлсізденуі, нәзік жіпшелер стадиясы

3.        Ширатылу және конденсациялану, хромосомалардың жуандауы

4.        Хиазмалардың пайда болуы

5.        Екі еселеніп азаю процессі

1

26

Диакинезде жүретін процессті таңдаңыз:

1.        Хиазмалардың саны азайып, биваленттер шетке ығысады

2.        Хромосомалардың әлсізденуі, нәзік жіпшелер стадиясы

3.        Ширатылу және конденсациялану, хромосомалардың жуандауы

4.        Хиазмалардың пайда болуы

5.        Көлемі бірдей хромосомалардың конъюгацияланып қосылуы

4

27

Эквациялық бөліну жүретін жүретін фаза:

1.        Телофаза II

2.         Анафаза I

3.        Интеркинезде

4.        Метафаза II

5.        Телофаза I

3

28

Ядроның диаметрі

1. 2-10мкм

2. 10-30мкм

3. 20-50мкм

4. 60-80мкм

5. 40-60мкм

2

29

Метацентрлі центромері орналасу реті

1. Центромері дәл ортасында орналасады

30. Центромері ұшында орналасады

3. Иықтары тең емес хромосомалар

4. Цетромера ортасына жақын орналасады

5. Центромера ұшына жақын орналасады  

1

30

Дрозофила шыбынының хромосома саны

1. 46

2. 8

3. 20

4. 42

5. 16

2

31

Аденинге комплиментарлы азотты негіз

1. Тимин

2. Гуанин

3.Урацил

4. Цитозин

5. Рнқ

1

32

Жауын құртында болатын хромосома саны

1. 32

2.26

3. 36

4.42

5. 16

3

33

Ағзалардың әрбір жеке түріне тән, тұрақты хромосома жиынтығы:

1) Фенотип

2) Генотип

3) Кариотип    

4) Геном

5) Аллель

3

34

Адам  ағзасында хромосома саны –

1) 48

2) 46

3) 44

4) 42

5) 40

2

35

ДНҚ негізгі құрылымдық бірлігі –

1)  ақуыз

2) нуклеотид

3) липид

4) көмірсу

5) АТФ

2

36

РНҚ негізгі құрылымдық бірлігі –

1)  ақуыз

2) нуклеотид

3) липид

4) көмірсу

5) АТФ

2

37

Клеткадағы ДНҚ синтезі қай фазада жүзеге асады –

1)  анафаза

2) телефаза

3) профаза

4) интерфаза

5) мезафаза

4

38

Тасымалдаушы РНҚ бар екенін жорамалдады –

1) Дж.Уотсон

2) Г. Мендель

3) Морган

4) Н.И.Вавилов

5) Ф.Крик

5

39

Тек РНҚ - ға ғана тән азотты негіз

1)  тимин

2) аденин

3) гуанин

4) урацил

5) цитозин

4

40

Митоздағы клеткалық цикл неше кезеңнен тұрады?

1)2

2)3

3)4

4)7

5)6

3

41

Митоздағы ядроның бөлінуі не деп аталады?

1)цитокинез

2)кариокинез

3)сперматогенез

4)онтоногенез

5)гаметогенез

2

42

Митоз неше фазадан тұрады?

1)3

2)4

3)2

4)5

5)8

2

43

Митоздың қай фазасында хромосомалар ширатылады, қысқарады және жуандайды?

1)анафаза

2)телофаза

3)профаза

4)прометафаза

4)метафаза

3

44

.......- митоздың ақырғы стадиясы бұл хромосомалардың полюстерге толық ажырауымен бітеді.

1)профаза

2)метафаза

3)анафаза

4)телофаза

5)интерфаза

4

45

Спермияның құрылысының реттілігін жаз:

1. Басы, ортаңғы бөлімі, құйрығы

2.Басы, ортаңғы бөлімі, аксонема

3.Басы, мойыны, құйрығы

4.Басы, мойыны, ортаңғы бөлімі, құйрығы

5.Басы, ортаңғы бөлімі, аксонема

4

46

.Спермияның басында болатын өсінді акросома ненің жиынтығы?

1.Митохондрияның

2.Гольджи жиынтығының

3.Рибосоманың

4.Ядроның

5.ДНҚ-ның

2

47

Спермияның ортаңғы бөлімінде орналасқан митохондрияның пішіні қандай болады?

1.Спираль

2.Таяқша

3.Ұзын

4.Сопақ

5.Сақина

1

48

Жұмыртқа қабықшасын ерітіп, спермияның ішке енуіне жеңілдік жасайтын фермент?

1.Гидройтты фермент

2.Гидропотикальды фермент

3.Гидролитикалы фермент

4.Гидрополихромдық фермент

5.Гидротикалық фермент

3

49

Адам сперматозойдтарының ұзындығы мен жылдамдылығы?

1.Ұзындығы-20мкм, жылдамдылығы -2-3 мм/мин

2.Ұзындығы-30мкм, жылдамдылығы -0.5-1 мм/мин

3.Ұзындығы-40мкм, жылдамдылығы -2-3 мм/мин

4.Ұзындығы-50мкм,жылдамдылығы -1-2 мм/мин

5.Ұзындығы-60мкм,жылдамдылығы -1-2 мм/мин

5

50

Сперматогенездің пісіп-жетілу дәуіріндегі жүретін процестер:

1) гендік материалдың рекомбинациясы жүреді

2)гомологты хромосомалардың өзара участіктерімен алмасады

3)хромосомалардың саны екі есе кемиді

4) редукциялық денешік пайда болад

5) денешік екі клеткаға бөлінеді

3

51

Жоғары сатыдағы өсімдіктерде мейоз процесі кезінде пайда болаған аталық және аналық жыныс клеткаларының калай аталады?

