Зоонозді тері лейшманиозы

Зоонозді тері лейшманиозы

Зоонозді тері лейшманиоз аурулары – бұл адам терісін зақымдайтын паразиттер арқылы жұғатын ауру тобы. Зоонозді тері лейшманиоз ауруының - қоздырғышы – қарапайым паразиттер, табиғи ошақтарында індет таратушы үлкен құмтышқан, ал тасымалдаушысы – үндемес масалары.

Тері лейшманиоз ауруының қоздырғышы – Leishmania major. Инкубациялық мерзімі 1аптадан 1-1,5 айға дейін, көбінесе 10-20 күн.

Ауру үндемес шаққан орында қабынған терімен қоршалған дөңестің пайда болуынан басталады. Алғашқыда дөңестің мөлшері 2-4мм, соңынан 10-15мм-ге дейін жетеді. Сонымен қатар айналасындағы қабынған терінің де көлемі едәуір ұлғаяды. 1-2 аптадан соң дөңес іріп, орнында бала алақанындай жара пайда болады. Ол 2-3 айдан соң іріңнен тазаланып, өмір бойы сақталатын тыртықтар қалдырады.

Зоонозды тері лейшманиоз ауруының табиғи ошақтарында індет таратушы үлкен құмтышқан (Rhombomys opimus), ал тасымалдаушысы – үндемес (Phlebotomus papatasi).

Құмтышқандар көктемгі мезгілде қоректердің молшылығынан 2 ұрпақ береді, кейбір ыңғайлы жылдары жаздада көбейеді. Құмтышқан 3-3,5 айлық жасында ұрпақ бере алады. Лейшманиоз белгілері құмтышқандар құлақтарының артқы ұшында инфильтрат, жара түрінде байқалады. Құмтышқан індері шөлейіт жерлерде, көбінесе құм мен тақырдың түйісінде жиі кездеседі. Ал елді мекендер айналасында жол иегінде, суару каналдар бойында орналасады.

Індет тасымалдаушы үндемес (Phlebotomus papatasi) антропофил, ылғалды жерді ұнататын қансорғыш. Ол кеміргіштердің індерінде, бұзылған, бос тұрған үйлердің дуал саңылауларында, шаруашылық қоқыстарда мекендеп, көбейеді. Ауыл ішінде олар адам мен үй жануарлардың, ал