1. Гаметофит

2. Микроспоралар және меоаспоралар

3. Спермия

4. Генератив

5. Оогенез

2

52

Аталық жыныс жасушаның даму процесі қалай аталады?

1)гаметогенез

2)овогенез

3)сперматогенез

4)онтогенез

5)генератив

3

53

Организмнің түрленіп дамуы:

1)Онтогенез                          

2) Гаметогенез

3)Сперматогенез                                

4) Эмбриональды

5) Метаморфоз

1

54

Аллельді гендері екі түрлі (Аа) организм гепатиті:

1)Гоиозигота                                                

2) Доминатты

3)Гетерозигота                                

4) Рецессивті

5) Гетерогаметалы

3

55

Жұмыртқа жасушасының көлемі

1.100-150 мкм

2.100-200 мкм

3.150-200 мкм

4.200-250 мкм

5.150-250 мкм

2

56

Егер жұмыртқа жасушасында сарыуыз өте аз болса,  (сүтқоректілерде) қалай аталады?

1.Алтернативті

2.Ацентрольды

3.Ацетальды

4.Алериоальды

5.Алецитальды

5

57

Симметриялы жұмыртқа жасушасы тән:

1.Өсімдіктер мен сүтқоректілерге

2.Адамдар мен сүтқоректілерге

3.Адамдарға

4.Сүтқоректілерге

5.Өсімдіктерге

2

58

Жұмыртқа жасушасының бірнеше қабықшасы болады:

1.Алғашқы қабықша, екінші реттік қабықша, үшінші реттік қабықша

2.Бірінші реттік қабықша, екінші реттік қабықша, үшінші реттік қабықша

3.Үшінші реттік қабықша, екінші реттік қабықша, бірінші реттік қабықша

4.Алғашқы қабықша, екінші қабықша, қатты қабықша

5.Қатты қабықша, екінші қабықша, негізі қабықша

4

59

Екінші атауы сарыуызды қабықша деп аталатын қабықша?

1.Алғашқы қабықша

2.Негізгі қабықша

3.Қатты қабықша

4.Бірінші реттік қабықша

5.Үшінші реттік қабықша

1

60

Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылу процесі қалай аталады?

1) тозаңдану

2) онтогенез

 3) гаметогенез

4) ұрықтандыру

5)отногенез

3

61

Көбею аймағындағы гаметогониялық хромосомалардың жиынтығы:

1) гаплоидты

2) диплоидты

3) триплоидты

4) тетраплоид

5)нонаплоид

2

62

Хромосомалар санының азаюы жыныс клеткаларының жетілу процесі жүреді:

1.оогенезде және сперматогенезде

2.ұрықтану кезеңінің аяғында

3.гаметогенез басталмай тұрып

4.дұрыс жауап жоқ

5. Әрбір уақытта сатылы жүріп отырады

1

63

Клетка дамуының қай кезеңінде клеткалар ұлғаяды?

1.өсу кезеңінде

2.даму кезеңінде

3.жетілуі кезеңінде

4.қайта жаңару кезеңінде

5.алғашқы пайд болу кезеңінде

1

64

Акросома сперматозоидтың қай бөлігінде орналасады:

1.мойынында

2.басында

3.құйрығында

4.ортаңғы бөлігінде

5.аксонемасында

2

65

Тұқым қуалаушлықтың негізгі заңдылықтарың ең алғаш ашқан чех ғалымы

1  У.Бэтсон

2 Э.Чермак

3 Г.Мендель

4 К.Корренс

5 Р.Пеннет

3

66

Мендель өзінің тәжірибелерін қай жылдар аралығында жасады

1 1847-1864

2 1854-1871

3 1856-1864

4 1841-1855

5 1857-1867

3

67

. Будандастыру нәтижесінде F1-де көрінбей қалған белгі

1 доминантты

2  рецессивті

3 аллельді

4 гомологты

5 доминантты және аллельді

2

68

Аллельді гендердің орналасатын орны қалай аталады

1 генотип

2 пенотип

3 гетерозис

4 хромосома

5 локус

5

69

Қазақтың ақбас сиыры қандай сұрыптау нәтижесінде шығарылған

1 мақсатсыз

2 жаппай

3 жеке сұрыптау

4 табиғи сұрыптау

5 мақсатсыз

2

70

Мендель өзінің  1856-1864 жылдары жасаған тәжірибе негізінде жасаған еңбегі

1 табиғи сұрыпталу жолымен түрлердің пайда болу

2 табиғат жүйесі

3 өсімдіктер гибридтерімен жүргізілген тәжірибелер

4 ботаника философиясы

5 зоология философиясы

1

71

Тұқым қуалайтын хромосомалық аурулар:

1 даун;

2  қант диабеті;

3 фенилкетонурия;

4 гипертония.

5 шершевский – тернер

1

72

Будандастыру нәтижесінде екінші ұрпақта екі белгінің де көрініс беруі:

1 біркелкілік заңы;

2 өзгергіштік заңы;

3 тәуелсіз тұқым қуалау заңы

4  Мендельдің бірінші заңы;

5 Мендельдің екінші заңы.

5

73

Тұқым қуалайтын гендік аурулар:

1 даун;

2 клайнфельтер;

3 шершевский - тернер;

4 галактоземия

5 гипертания

4

74

Бір хромосомада орналасқан гендердің тұқым қуалау ерекшелігін зерттеген ғалым:

1 Г. Мендель;

2 В. Иогансен;

3 Т. Морган;

4 Э. Геккель

5 Де Фриз

3

75

Г.Мендель гипотезасын “гаметалардың тазалық ережесі” ретінде генетика ғылымына енгізді.

1 У.Бэтсон

2 Р. Пеннет

3 Э. Старлинг

4 У. Белис

5 М.Хейл

1

76

Алуан түрлі генетиптердің түзілуіне байлансты  тұқым қуалайтын өзгерістердің қалыптасуы

1 модификасиялық

2 гендік

3 мутатсиялық

4 хромомомалық

5 комбинативтік

5

77

Селекцияның ғылым болып шығуына үлес қосқан ғалым:

1 И. Мичурин;

2 К. Тимирязев;

3 Н. Вавилов;

4 Ч. Дарвин

5 К.Линней

2

78

Будан особьты бастапқы ата-аналық формалардың бірімен будандастыруды қалай атайды

1 қайыра  будандастыру

2 талдаушы будандастыру

3 реципрокты будандастыру

4 практикалық будандастру

5 гибритологиялық будандастру

1

79

Қандай белгілерді альтернативті деп атайды?

1 гомологты;

2 әр түрлі;

3  бірдей;

4 қарама - қарсы;

5 ұқсас.

4

80

Инсулин гормонын алудың арзан жолы:

1 мутагенез;

2 биотехнология;

3 гендік инженерия және мутагонез

4 гендік инженерия және биотехнология

5 биотехнология

5

81

Қандай будандастыру белгілердің 9: 3: 3: 1 ара қатынасы байқалады?

1 моногибридті;

2 моногибридті толық доминанттылық;

3 талдаушы;

4 моногибридті аралық тұқым қуалау;

5 дигибридті.

5

82

Будан организмнен  тараған ұрпақты  рецессивті гомозиготамен будандастыруды қалай атайды

1 бекроз

2 қайыра будандастыру

3 талдаушы будандастыру

4 реципрокты будандастыру

5 гибритологиялық будандастыру

3

83

Аллельдік гендер қалай орналасады?

1 әр жұп хромосомада;

2 гомологты хромосомада;

3 жыныс хромосомада;

4 бір аутосомда және жыныс хромосомда;

5 тақ гендер.

2

84

Фенотип:

1 жойылып кететін белгі;

2 көптеген гендердің өзара әрекеттесуінің нәтижесінде белгілердің дамуы;

3 басым белгі;

4 ата – анадан алынған гендер жиынтығы;

5 сыртқы және ішкі белгілер жиынтығы.

5

85

Пеннет торында аталық гометалар ..... орналасады

1 вертикал

2 шеңбер жасап

3 горизанталь

4 диоганал

5 доғал

3

86

Геномдық мутация дегеіміз

1 хромосома санының өзгеруі

2 хромосоманың бір бөлігінің екінші бөлігіне ауысуы

3жеке гендердің сапалық өзгеруі

4 ДНҚ молекуласындағы нуклеотиндердің өзгеруі

5 генотипі ауыспалы өзгергіштік

5

87

Дигибридті будандастырудың негізін салды …

1 Т.Морган

2 В.Ватсон

3 Г.Мендель

4 В.Иогансен

5 Н.Вавилов

3

88

Дигибридті будандастырудың негізінде Мендель … деп аталатын тағы бір маңызды заңдылықты ашты.

1 Біркелкілік

2 Тәуелсіз тұқым қуалау

3 Ажырау

4 Гаметалар тазалығы

5 Будандастыру

2

89

Дигибридті будандастыру кезіндегі ұрпақтардың фенотип бойынша қатынасы

1 9:3:3:1

2 12:6

3 6:3

4 3:1

5 1:2:1

1

90

Екі жұп белгілері бойынша шағылыстыру

1 Полигибридті

2 Моногибридті

3 Дигибридті

4 Тригибридті

5 Ингибтидті

3

91

Дигибридті будандастыру кезіндегі F1-дегі будан өсімдік қалыптасатын зиготада неше түрлі ген болады.

1 6

2 4

3 2

4 3

5 1

2

92

ААВВ және аавв шағылысса 1 ұрпақ … болады

1 ААВВ

2 АаВВ

3 АаВв

4 ААВв

5 аавв

3

93

Әр типті гаметалардың үйлесімін есептеп және белгілер ажырауының нәтижесін анықтау үшін …қолданылады.

1 Мендель заңы

2 Морган заңдылығы

3 Пеннет торы

4 Гамета тазалығы

5 Кодоминанттылық

3

94

Үш немесе одан көп жұп белгілері бойынша шағылыстыру

1 Полигибридті

2 Моногибридті

3 Дигибридті

4 Тригибридті

5 Ингибтидті

1

95

Сегіз типті жұмыртқа клеткалары 8 типті спермийлермен кездейсоқ кездесіп өздігінен тозаңданудың нәтижесінде Ғ2-де зиготалардың … комбинациясы түзіледі.

1 32

2 16

3 48

4 64

5 96

4

96

Сегіз типті жұмыртқа клеткалары 8 типті спермийлермен кездейсоқ кездесіп өздігінен тозаңданудың нәтижесінде қай ұрпақта зиготалардың 64 комбинациясы түзіледі.

1 Ғ1

2 Ғ2

3 Ғ3

4 Ғ4

5 Ғ5

2

97

ААВВСС және ааввсс шағылысса Ғ2-де алынған будан организмдікі …  болып келеді.

1 АаВвСс

2 ААВВСС

3 ааввсс

4 АаввСс

5 ААввСС

1

98

АаВвСс будан өсімдік неше түрлі гамета түзеді?

1 9

2 8

3 6

4 4

5 2

2

99

Пеннет торы бойынша тігінен қандай гаметалар жазылады

1 Аталалық

2 Аналық

3 Ғ1

4 Ғ2

5 Ғ3

2

100

Пеннет торы бойынша көлденең қандай гаметалар жазылады

1 Аталалық

2 Аналық

3 Ғ1

4 Ғ2

5 Ғ3

1

101

Пеннет торы бойынша гаметалардың түйіскен торларға … жазылады

1 Аталық

2 Аналық

3 Зигота генотиптері

4 Зигота фенотиптері

5 Ғ1

3

102

F1-де екі доминантты генді (АВ) алып жүретін екі аналық хромосома мен рецессивті гендері бар екі аталық хромосомалар … жыныс клеткаларына ажырайды.

1 Тәуелсіз түрде

2 Біркелкі

3 Екі түрлі

4 Тәуелді түрде

5 Әркелкі

1

103

ААВВ және аавв шағылысса Пеннет торы бойынша тігінен 3ші көлденең 4ші орналасқан ұяшықтағы ұрпақ генотипі

1 ааВв

2 ААВВ

3 ААвв

4 ААВв

5 АаВв

1

104

ААВВ және аавв шағылысса Пеннет торы бойынша тігінен 2ші көлденең 2ші орналасқан ұяшықтағы ұрпақ генотипі

1 ааВв

2 ААВВ

3 ААвв

4 ААВв

5 АаВв

3

105

ААВВ және аавв шағылысса Пеннет торы бойынша тігінен 1ші көлденең 4ші орналасқан ұяшықтағы ұрпақ генотипі

1 ааВв

2 ААВВ

3 ААвв

4 ААВв

5 АаВв

5

106

ААВВ және аавв шағылысса Пеннет торы бойынша тігінен 2ші көлденең 1ші орналасқан ұяшықтағы ұрпақ генотипі

1 ааВв

2 ААВВ

3 ААвв

4 ААВв

5 АаВв

4

107

Дигибридті будандастыру кезінде неше ұрпақ түзіледі?

1 14

2 9

3 27

4 16

5 6

4

108

Фенотип бойынша 27 : 9 : 9 : 9 : 3 : 3 : 3 : 1 арақатынасы

… будандастыру кезінде түзіледі.

1 Тетрагибридті

2 Моногибридті

3 Дигибридті

4 Тригибридті

5 Ингибтидті

4

109

Гаметалардың қандай хромосомаларында орналасқан әр геннің бір-бірден аллельдері болады?

1.Ажырау

2.Гаплоидты

3.Ұрықтану

4.Сандық

5.Ықтимал

2

110

Белгілердің ажырауының талдауы қандай ағзалар деңгейінде жүреді?

1.Диплоидты

2.Гаплоидты

3.Леталды

4.Біркелкі

5.Талдаушы

1

111

Белгілердің ажырауына талдау жасаған кезде қандай әдісті қолдану керек?

1.Географиялық

2.Математикалық

3.Морфологиялық

4.Биологиялық

5.Физиологиялық

2

112

Құбылыста өзгеріп отыратын белгілердің көрініс беру деңгейі?

1.Экспрессивтілік

2.Фенотиптік

3.Гомозиготалы

4.Интенсификаторлар

5.Модифактор

1

113

Белгінің айқын көріну шамасы сыртқы орта мен неге байланысты?

1.Интенсификаторларға

2.Гибридтенуге

3.Көбеюге

4.Ішкі ортаға

5.Ген- модификаторларға

5

114

Экспрессивтілік деп-

1.Белгілердің көрініс беру деңгейі

2.Басқалары керісінше кемітіп жібередуі

3.Көрінісіне кейбір оған аллельді емес гендердің де, атап айтқанда модификатор гендердің əсері боладуын айтады

4.Гомозиготалардың пайда болуы

5.Біркелкілік даму заңдылығы

1

115

Ажыраулардың теорияда күтілген ажыраулардан қашан айырмашылығы  болады?

1.Әруақытта

2.1сағаттан соң

3.Бір жылдан соң

4.Ешқашан

5.Өсіп жетілген кезде

1

116

Сыртқы орта жағдайларына немесе басқа да генотиптік жағдайларға байланысты пайда болатын құбылмалы ажырау?

1)түрленбелі пенетранттылық

2) генотиптік ажырау

3) фенотиптік ажырау

4) тұқым қуалаушылық

5) генетикалық ақпарат

1

117

Дарабасты пісіп жетілмей өлімге душар ететін гендерді не деп атайды?

1)генотип

2)леталды гендер

3)мотификаторлы ген

4)диплоидты гендер

5)гаплоидты гендер

2

118

Модификатор гендердің біреулері негізгі геннің қызметін  атқаруы  мүмкін,  оларды не   атайды?

1) математикалық

2) сандық генотип

3) біркелкілік

4) интенсификаторлар

5) модификаторлық

4

119

Талдау жасалатын ұрпақтағы дарабастардың саны неғұрлым аз болса, ауытқудың мөлшері де соғұрлым?

1)аз

2)көп

3)орташа

4) азырақ

5) жойылады

2

120

Летальды гендер өздерінің əсерін көбінесе қандай жағдайда көрсете алады?

1) фенотиптік класс

2) леталдылық

3) модификациялық

4) модификаторлық

5) гомозиготалы

5

121

Егер бəйшешектің қызғылт жəне ақ гүлді сорттарын будандастырудан алынған Ғ2 өсімдіктерін 150-300С температурада өсірсе, онда

1)онда фенотипі  бойынша  ажырау мүлде болмайды

2)өсірілген барлық Ғ2 өсімдіктерінің ¾ бөлігі қызғылт,   ал ¼ бөлігі ақ гүлді болады.

3) белгілердің тұқым қуалауы кəдімгі моногибридтік будандастрыуға тəн 3:1 қатынасындай болады.

4)фенотиптік екі кластың сандық қатынастары 3:1-ден 0:1-ге дейін болуы мүмкін.

5)RR жəне Rr өсімдіктерінің генотипіндегі R генінің көрінбеуі себепті, rr өсімдігі сияқты ақ гүлді болып өседі

2

122

.

Егер бəйшешектің қызғылт жəне ақ гүлді сорттарын будандастырудан алынған Ғ2 өсімдіктерін   15°-30°температурада өсірсе, онда

1)  фенотипі  бойынша  ажырау мүлде болмайды: RR жəне Rr өсімдіктерінің генотипіндегі R генінің көрінбеуі себепті, rr өсімдігі сияқты ақ гүлді болып өседі

2)2Rr : 1rr қатынасында болатын ажырауға сəйкес

3)өсірілген барлық Ғ2 өсімдіктерінің ¾ бөлігі ақ,   ал ¼ бөлігі қызыл гүлді болады

4)өсімдік 15°-30° температурада өспейді

5) фенотипі бойынша ажырау болады

1

123

Дарабасты пісіп жетілмей өлімге душар ететін гендер қалай аталады?

1. Аллельді гендер.

2. Леталды гендер .

3. Аллельді емес гендер.

4. Дұрыс жауап жоқ .

5. Модификатор гендердің әсері.

2

124

Әдетте белгінің ағзаның жабайы түрінен қаншалықты ауытқығанын көрсетеді?

1. Комплементарлық .

2. Интенсификаторлар .

3. Эксперессивтілік

4. Барлық жауап дұрыс.

5. Түрленбелі пенетранттылық.

3

125

Генотиптік тұқым қуалайтын факторлары бірдей ағзаларда белгілердің көрінуі немесе көрінбеуі қалай аталады?

1. Түрленбелі пенетранттылық

2. Дұрыс жауабы жоқ.

3. . Модификатор гендердің әсері.

4. Леталды гендер.

5. Эксперессивтілік.

1

126

Ажырау кезінде əдеттегі сандық  қатынастардың ауытқу  оның пайда болу себептері:

1. Əдеттегі сандық қатынастардың ажырау кезінде статистикалық себептерден ауытқуы

2. Гаметалардың гаплоидты хромосомаларында орналасқан əр геннің бір-бірден аллельдері болады.

3. Сонымен, ажырау үдеріс га- плоидты гаметаларда хромосомалар мен гендер деңгейінде жүзеге асады.

4. Барлық жауап дұрыс .

5. Генотиптік тұқым қуалайтын факторлары бірдей ағзаларда белгілердің көрінуі немесе көрінбеуі.

1

127

Ажырау үдеріс га- плоидты гаметаларда қандай деңгейде жүзеге асады ?

1. хромосомалар мен гендер деңгейінде жүзеге асады.

2. Гендік деңгейде жүзеге асады.

3. Барлық жауап дұрыс.

4. Хромосомалық деңгейде жүзеге асады.

5 Барлық жауап дұрыс емес.

1

128

Модификатор гендердің біреулері негізгі геннің қызметін  атқаруы  мүмкін,  оларды  интенсификаторлар   дейді, ал басқалары керісінше кемітіп жібереді, оларды қалай атаймыз?

1. Аллельді гендер.

2. Басымдылық көрсетуші гендер.

3. Аллельді емес гендер.

4. Дұрыс жауап жоқ .

5. Модификатор гендердің әсері.

2

129

Экспрессивтілік нені көрсетеді ?

1. Әдетте белгінің ағзаның жабайы түрінен қаншалықты ауытқығанын көрсетеді.

2. Гендердің біреулері негізгі геннің қызметін  атқаруы  мүмкін,  

3. Генотиптік тұқым қуалайтын факторлары бірдей ағзаларда белгілердің көрінуі немесе көрінбеуі.

4. Генотиптік тұқым қуалайтын факторлары бірдей ағзаларда белгілердің көрінуі.

5.Дұрыс жауап жоқ

1

130

Өз алдына жеке келгенде əсері байқалмайтын, ал егер 
генотипте гомозиготалы немесе гетерозиготалы жағдайда басқа біреуімен бірге қатар келсе жаңа бір белгінің дамуына ықпал ететін  гендер:

1) комплементарлы
2) эпистаз
3) полимерия
4) плейотропия
5) пенетранттылық

4

131

Жыныс анықталуының 3-ші типі қандай атаумен ашылды?

1) тошала көбелегінде

2) тауықтарда

3) балықтарда

4) қос мекенділер

5) гүлді өсімдіктер

1

132

Үшінші типте гетерогаметалы жыныс қандай белгіні береді?

1) аталық

2) доминантты

3) аналық

4) рецессивті

5) шала туатын ұрпақ

3

133

Гаплодиплоидея жынысты анықтаудың нешінші типі?

1) үшінші

2) бірінші

3) төртінші

4) екінші

5)бесінші

3

134

Жыныс хромосомалары болмайды?

1) ара мен құмырсқа

2) көбелекте

3) жәндікте

4) құрттарда

5) балықта

1

135

Үшінші типте Х хромосоманың орнына қандай әріп жазылады?

1) Y

2) H

3) Z

4) A

5) S

3

136

Protenor (2-ші тип) аналықтарының дене жасушаларындағы хромасома саны:

1. 10

2. 6

3. 14

4. 16

5. 20

3

137

Protenor (2-ші тип) аталықтарының дене жасушаларындағы хромасома саны:

1. 13

2. 5

3. 17

4. 15

5. 8

1

138

Екінші тип аналықтары … түзеді.

1. Гетерогаметалы және гаметаларының бір типін

2. X хромосомасы бар гаметалар

3. Гомогаметалы жыныс

4. Гомогаметалы жыныс және гаметалардың бір ғана типін

5. Гетерогаметалы жыныс

4

139

Екінші тип аталықтары … түзеді.

1. Гетерогаметалы және гаметаларының бір типін

2. У хромосомасы бар гаметалар

3. Гетерогаметалы және Х хромасомасы жоқ гаметалар түзіледі

4. Гомогаметалы жыныс және гаметалардың бір ғана типін

5. Гетерогаметалы жыныс

3

140

.Дрозофилланың аналықтары мен аталықтарының дұрыс формуласын көрсет:

1. ♀ = 6А + Х ♂ = 6А + ХУ

2. ♀ = 6А + ХХ ♂ = 6А + ХУ

3. ♀ = 6А + ХУ ♂ = 6А + ХХ

4. ♀ = 6А + Х ♂ = 6А + У

5. ♀ = 6А + х ♂ = 6А + О

2

141

Жыныс арқылы ұрпақ таралып, тұқым қуу арқылы нəсілдік хабар ұрпаққа берілуі:

1.Ағзаның белгілері мен қасиеттерінің жиынтығы.

2.Ағзаның белгілерінің жиынтығы.

3.Ағзаның қасиеттерінің жиынтығы.

4.Ағзаның тұқымқуалаушылығы.

5.Ағзаның тұқым қуалауының белгілері мен қасиеттерінің жиынтығы.

1

142

Жыныс детерминациясы нешеге бөлінеді:

1.Бір

2.Екі

3.Үш

4.Төрт

5.Бес

3

143

Жыныс детерминациясының ең көп тараған түрі:

1.Прогамдық

2.Сингамдық

3.Эпигамдық

4.Алигамдық

5.Лингамдық

2

144

Жыныстың анықталуы көбінесе қошаған ортаға тәуелді болатын детерминация:

1.Прогамдық

2.Сингамдық

3.Эпигамдық

4.Алигамдық

5.Лингамдық

3

145

Жыныс хромосомалары?

1.ағзаның жыныстық айырмашылығын көрсететін құрылымы атқаратын қызметі жөнінен басқа хромосомалардан айырмасы бар хромосомалар жұбы.

2.аталық және аналықтың қосылуы нәтежиесіндегі хромосомалар

3.жасушалардың көбею қызметіне асер ететін триплоидты хромосомалар

4.3жұп гетерозиготалы хромосомалар

5.гаплоидты хромосомалар жиынтығының еселенуі

1

146

Жыныс хромосомалары:

1.Zжане Х хромосомалары

2.қосылуы нәтежиесінде гетерозиготалы ұрпақ болатын хромосомалар

3-X және Y хромосомалары

4.Белгілі хромосомалар жиынтығы

5.X және Y және Z хромосомалары

«

3

147

Бірдей жыныстық хромосомалар гаметасы?

1-триплоидты

2-гаплоидты

3-плоидты

4-гомогаметалы

5-гетерогаметалы

4

148

Әртүрлі гаметалардан түзілсе?

1-гомогаметалы

2-гетерогаметалы

3-гаплоидты

4-триплоидты

5-сәйкес гаметадан тұратын гамета

2

149

Цитология бағытында көп еңбек жасаған?

1-У.Бэтсон

2-Т.Крен

3.А.Вирхов

4-К.Бэр

5-Э.Вильсон

5

150

1911 жылы Морган ашқан құбылысты не деп атады?

1 Хиазмалардың пайда болуы

2 Хромосомалардың айқасуы

3 Тұқым қуалау

4 Гендердің орналасуы

5 Редукциялық бөліну

2

151

Морган хромосомалардың айқасуы немесе кроссинговер құбылысын қай жылы ашты?

1 1924

2 1918

3 1911

4 1908

5 1912

3

152

Дрозофила шыбынында неше тіркесу тобы болады?

1 1

2 2

3 3

4 4

5 5

4

153

Кроссинговер дегеніміз …

1 Жұп хромосомалардың айқасып,нәтижесінде Х тәрізді фигуралардың –хиазмалардың пайда пайда болуы

2 Жасуша ядросы хромосомаларындағы гендердің орналасуы

3 Бір хромосомада орналасқан гендер тіркесу топтары

4 Ұқсас хромосомалардың арасында аллельді гендердің алмасуы

5 Мейоз процесіндегі редукциялық бөліну

1

154

Э.Вильсон жынысты анықтаудың хромосомалық негізін сипаттады.

1 1906ж

2 1907ж

3 1905ж

4 1904ж

5 1908ж

3

155

1905 жылы … жынысты анықтаудың хромосомалық негізін сипаттады.

1 Т.Морган

2 Г.Миллер

3 Г.Мендель

4 В.Сэттон

5 Э.Вильсон

5

156

Бельгиялық зоолог Э.Бенеден мейоз процесіндегі редукциялық бөліну аталық және аналық хромосомалардың ажырауына байланысты деп жорамалдады.

1 1889

2 1904

3 1899

4 1883

5 1885

4

157

1883 жылы бельгиялық зоолог … мейоз процесіндегі редукциялық бөліну аталық және аналық хромосомалардың ажырауына байланысты деп жорамалдады.

1 Т.Морган

2 Г.Миллер

3 Э.Бенеден

4 В.Сэттон

5 Э.Вильсон

3

158

Генетикалық зерттеулер жүргізуге өте қолайлы объект.

1 Дрозофила шыбыны

2 Асбұршақ

3 Жүгері

4 Грек жаңғағы

5 Ақбас сиыр

1

159

Айқасудың өлшем бірлігі ретінде … мөлшері алынады.

1 1%

2 5%

3 3%

4 4%

5  2%

1

160

Ядрода орналасқан хромосомалар гендерінің тасымалдаушысы болатындығын және олардың тұқымқуалау негізі екендігін дәлелдейтін теория.

1 Хромосомалық гипотеза теориясы

2 Тұқымқуалаушылықтың хромосомалық теориясы+

3 Хромосомалардың қайта құрылу теориясы

4 Будандық даралардың біркелкілік теориясы

5 Белгілердің тұқымқуалау теориясы

2

161

Хромосомада гендер бір-бірінен қаншалықты қашықта (алыс) орналасса, онда олардың арасында кроссинговердің жүруі … болады.

1 Жиі+

2 Сирек

3 Жылдам

4 Баяу

5 Өзгеріссіз

1

162

Дрозофила шыбынының хромосомаларының диплоидты жиынтығының саны?

1 6

2 8

3 10

4 12

5 14

2

163

Дрозофила шыбынының хромосомаларының гаплоидты жиынтығының саны?

1 6

2 8

3 10

4 12

5 4

5

164

Адамның 46 хромосомасында … ген болады.

1 100 000

2 45 000

3 50 000

4 12 000

5 30 000

3

165

Жұп хромосомалар айқасып, нәтижесінде Х тәрізді фигуралар (пішіндер) — … пайда болады.

1 Хиазма

2 Хроматин

3 Гаплоидты жиынтық

4 Диплоидты жиынтық

5 Морганида

1

166

Әр геннің хромосомада нақтылы орны … деп аталады.

1 Локус

2 Теломера

3 Центромера

4 Сегмент

5 Жасуша орталығы

1

167

Сантиморган дегеніміз …

1 Айқасудың 1% тең мөшері

2 Айқасудың 5% тең мөшері

3 Айқасудың 3% тең мөшері

4 Айқасудың 4% тең мөшері

5 Айқасудың 2% тең мөшері

1

168

Хромосомадағы гендердің ара қашықтығы айқасу жиілігіне …

1 Кері пропорционал

2 Тура пропорционал

3 Тең келеді

4 Оң әсер етеді

5 Оң әсер етпейді

2

169

Ұқсас хромосомалардың арасында аллельді гендердің … жүреді.

1 Айқасуы

2 Алмасуы

3 Ажырауы

4 Бөлінуі

5 Бірігуі

2

170

Ақуыз құрамына қанша аминқышқылы кіреді?

1)18

2)21

3)20

4)17

5)16

3

171

Екі тізбекті ДНҚ -ң кеңістіктік құрылысының үшөлшемді үлгісін қай жылы ұсынған?

1)1951

2)1945

3)1957

4)1953

5)1948

4

172

Гуанин сутектік байланыс жасайды?

1)Нәруыз

2)Урацил

3)Тиминмен

4)Аденин

5)Цитозин

5

173

РНК құрамына кіретын нуклеотидтер:

1) аденин, гуанин және цитозин, урацил

2) гуанин , цитозин, урацил

3) аденин, гуанин және цитозин, тимин

4) аденин, гуанин және урацил, тимин

5) аденин, гуанин

1

174

Комплементарлық заңдылық деп аталады?

1)аденин тимин ж/е гуанин цитозин

2)гуанин цитозин

3)тимин аденин гуанин

4)урацил тимин ж/е аденин гуанин

5)цитозин урацил ж/е гуанин тимин

1

175

Фосфор қышқылының қалдығы?

1)Р2О3

2)Р2О5

3)НРО3

4)Н3РО4

5)Н3РО2

3

176

ДНҚ қарама-қарсы тізбектеріндегі негіздердің белгілі бір реті:

1) нуклеотид

2)комплементарлық заңдылық*

3) транскрипция

4)трансляция

5) генетикалық код

2

177

1953 ж. Екі тізбекті ДНҚ -ң кеңістіктік құрылысының үшөлшемді үлгісін

құрастырған:

1) Дж. Уотсон, Френсис Крик

2) Дж. Уотсон

3)Т.Морган

4)Р.Гук

5) Г. Мендель, Р.Гук

1

178

Пуринді немесе пиримидинді негіздер мен фосфатты топтар қосылатын РНК көмірсулары калай аталады?

1)Гликоген

2) Фруктоза

3)Рибоза

4)Дизоксорибоза

5) Альтроза

3

179

РНК- да тиминнің орнын басатын нуклеотит

1)Гуанин

2)Тимин

3)Аденин

4)Урацил

5) Цитозин

4

180

Әрбір амин қышқылдары үшін кем дегенде неше тРНК бар деп санайды?

1)Бір

2) Екі

3) Үш

4)Төрт

5) Алты

1

181

ТРНК молекуласы сызықтық тізбекке бір-бірімен ковалентті байланысқан қанша нуклеотидтерден тұрады?

1)82

2)75

3)55

4)16

5) 32

2

182

ДНҚ репликациясы үшін өте маңызды заңдылық?

1)Генетикалық код

2)Трансляция

3.)Комплементарлық

4)Тұқымқуалаушылық

5) Біркелкілік

3

183

ДНК құрамына кіретын нуклеотидтер:

1) аденин, гуанин және цитозин, урацил

2)гуанин , цитозин, урацил

3)аденин, гуанин және цитозин, тимин

4) аденин, гуанин және урацил, тимин

5) аденин, гуанин

4

184

Қантфосфатты қалдық қос спиральдің қай бөлігінде орналасады?

1)аралық

2)сыртқы

3) ішкі

4)ортаңғы

5)шеткі

5

185

Уотсон–крик қосылысы қай байланыс нәтижесінде іске асады?

1)химиялық байланыс

2)иондық байланыс

3)металдық байланыс

4)донорлы - ацепторлық

5)сутек байланыс

5

186

Бір амин қышқылын кодтайтын үш нуклеотидтің тізбегі:

1) Клевер

2) Триплет (кодон)

3) триптофан

4) полипептид

5) метионин

2

187

Мономерлік аминқышқыл буындарынан құрылған үлкен полимерлі молекулалар ?

1) Нуклеотид

2)Фермент

3)Нәруыз

4) ақуыз

5)Аминқышқылдар

4

188

РНҚ  ның ДНҚ дан айырмашылығы

1)цитозин тізбегі

2)аденин тізбегі

3)гуанин тізбегі

4)қос тізбекті молекула

5)бір тізбекті молекула

5

189

Бір-бірімен ковалентті байланысқан 75 нуклеотидтерден тұратын РНК түрі :

1) МРНК

2) ТРНК

3) РРНК

4) ГяРНК

5) ДНК

2

190

1865 жылы тұқым қуалаушылық дискретті (оқшау) фактор екендігін дәлелдеген кім?

1) В.Йогансен

2) В.М.Ломоносов

3) Г. Мендель

4) Ч.Дарвин

5) Дж Моно

3

191

Адам генетикасы қандай ғылымдармен байланысты?

1)медицина және антропологиямен

2) химия және экология

3) анатомия және психологиямен

4) зоология және физиологиямен

5 )анатомия

1

192

Адам генетикасының негізгі мақсаты қандай?

1 адами әлеуетті ашу

2 эволюциялық проблемаларды шешу

3 әлем халқының өмірі мен денсаулығын жақсарту

4 генетикалық түрлендірілген организмдерді құру

5 хромосомалық ауруларды анықтау

3

193

Неліктен адам генетикасын зерттеу қиын ?

1 зерттеу әдістерінің болмауы

2 адамның эксперименттерге  қатыса алмауы

3 хромосомалардың көптігіне байланысты бір белгіні бақылау қиын

4 тәжірибелік топтардың өмірінің қысқа болуы

5 аурулардың көп болуы

3

194

Хромосомалардың құрылымының немесе санының өзгеруіне байланысты хромосомалық  ауруларды қай әдіс анықтайды?

1 генетикалық

2 егіздік

3 цитогенетикалық

4 биохимиялық

5 цитологиялық

3

195

Генеологиялық әдіспен қандай ауруларды анықтауға болады?

1 Фенилкетонурия

2 пактоза жеткіліксіздігі

3 полидактилия

4 клайнфельтер синдромы

5анемия

3

196

Цитогенетикалық әдіспен қандай ауруларды анықтауға болады ?

1альбинизм

2қант диабеті

3 лизофрения

4 мысықтың айқай синдромы

5 фенилкетонурия

4

197

Адамның тұқым қуалайтын ақпаратын зерттеудің мақсаты қандай?

1ұрпақтардың фенотиптік белгілерін анықтау

2 халықтың өмір жасын ұзарту

3 онтогенездегі гендердің қызметін бақылау

4 кез-келген мутацияның алдын алу

5 салыстырмалы-анотомиялық

2

198

Адам генетикасының  қандай негізгі бірден - бір әдістерін білесіз?

1эмбрологиялық

2 физиологиялық

3 салыстырмалы-анотомиялық

4  генеалогиялық

1. палеонтологиялық

4

199

Егер ұрпағындағы фенотип  1: 1  қатынаста кездессе, онда ата-аналары туралы не айтуға болады?

1 екеуi де гетерозиготалы

2  екеуi де гомозиготалы

3  бiреуi гетерозиготалы, ал екiншiсi рецессивтi гомозиготалы

4  бiреуi гетерозиготалы да, ал екiншiсi доминантты гомозиготалы

5 барлық жауаптары дұрыс

3

200

Зиготаға ата – аналарының гаметалары арқылы келіп гетерозиготалы жағдайда үйлесім түзген аллельді гендердің еш уақытта бір-бірімен қосылуы және өзара әрекеттеспеуі.?

1 тіркес тұқым қуалау заңы

 2  дигибридті шағылыстыруы

3 гаметалар тазалығы ерекшелігі

 4 моногибридті шағылыстыру

 5 толымсыз доминанттылық

3